I

grotere capaciteit voor opslag en verwerking van informatie. Het specifieke standpunt daarentegen
houdt in dat deze ontwikkeling een gevolg is van een meer mozaïekvormig proces.
Daarbij zijn steeds nieuwe hersenstructuren die verantwoordelijk zijn voor specifieke cognitieve
vermogens, zogenaamde modulen, aan oude structuren toegevoegd. Bezien van vanuit
het standpunt van een ingenieur of technisch ontwerper is het voordeel van een modulaire
structuur dat bij mechanische defecten niet het gehele systeem, maar alleen een deelcomponent
moet worden vervangen. Bij een defect horloge hoeft bijvoorbeeld alleen maar een enkel
radertje te worden vervangen. Evenzo kan het menselijk brein opgevat worden als een complexe
informatieverwerkende biologische machine, die is samengesteld uit vele specifieke
neurale circuits, die door natuurlijke selectie zijn ontwikkeld om specifieke adaptieve problemen
op te lossen. Zoals al eerder aangegeven, kan volgens sommigen de evolutie worden
opgevat als het werk van een knutselaar, die aan een bestaand bouwwerk of machine steeds
nieuwe onderdelen toevoegt. Het idee dat de ontwikkeling van de hersenen geschiedde door
toevoeging van steeds nieuwe modulen, laat zich dus goed met het laatste standpunt verenigen.
Een belangrijk punt van kritiek op de modulaire theorie is echter dat deze geen rekening
houdt met de sterke connectiviteit in de hersenen. Toevoeging van een nieuw gebiedje betekent
immers dat er ook nieuwe verbindingen moeten worden gecreëerd met talloze andere
gebieden in de hersenen. Meer waarschijnlijk is daarom dat lokale veranderingen in de hersenen
een gevolg zijn van veranderingen in connectiviteit in een meer omvangrijk netwerk,
waarin ook verafgelegen en meer perifere structuren als zintuigen en spieren, zijn opgenomen.
Volgens deze visie kan een specifiek gebiedje in de hersenen in functie of omvang veranderen,
omdat veranderingen in andere gebieden in een gedistribueerd netwerk tot gevolg
hebben dat dit gebiedje steeds meer als centraal convergentiepunt gaat fungeren. De vraag
of de ontwikkeling van cognitieve vermogens toe te schrijven is aan specifieke modulaire
vermogens dan wel aan nonspecifieke factoren, is vooral relevant voor de ontwikkeling van
taal, een bij uitstek menselijke functie. De relevante literatuur overziend, lijken ook hier twee
opvattingen tegenover elkaar te staan. De aspecifieke opvatting houdt in dat taal zich geleidelijk
heeft ontwikkeld uit bestaande cognitieve vaardigheden, zoals het vermogen tot genereren
van nieuwe denkbeelden of motorische vaardigheden. Volgens deze visie is taal dus niets
anders dan perfectionering van een reeds in gang gezet proces van cognitieve ontwikkeling.
In het Engels wordt dit proces the icing on the cake genoemd. Dit standpunt wordt onder andere
ingenomen door de Canadese psycholoog Donald. Deze is van mening dat de overgang
van aap naar mens niet abrupt geschiedde, maar via een tussenfase, door hem aangeduid
als mimetische cultuur, die naar schatting één miljoen jaar duurde. Met mimetische cultuur
bedoelt Donald een fase in de evolutie, waarbij de mens in staat was tot vorming van bewuste
82