I

V4 en V5. Hogere-orde perceptie daarentegen heeft betrekking op herkenning van objecten,
en hun betekenis. Zij is afhankelijk van gebieden in de hersenen die een rol spelen bij bewuste
identificatie van objecten, zoals de posterieure pariëtale, temporale en frontale associatiegebieden.
Figuur 6.6 Hersensystemen die volgens Kosslyn en Koenig een rol spelen bij hogere visuele waarnemingsprocessen.
Zie de tekst voor een nadere toelichting
Bij deze vorm van waarneming is er vermoedelijk sprake van een vergelijking (‘matching’)
van externe informatie met in het geheugen opgeslagen representaties. Een voorbeeld van
een stoornis die in deze hogere perceptiesystemen kan optreden is visuele agnosie. Hierbij
kunnen patiënten met beschadigingen in de associatiegebieden niet meer bepaalde objecten
zoals als dieren of gebruiksvoorwerpen, herkennen. De vroege perceptuele processen zijn
meestal volledig intact.
Prosopagnosia
Prosopagnosia patiënten herkennen bijvoorbeeld hun eigen gezicht in de spiegel niet, of gezichten
van bekende filmsterren en politici. Sommige herkennen hun eigen hond of auto niet meer. Soms
zijn er ook andere visuele stoornissen, maar zelfs dan is herkenning van gezichten sterker aangetast,
dan waarneming van andere objecten.
Prosopagnosia treed vooral op bij beschadiging van het gebied dat grenst aan de superieuretemporale
sulcus. Dit is de sulcus die zichtbaar is tussen de superieure temporale gyrus en de
middelste temporale gyrus van de rechter hemisfeer (zie figuur 8.8). Ook de mediale fusiforme gyrus,
en het voorste temporale gedeelte, de zogenaamde temporale pool blijken belangrijk te zijn
voor herkenning van unieke gelaatskenmerken van een specifiek persoon. Het meer naar achter
gelegen temporaal-occipitale gedeelte, dat grenst aan de extrastriate visuele gebieden, is veran
twoordelijk voor herkenning van deelkenmerken als haar, lippen en dergelijke. Ditzelfde gebied
blijkt ook geassocieerd met herkenning van het geslacht (gezicht van man of vrouw).
Prosopagnosia kan worden beschouwd als een stoornis in ‘hogere perceptie’, dat wil zeggen de
waarnemingsprocessen die gereguleerd worden door eindstations in de ventrale route van het visuele
systeem. Deze stoornis illustreert dus de nauwe verbondenheid van geheugen en hogere
perceptuele processen, met name waar het de temporale schorsgebieden betreft.
135