I

Uiteindelijk doel hiervan is het in kaart brengen van het connectoom: een complete
kaart van van neurale verbindingen van de hersenen. Er bestaan twee vormen van connectiveit:
structurele en functionele connectiviteit. Structurele connectiviteit slaat op de
korte en lange verbindingsbanen (witte stof) in het brein. Functionele connectiviteit is
gebaseerd op analyse van functionele MRI (fMRI) signalen, en is vooral gericht op de
samenhang tussen de activiteit van verschillende gebieden in de hersenen. fMRI is, zoals
bekend, een weergave van de activiteit van afzonderlijke hersengebieden tijdens rust
(spontaan) of tijdens taakverrichting. Bij functionele connectiviteit gaat het echter vooral
om de temporele samenhang of Zowel de lengte, sterkte als richting van de verbindingen
tussen specifieke gebieden of knopen kan worden bepaald. Functionele connectiviteit
wordt meestal uitgebeeld als een kaart van verbindingen tussen knopen van het netwerk
in het brein (zie figuur 1.17, rechts).
Connectomie: een nieuwe benadering in het hersenonderzoek
Er bestaan globaal gezien twee manieren om de complexe structuur van het brein te bestuderen .
De eerste is de cartografie: het in kaart brengen van het mozaïek van specifieke gebieden in het
brein. Daarbij kan men uitgaan van de structuur van de grijze stof (cytoarchtectuur) of witte stof
(myeloarchitectuur). Veel is in het verleden op dit terrein bereikt via in vitro onderzoek. De microscopische
analyse van plakjes hersenweefsel van overleden dieren of mensen.
Nieuwe benaderingen maken het nu mogelijk meer inzicht te krijgen met in vivo neuroimaging: het
in beeld brengen van structuur én functie van het brein met MRI en fMRI. Connectomie is de
naam van een recente ontwikkeling uit de laatste twintig jaren. Doel is vooral de bestudering van
de verbindingen, dan de eigenschappen van geïsoleerde gebiedjes in het brein. Dit onderzoek
heeft gestalte gekregen in het Human Connectome Project (HCP), dat zich als doel stelt een complete
en precieze kaart van verbindingen in het menselijk brein te ontwerpen. Ongeveer naar analogie
van het Human Genome project; dat zich richt op het maken van een complete kaart van de
menselijke erfelijke eigenschappen: het genoom. Zie ook: Van Essen, D.C. et al. (2012). The
Human Connectome Project: A data acquisition perspective. Neuroimage. 2012 Oct 1; 62(4): 2222–
2231.
39