Herkese Lazim Olan Iman - Mevlana Halidi Bagdadi

câhilcedir ve fen bilgilerine aykırıdır. Şöyle ki: Üzeri birden ona
kadar numaralanmış on taşı bir torbaya koyalım. Bunları elimizle
torbadan birer birer ve sıra ile, ya’nî önce bir numaralı, sonra iki
numaralı ve nihâyet on numaralı olacak şeklde çıkarmağa çalışalım.
Çıkarılan bir taşın numarasının sıraya uymadığı görülürse, çıkarılmış
olan taşların hepsi hemen torbaya atılacak ve yeniden, bir
numaradan başlamak üzere, çıkarmağa çalışılacakdır. Böylece, on
taşı numaraları sırası ile ardarda çıkarabilme ihtimâli on milyarda
birdir. On adet taşın bir sıra dâhilinde dizilme ihtimâli bu kadar az
olursa, kâinâtdaki sayısız nizâmın tesâdüfen meydâna gelmesine
imkân ve ihtimâl yokdur.
Daktilo ile yazmasını bilmeyen bir kimse, bir daktilonun tuşlarına
gelişigüzel, meselâ beş kerre bassa, elde edilen beş harfli kelimenin,
türkçe veyâ başka bir dilde bir ma’nâ ifâde etmesi acabâ ne
derece mümkindir? Eğer, gelişigüzel tuşlara basmakla bir cümle
yazmak istenilse idi, ma’nâsı olan bir cümle yazılabilecek mi idi?
Kaldı ki, böyle rastgele tuşlara basmakla bir sahîfe yazı veyâ kitâb
teşkil edilse, sahîfenin ve kitâbın tesâdüfen belli bir konusu bulunacağını
zan eden kimseye akllı denilebilir mi?
Cismler yok oluyor. Bunlardan, başka cismler meydâna geliyor.
Ancak, son kimyâ bilgimize göre, yüzbeş madde hiç yok olmuyor.
Yalnız yapıları değişiyor. Radioaktif hâdiseler elementlerin ve
hattâ atomların da yok olduklarını, maddenin enerjiye döndüğünü
haber vermekdedir. Hattâ Einstein adındaki Alman fizikçisi, bu
tehavvülün matematik formülünü ortaya koymuşdur.
Cismlerin durmadan tehavvül etmeleri, birbirlerinden hâsıl olmaları,
sonsuzdan gelmiş değildir. Böyle gelmiş, böyle gider denilemez.
Bu değişmelerin bir başlangıcı vardır. Değişmelerin başlangıcı
vardır demek, maddelerin var oluşlarının başlangıcı vardır
ve hiçbir şey yok iken, hepsi yokdan yaratılmışdır demekdir. İlk,
birinci olarak maddeler yokdan yaratılmış olmasalardı ve birbirlerinden
hâsıl olmaları, sonsuz öncelere doğru uzasaydı, şimdi bu
âlemin yok olması lâzımdı. Çünki, âlemin sonsuz öncelerde var
olabilmesi için, bunu meydâna getiren maddelerin dahâ önce var
olmaları, bunların da var olabilmeleri için, başkalarının bunlardan
önce var olmaları lâzım olacakdır. Sonrakinin var olması, öncekinin
var olmasına bağlıdır. Önceki var olmazsa, sonraki de var olmıyacakdır.
Sonsuz önce demek, bir başlangıcı yok demekdir.
Sonsuz öncelerde var olmak demek, ilk, ya’nî başlangıç olan bir
varlık yok demekdir. İlk, birinci varlık olmayınca, sonraki varlıklar
da olamaz. Herşeyin her zemân yok olması lâzım gelir. Her birinin
var olması için, bir öncekinin var olması lâzım olan sonsuz
– 86 –