I

dere zintuigmodaliteiten, doorgronden van betekenis), maar ook op het niveau van opslag
van informatie in een hogere-orde code. De term associatieschors komt voort uit de veronderstelling
dat de belangrijkste functie van deze gebieden is om een verbinding te leggen
tussen sensorische en motorische gebieden. Zij is daarbij verantwoordelijk voor ‘diepere’
verwerking van informatie uit de sensorische schorsgebieden, waarna deze kan worden
doorgezonden naar de motorische gebieden in de hersenen.
De zenuwbanen die informatie vervoeren binnen het centrale zenuwstelsel, kunnen worden
onderscheiden in afferente en efferente banen. Afferente banen voeren informatie aan van
Vier belangrijke gebieden in de hersenen:
• pariëtale gebied: tastwaarneming, integratie van sensorische informatie,
oriëntatie op omgeving, vaststellen van locatie van objecten in omgeving,
• temporale gebied: auditieve waarneming, vaststellen van identiteit van
objecten in omgeving, vorming van geheugenrepresentaties, taal (begrijpen;
vooral linkerhersenhelft)
• occipitale gebied: visuele waarneming,
• frontale gebied: planning van beweging, taal (spraak: linkerhersenhelft),
inhibitie van irrelevant of ongepast gedrag, interne controle van aandachtsprocessen,
controle van procedures die een beroep doen op het
werkgeheugen.
bijvoorbeeld zintuigen naar hersenen, terwijl efferente banen informatie wegvoeren van hersenen
naar bijvoorbeeld
ruggemerg of spieren.
Een zenuwbaan die geheel
binnen het centrale
zenuwstelsel ligt, heet
tractus. Is er evenwel
sprake van vervoer van
informatie van of naar de
periferie, dan wordt gesproken
van nervus. Bijvoorbeeld,
bij de visuele zenuwbaan heet het deel dat loopt van oog naar thalamus nervus
opticus, en het deel van thalamus naar hersenen tractus opticus.
Een veel gebruikte indeling van hersengebieden is die van Karbinian Brodmann, die dateert
uit 1909 (zie figuur 2.9). In deze kaart worden 52 gebieden in de hersenen onderscheiden,
waarbinnen de cellen een zekere overeenkomst vertonen in hun structuur. Later onderzoek
heeft duidelijk gemaakt dat in bepaalde gebieden van de hersenen een fijnere differentiatie
mogelijk is (zie bijvoorbeeld van Essen, 2013). Zo zijn gebieden als V3 en V4 fijnere onderverdelingen
van gebied 18 uit de kaart van Brodmann, dat het secundaire of extrastriate visuele
gebied vormt. Een andere nuttige kaart van hersengebieden, die eveneens gebaseerd
is op de celarchitectuur, is die van Bonin en Bailey uit 1947. In deze kaart wordt een andere
terminologie gebruikt dan die in de kaart van Brodmann. Zo komen gebieden 7 en 22 in de
kaart van Brodmann overeen met respectievelijk de gebieden PG en TE in de kaart van Bonin
en Bailey. De schorsgebieden vormen een complex netwerk van verbindingen. Behalve
zenuwvezels die lopen tussen beide hemisferen, zijn er binnen de posterieure en anterieure
hersenen ook vele zenuwvezels die primaire en secundaire gebieden met elkaar verbinden.
Ook bestaan er langere rechtstreekse verbindingen tussen de frontale en pariëtale gebieden.
Deze zijn praktisch altijd reciprook: een gebied projecteert niet alleen naar een ander gebied,
maar ontvangt ook informatie terug uit dat gebied.
53