I

Dit zijn achtereenvolgens het mesolimbisch circuit en het mesocorticale circuit. De oorsprong
van beide banen is een cellencomplex in het tegmentum vlak naast de substantia nigra, het
ventrale tegmentum gebied, A10 genoemd. Het mesolimbische circuit projecteert via de MFB
naar het ventrale deel van striatum, de zogenaamde nucleus accumbens (dit is een kerngebied
dat tegen het septum aanligt). Deze banen passeren de hippocampus en amygdala. Het
mesocorticale circuit heeft bij primaten en de mens veel projecties naar de prefrontale (orbitofrontale)
schors, hippocampus en anterieure cingulate schors. Ook zijn er projecties naar
de temporale en pariëtale associatiegebieden. Het mesocorticale en mesolimbische systeem
blijken ook een rol te spelen bij twee subvormen van schizofrenie die worden aangeduid als
positieve en negatieve symptomen. Bij positieve symptomen staan hallucinaties en wanen op
de voorgrond, bij negatieve symptomen emotionele vlakheid en passiviteit.
Positieve symptomen zouden mede veroorzaakt kunnen worden door een overactivatie van
het mesolimbische systeem, terwijl de negatieve symptomen mogelijk samenhangen met
een onderactivatie van het mesocorticale systeem. De tweede vorm, die dus vooral tot uiting
komt in een onderactivatie van de prefrontale schorsgebieden, is ook minder gevoelig voor
behandeling met antipsychotische farmaka. Volgens Weinberger is het primaire defect bij
schizofrenie de verminderde werking van het mesocorticale systeem. Dit zou namelijk gepaard
gaat met een verminderde inhibitoire feedback vanuit de prefrontale schors naar gebieden
in het limbisch systeem en hersenstam. Dit leidt dan vervolgens weer tot overreactiviteit
van het mesolimbische systeem.
9.8.4 Invloed van van dopamine op het affectieve systeem
Wat doet dopamine? Er is veel onderzoek gedaan naar psychofarmaka die de werking van
dopamine versterken (agonisten) of verzwakken (antagonisten). Dit heeft aangetoond dat
dopamine het proces van beloning kan versterken. Zo zal spiroperidol, een stof die dopamine
receptoren blokkeert, zelfstimulatiegedrag of geconditioneerde responsen van ratten en apen
in een instrumenteel leerparadigma onderdrukken. Dit is niet louter een gevolg van blokkering
van de motorrespons, maar kan eerder worden toegeschreven aan een verminderd
effect van de beloning zelf. Voor dopamine-agonisten wordt het tegenovergestelde effect
gevonden. Met name stoffen als amfetamine en cocaïne verhogen de frequentie van responderen
in zelfstimulatie-experimenten. Dit blijkt uit experimenten waarbij proefdieren zichzelf
elektrisch stimuleren, maar ook in experimenten waarbij zij zichzelf deze stoffen toedienen
(hetzij in bloedbaan, of in rechtstreeks in hersengebieden als de nucleus accumbens zelf).
Het versterkend effect van elektrische zelfstimulatie en dopamine-agonisten blijkt vooral op
287