SPIS RZECZY

251Za pontyfikatu Jana Pawła II ukazał się też nowy Katechizm Kościoła Katolickiego,w którym zmieniono zapis o stosowaniu kary śmierci. W dawniejszym katechizmiestwierdzano, że tradycyjne nauczanie Kościoła uznaje za uzasadnione prawoi obowiązek prawowitej władzy publicznej do wymierzania kar odpowiednich dociężaru przestępstwa, nie wykluczając kary śmierci w przypadkach najwyższejwagi. Obecnie zaś w punkcie 2267 czytamy: „Kiedy tożsamość i odpowiedzialnośćwinowajcy są w pełni udowodnione, tradycyjne nauczanie Kościoła nie wykluczazastosowania kary śmierci, jeśli jest ona jedynym dostępnym sposobem skutecznejochrony ludzkiego życia przed niesprawiedliwym napastnikiem”.Jan Paweł II wielokrotnie sprzeciwiał się jednak wykonywaniu kary śmierci,gdyż uważał, iż w dzisiejszych czasach państwo jest w stanie doprowadzić dotakiej izolacji przestępcy, że społeczeństwo może być bezpieczne. Jeszcze bardziejzdecydowanym krytykiem najwyższego wymiaru kary okazał się jego następca –Benedykt XVI, który w 2007 roku stwierdził, że jest ona „obrazą godności człowieka”.Czy Kościół zmienił naukę w sprawie kary śmierci?„Ostatnio coraz częściej inaczej ocenia się karę śmierci. Mimo iż w sensiedogmatycznym nic się nie zmieniło, to jednak nie tylko teolodzy, ale całe konferencjeepiskopatów poszły tak daleko, że każdy rodzaj kary śmierci zaczęto uważaćza «niezgodny z Ewangelią»”, pisze Vittorio Messori. Ze współczesnych pisarzykatolickich nikt nie zebrał więcej argumentów na rzecz kary śmierci niż właśnie on.Messori zauważa, że kara śmierci była bezdyskusyjna zarówno w Starym, jaki Nowym Testamencie. Sam Chrystus nie zanegował wyroku na siebie i dwóchukrzyżowanych razem z Nim łotrów. Co więcej, przypadek dobrego łotra, którynawrócił się w obliczu egzekucji, pokazuje, że Jezus widział w karze śmiercimożliwość odkupienia win. Stare kroniki pełne są opisów scen, w których skazanizbrodniarze przed wykonaniem wyroku okazywali skruchę i się nawracali. Messoriprzypomina, że przez wieki także w Państwie Kościelnym, którym rządzili papieże,egzekucje na przestępcach odbywały się w majestacie prawa. „Gdyby więc dzisiajKościół stwierdził, że kara śmierci jest grzechem, oskarżyłby sam siebie”, komentujewłoski pisarz.A jednak sam Messori jest przeciwny karze śmierci. Podobnie jak Jan Paweł IIuważa, że dzisiejsze społeczeństwa ze swym systemem penitencjarnym mogą sięobyć bez takiej kary. Poza tym ludzie przestali rozumieć istotę kary śmierci, gdyż wperspektywie chrześcijańskiej była ona dla przestępcy darem – sposobem wyrażeniaskruchy i oczyszczenia z grzechów. W zsekularyzowanym świecie, gdzie nie wierzysię już w życie po śmierci, taka funkcja przestała mieć znaczenie. Skazańcy idą naśmierć nie z żalem za grzechy, lecz z poczuciem krzywdy i nienawiścią.Tak więc, zdaniem Messoriego, nauka Kościoła nie uległa zmianie. Zmieniła się tylkopraktyka podejścia do problemu, spowodowana obserwowaniem „znaków czasu”i wyciąganiem z tego wniosków. █