I

nen in stroken of zones verderop te vinden zijn. Steentjes en golven vormen dus samen een
systeem dat automatisch ordening tot stand brengt.
Mutatie, een abrupte verandering in de genetische structuur (of genotype) van organismen, is
een van de mechanismen die verantwoordelijk zijn voor de grote variabiliteit in uiterlijke kenmerken:
het zogeheten fenotype. Mutaties kunnen een selectievoordeel maar ook een selectienadeel
tot gevolg hebben. Een ander en meer frequent voorkomend mechanisme dat variabiliteit
in de hand werkt, is onderlinge vermenging van homogene populaties door verhuizing
en transmigratie.
Onderzoek naar de mechanismen van evolutie vindt plaats via verschillende invalshoeken.
Een bekende benadering is het vergelijkend onderzoek van hersenen, gedrag en genetische
eigenschappen van de mens en andere bestaande diersoorten. Ook kan manipulatie van genen
in bepaalde diersoorten inzicht verschaffen in de moleculaire genetische basis van het
ontstaan van bepaalde vormen van gedrag of ziektes bij de mens. Een tweede benadering is
bestudering van de fossiele resten van hominiden, onze mensachtige voorouders. Een derde
aanpak is computersimulatie van natuurlijke selectieprocessen door middel van zogeheten
genetische algoritmes.
Genetische codes: DNA ketens
De theorie van Darwin is ontwikkeld in een tijdperk waarin nog niets bekend was over de moleculaire
genetica. De principes hiervan zijn pas in het midden van de twintigste eeuw ontdekt. Kort samengevat
komt dit op het volgende neer. In de celkern bevindt zich het DNA, het eiwitmateriaal waaruit
onze genen zijn opgebouwd. Dit bestaat uit een twee spiraalvormige ketens die aan elkaar zijn gekoppeld
via korte zijketens. Deze zijketens bestaan uit vier nucleotiden. Adenine (A), Thymine (T),
Cytosine (C) en Guanine (G). Deze kunnen zich aan elkaar koppelen: A is daarbij altijd gekoppeld
aan T, en C aan G. De aldus aan elkaar gekoppelde DNA ketens wordt dubbelhelix genoemd. Genetische
codes zijn te vergelijken met informatie die op een ROM (Read Only Memory) van een computer
wordt ingebrand. Deze informatie kan vele malen worden uitgelezen, maar wordt slechts een
keer geschreven. In tegenstelling tot de digitale computercodes die uit reeksen van enen en nullen
zijn opgebouwd, bevat het DNA van levende cellen een code die uit de eerder genoemde vier letters
is opgebouwd; A, T, C en G. Deze codering maakt het mogelijk een enorme hoeveelheid informatie
in een celkern op te slaan.
De volgorde van de nucleotiden op de ketens vormt de eigenlijke basis van erfelijke informatie. Bij
geboorte van een nieuw individu, wordt zijn of haar unieke DNA structuur in alle lichaamscellen gekopieerd.Ook
tijdens de evolutie vindt een soortgelijk proces plaats, waarbij competitie tussen verschillende
genen bepaalt welk gen op welk specifiek adres in de chromosomenketen terechtkomt.
Belangrijk gegeven is tenslotte dat kleine verschillen in DNA structuur grote gevolgen voor het fenotype
kunnen hebben. Het menselijk DNA blijkt bijvoorbeeld slechts 1.2 procent van dat van chimpansees
te verschillen, maar toch is ons hersenvolume ongeveer driemaal zo groot.
77