I

De rol van hogere hersengebieden Controle van aandacht op corticaal niveau vindt plaats in
gebieden in de posterieure en anterieure schors. Dit laat figuur 7.15 duidelijk zien. Hier worden
vermoedelijk de cognitieve processen als verwachting en preparatie in neurale circuits
geïnitieerd, voordat de subcorticale structuren worden ingeschakeld. De hogere controlecircuits
in de schors controleren onder andere het werkgeheugen. Hierbij kan een onderscheid
worden gemaakt tussen een werkgeheugen voor ruimtelijke locaties, dat vooral geassocieerd
is met de dorsolaterale prefrontale schors (DLPFC), en een werkgeheugen voor verbale en
niet-ruimtelijke kenmerken in de ventrolaterale prefrontale schors (VLPFC). DLPFC en VLP-
FC hebben talrijke reciproke verbindingen met de respectievelijk het posterieure pariëtale
gebied (PPC) en het inferotemporale gebied (IT). Deze circuits zijn dus verantwoordelijk voor
de attentionele controle van respectievelijk spatiële en niet-spatiële stimuluskenmerken, en
zijn vrijwel identiek aan de structuren waaruit volgens Goldman-Rakic het werkgeheugen is
samengesteld (figuur 8.5 in volgend hoofdstuk).
Figuur 7.15 Driehoekige circuits die
volgens LaBerge een rol spelen bij
modulatie van de visuele waarneming
(in gebieden V1, V2, V3 en V4)
door selectieve aandachtsprocessen.
PPC= posterieure pariëtale
schors. DLPFC = dorsolaterale prefrontale
schors. De thalamus
‘scherpt’ hier als het ware de aandacht
aan, via het eerder beschreven
laterale inhibitiemechanisme.
Circuits links (V1, V2 etc.) zijn vooral
met bottom-up, en circuits rechts
(V4, PPC, DLPFC) met top-down
selectie van spatiële of niet-spatiële
kenmerken
Wat betreft de interactie tyssen corticale en subcorticale structuren kan een onderscheid
worden gemaakt tussen circuits die betrokken zijn bij bottom-up controle en circuits die betrokken
zijn bij top-down controle. In figuur 7.15 worden enkele van deze driehoekige circuits
getoond. Bij bottom-up circuits is input van het pulvinar afkomstig van het corpus geniculatum
laterale van de thalamus en de visuele schors (V1), bij top-down circuits van de
posterieure pariëtale schors.
Meer endogene of 'top down' controle treedt op als bijvoorbeeld kenmerken van de omringende
letters overlappen met die van de targetletter (bijvoorbeeld: QOG). Deze top-down
activatie geschiedt via lusvormige circuits tussen thalamus, V4, de posterieure schors, en
gebieden in de prefrontale schors (figuur 7.15 rechts). middelste letter springt er automatisch
uit ten opzichte van de flankerende letters.
185