21.06.2015 Views

I

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

van het lichaam. Obstakels of roofdieren kunnen namelijk aan alle kanten opduiken. De<br />

hierdoor ontstane symmetrie van hersenfuncties geldt volgens Corballis niet alleen voor<br />

perceptuele en motorische functies, maar ook voor bepaalde cognitieve functies als het<br />

procedureel geheugen. Hierdoor zal bijvoorbeeld het geheugen voor bewegingspatronen<br />

naar links en rechts een symmetrische organisatie vertonen.<br />

Een ander evolutionair voordeel van een 'dubbel brein' zou kunnen liggen in een grotere<br />

verwerkingscapaciteit (te vergelijken met longcapaciteit die groter is bij twee longen dan een<br />

long). Bij beschadiging van één hemisfeer, kan de andere hemisfeer bovendien als 'back-up'<br />

systeem fungeren, en functies van de beschadigde hemisfeer overnemen.<br />

Asymmetrie Symmetrie is vooral nuttig voor perceptuele functies, omdat daarbij externe<br />

prikkels van overal in de omringende ruimte kunnen komen. Vanuit een evolutionair scenario<br />

zou echter ook asymmetrie van corticale functies een voordeel kunnen bieden. Dit geldt<br />

volgens Corballis en Kosslyn met name voor die functies waarbij symmetrie geen direct<br />

selectievoordeel biedt. Vooral intern gegenereerde functies, zoals planning van complexe<br />

beweging of spraak, zouden vanuit 'computationeel' standpunt misschien efficiënter door een<br />

dan twee hemisferen aangestuurd kunnen worden. Bij aansturing van deze functies vanuit<br />

twee controlecentra kunnen er namelijk conflicten ontstaan in de coördinatie van bewegingen<br />

van linker- en rechterdelen van ons lichaam. Ook vanuit het oogpunt van zuinig gebruik van<br />

'neurale ruimte' zou het voordeliger kunnen zijn complexe functies door één in plaats van<br />

twee hemisferen te laten uitvoeren.<br />

Volgens Corballis zou binnen de evolutie vooral een eigenschap als links- of rechtshandigheid<br />

de basis hebben gevormd voor ontwikkeling van unilaterale controle van complex cognitief<br />

gedrag. De rol van genetische factoren bij de ontwikkeling van links- en rechtshandigheid<br />

is nog onduidelijk. Volgens de theorie van Annett zijn zowel verschillen in links- en rechtshandigheid<br />

als lateraliteit van spraak een gevolg van genetische factoren. Dit wordt de rightshift<br />

theory genoemd. Volgens deze theorie is links- en rechtshandigheid een gevolg van een<br />

enkel gen, aangeduid als 'right-shift' allele (RS). Deze kan dominant (RS+) of recessief (RS-)<br />

zijn. De meeste dragers van RS+ zullen rechtshandig en ‘linkssprakig’ zijn. Voor homozygote<br />

dragers van het recessieve gen RS- geldt dat zij geen overwegende tendens tot links- of<br />

rechtshandigheid of lateralisatie van spraak vertonen. De laatste zouden echter wél een<br />

neiging hebben tot het ontwikkelen van leesstoornissen. Homozygote dragers van het dominante<br />

gen RS+ zouden daarentegen een stoornis in wiskundige aanleg vertonen. Het ‘ideale’<br />

patroon is volgens Annett dat iemand heterozygoot is, dus drager is van zowel een recessief<br />

als dominant gen (zowel RS+ als RS- allele).<br />

Generativiteit In het gebruik van taal betekent generativiteit het vermogen om een grote<br />

variëteit aan zinnen en verbale uitingen voort te kunnen brengen. Hetzelfde principe geldt<br />

ook voor gelaatsexpressies, de vorming van mentale voorstellingen (‘imagery’), en de bewe-<br />

301

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!