I

8.2.1 Aard of inhoud van kennis
Een eerste belangrijk kenmerk van kennis is dat van de aard of inhoud van informatie die in
het geheugen is opgeslagen. Hierbij spelen drie aspecten een rol, namelijk de modaliteit van
prikkels uit de omgeving (visueel, auditief, tast of geur), de ‘code’ van verwerking (verbaal
niet verbaal), en het verwerkingstadium of proces (perceptueel versus motorisch). Een belangrijk
gegeven daarbij is dat ook in de hersenen verschillende gebieden kunnen worden
onderscheiden die met deze drie aspecten corresponderen, en die in een functionele cerebrale
ruimte kunnen worden afgebeeld. De twee hoofddimensies van deze ruimte zijn: sagittaal
(anterieur-posterieur) en coronaal (links-rechts zie figuur 8.1).
Figuur 8.1 Schematische afbeelding van de ‘functionele cerebrale
ruimte’, en de drie dimensies die hieraan ten grondslag liggen:
anterieur versus posterieur, links versus rechts en corticaal (boven)
versus subcorticaal (onder). Dee indeling is ook belangrijk vor het
onderscheid tussen drie verschillende soorten geheugensystemen
De eerste dimensie heeft betrekking op het onderscheid
tussen de anterieure en posterieure hersenen
die respectievelijk output (actie) en input (waarneming)
reguleren. Binnen de anterieure en posterieure hersenen
zijn weer fijnere differentiaties mogelijk. Zo kunnen binnen de posterieure schors gebieden
worden onderscheiden die een specifieke rol vervullen wat betreft de sensorische modaliteit
van stimuli. De tweede dimensie, links-rechts, heeft betrekking op de linker en rechter
cerebrale hemisferen die geassocieerd zijn met de code van verwerking, dat wil zeggen
verbale versus ruimtelijke verwerking.
Deze gebieden in de cerebrale schors zijn niet alleen verantwoordelijk voor verwerkingsprocessen
die ten grondslag liggen aan waarneming en motoriek. Zij zijn ook betrokken bij de
vorming van representaties, dat wil zeggen opslag van informatie in het geheugen. Deze
opvatting is met name door de neuroloog Fuster verdedigd. Het eerste, en misschien meest
fundamentele element in zijn theorie is het uitgangspunt dat er sprake is van een overeenkomst
of overlap in neurale netwerken voor verwerking, en netwerken voor opslag van informatie.
Dit wil zeggen dat in dezelfde gebieden waar processen plaatsvinden als analyse van
elementaire stimuluskenmerken, herkenning van stimulusconfiguraties, voorbereiden en
uitvoeren van acties en dergelijke, ook geheugenrepresentaties worden gevormd. Het tweede
element is dat er twee geheugensystemen worden onderscheiden, een perceptueel en
een motorisch geheugen, die respectievelijk met de posterieure en anterieure schorsgebieden
corresponderen
205