I

Bij fMRI is de temporele precisie echter aanzienlijk groter, namelijk ongeveer 5 a 10 seconden.
Dit maakt meerdere metingen (trials) binnen eenzelfde sessie mogelijk voor hetzelfde
individu, waardoor via middeling ook individuele data betrouwbaar kunnen worden meten.
Bij PET is − gezien het geringere aantal trials dat mogelijk is binnen een meetsessie − middeling
van scans van verschillende personen vaak noodzakelijk.
Omdat er soms grote verschillen bestaan in de anatomie van individuele hersenen, kan het
middelen van PET of fMRI beelden over proefpersonen de spatiële nauwkeurigheid weer
vertroebelen. Om dit te voorkomen, wordt wel gebruik gemaakt van standaard anatomieatlassen.
Deze standaardisatie corrigeert namelijk top op zekere hoogte voor individuele
afwijkingen in de individuele anatomische locaties. De verschillende beelden worden dus
pas na standaardisatie gemiddeld, waarbij de individuele afwijkingen van de standaardlocaties
echter wel bewaard blijven. Deze kunnen namelijk, vooral in patiëntenonderzoek, klinisch
relevante informatie bevatten.
Zoals eerder aangegeven in dit hoofdstuk is complex cognitief gedrag op te vatten als een
soort optelsom van kleinere elementaire eenheden of componenten. Dit simpele ‘optelmodel’
ligt eigenlijk ook ten grondslag aan beeldvormende technieken als PET en fMRI, waarbij
kleiner eenheden of netwerken in de hersenen worden geassocieerd met elementaire
cognitieve componenten. Een andere meer dynamische benadering is die waarbij getracht
wordt het patroon van communicatie tussen de elementaire eenheden en gebiedjes te beschrijven.
Gebied A kan bijvoorbeeld activiteit in gebied B beïnvoeden (of moduleren), maar
andersom heeft B heeft geen effect op A. Hiervoor moet een complexe correlationele analyse
(pathway analysis) worden uitgevoerd op fMRI patronen die op verschillende momenten
in de tijd zijn verkregen. Daardoor wordt inzicht gekregen in de zogeheten ‘effectieve
connectiveit’ van met elkaar verbonden hersengebieden.
1.6.8 Combinatie van technieken
Gecombineerd gebruik van MRI/fMRI en ERPs (ERFs) biedt het voordeel (of 'meerwaarde')
dat de sterke kanten van elke afzonderlijke benadering benut kunnen worden. Zo kunnen
van een bepaalde cognitieve taak zowel ERPs als fMRI-beelden worden geregistreerd. De
door middel van fMRI vastgestelde locaties kunnen bovendien gebruikt worden als neuroanatomische
'constraints' voor het lokaliseren van equivalente dipolen volgens de inverse
methode.
Bij combinatie van deze technieken moet gestreefd worden naar constructie van equivalente
taken. Bij fMRI geldt namelijk (evenals bij PET) een relatief lange meetperiode van minimaal
10 seconden, terwijl bij registratie van ERP/ERF een periode van 1 seconde al ruim
voldoende is. Een veel toegepaste oplossing hiervoor is de condities in 'blokken' aan te
37