I

doende. Al eerder bleek uit dyslexiestudies dat laesies van het mediale visuele gebied gepaard
kunnen gaan met leesblindheid. Ook het laatste is een aanwijzing dat dit gebied betrokken
is bij verwerking van visuele woordvormen. Activaties van dezelfde gebieden door
letterreeksen (medeklinkers) zijn later ook gevonden in een fMRI studie van Puce e.a. fMRI
onderzoek van Price heeft echter laten zien dat hetzelfde gebied ook actief was bij ‘false
fonts’ (namaakletters), hetgeen suggereert dat in de ventrale route het mediale extrastriate
gebied mogelijk toch een meer basale (prelexicale) functie heeft. Het laatste woord over de
neurale representatie van visuele woordvormen lijkt dus nog niet te zijn gesproken
Subtractie van hersenbeelden: een doorbraak in hersenonderzoek
Petersen en collega’s maakten in hun PET studie naar woordverwerking gebruik van de volgende
condities: a) fixeren van een punt op het beeldscherm, b) passief kijken of luisteren
naar woorden c) nazeggen van woorden en d) semantische associatie (noemen van een
werkwoord dat bij getoond/gehoord object past, bijvoorbeeld: timmeren bij hamer, dit wordt
de woordgenereertaak genoemd).
Door PET beelden in verschillende condities van elkaar af te trekken, konden vervolgens de
specifieke lexicale componenten worden ‘blootgelegd’. Dit waren volgens Petersen: begrijpen
van woordvorm (b-a), articulatie (c-b) en semantische verwerking of woordbetekenis (dc).
Deze subtractie aanpak wordt tegenwoordig in vele neuroimaging studies toegepast,maar
is wél afhankelijk van de aanname dat verschillende taakcomponten een additieve
relatie hebben, dat wil zeggen dat hogere niveaus van verwerking tot stand komen door
een optelsom van lagere niveaus.
Auditieve woordvormen Uit de eerder genoemde PET studie van Petersen uit 1988 bleek dat
passief luisteren naar gesproken woorden twee gebieden activeerde: de beide superieure
temporale gyri en een meer posterieur gebied, namelijk de linker temporopariëtale schors
(Wernickegebied). Het eerste effect vertegenwoordigt vermoedelijk puur akoestische, dus
prelexicale, verwerking van elementaire auditieve kenmerken. Het tweede, meer posterieure
effect is echter moeilijker te interpreteren. Dit zou in principe een weergave kunnen zijn van
a) elementaire akoestische verwerking, b) woordvorm of c) woordbetekenis.
Zoals eerder betoogd liet het design van deze studie geen differentiatie tussen deze effecten
toe. Een latere studie van Wise toonde echter aan dat activatie van het linker temporopariëtale
gebied niet optrad bij elementaire akoestische stimuli, zoals tonen, maar wel bij pseudowoorden
en fonologische matching taken. Bovendien vonden Petersen en Fiez in een
latere studie dat dit gebied ook werd geactiveerd als proefpersonen moesten aangeven of
visueel aangeboden woorden met elkaar rijmden. Deze laatste resultaten geven dus sterkere
aanwijzingen dat het linker posterieure temporale (Wernicke) gebied betrokken is bij verwerking
van auditieve woordvormen.
330