PHỎNG VẤN TÁC GIẢ MINH VÕ - Giao cảm

và thủ tục tiến hành trong hơn một năm mới xong vì một vài trở ngại về phía chínhquyền Hà Nội cũng như phía Mỹ. Ban đầu thử nghiệm phổi của ông dương tính, vìtrước ông đã từng bị lao phổi. Năm 1960, khi mới đi tù được ít tháng ông đã bất nhẫn vìcảnh tù tội quá cực khổ, nên đã nghĩ mình không thể chịu đựng được 10 năm:Thời gian hỡi, ta van ngươi nói thật.Ngày bão bùng hoa nổ có lâu không ?Năm, mười năm ta có thể chờ trông.Có thể để cho ngươi làm khổ.Nhưng lâu quá ta dùng dao cắt cổ.Chặt đứt đầu ngươi dù đứt cả đời ta. (4)Nhưng rồi sau 27 năm tù tội, cuối cùng Nguyễn chí Thiện đã thấy được bến bờ tựdo. Tuy rằng Hoa Tự Do chưa thực sự nở trong nước cho bao ngưòi cùng cảnh ngộ vớiông trước đây.Nhà thơ Nguyễn chí Thiện đặt chân lên đất Mỹ ngày 1 tháng 11 năm 1995. Saumấy tiếng đồng hồ dừng chân ở San Francisco, ông được đưa đến Thủ Đô Hoa Kỳ rồivề ở nhà ông Nguyễn Công Giân là anh ông ở Thành Phố Herndon, thuộc Tiểu BangVirginia. Tại hai phi trường San Francisco và Dulles ông đã được nhiều nhà báo vànhững người ngưỡng mộ ông đón tiếp nồng nhiệt. Trong năm 1996 ông đã đi diễnthuyết nhiều nơi trên đất Mỹ rồi cả Âu Châu và Úc Châu. Ở đâu ông cũng được rấtđông thính giả ca ngợi về những lời chống cộng đanh thép, hùng hồn của ông. Trongnăm 1997-1998 ông ở cùng với nhà văn Vũ thư Hiên trong một căn nhà do một tổ chứcvăn hóa Pháp cấp tại Thành Phố Strasbourg. Gần đây người ta có thấy ông xuất hiệncùng với Bùi Tín trong đám tang ông Lê Đình Điểu, chủ nhiệm tờ ‘’Thế Kỷ 21’’ ở QuậnCam.Mấy vần thơ bi hùng từ một tâm hồn bất khuất:Trong lời giới thiệu tập ‘’Hoa Địa Ngục I’’, do tạp chí Văn Nghệ Tiền Phong xuấtbản tháng 10 năm 1980, cách nay gần 20 năm, với nhan đề ‘’Bản chúc thư của mộtngười Việt Nam’’, ký giả Lê Triết (5) đã hết lời ca ngợi nhà thơ ‘’khuyết danh’’ như sau:‘’Tập thơ bi hùng này đã được viết bằng tim bằng óc của một người trên hai chụcnăm trời, vì đấu tranh cho chính nghĩa, cho chân lý đã lê tấm thân mòn mỏi tại hầu hếtcác trại tù khủng khiếp nhất trần gian’’.‘’Nội dung tác phẩm không phải chỉ là tiếng thở dài não nuột của một cá nhân màchính là tiếng thét phẫn nộ, tiếng cười thách đố bạo ngược, tiếng khóc uất nghẹn của cả50 triệu người Việt Nam.... ‘’Chỉ cần đọc qua tập thơ này chúng ta cũng đủ thấy bạo lực không đè bẹpđược lương tâm, khủng bố không khuất phục nổi ý chí. Súng đạn không thể khóa họngđược tự do’’.Trong lời giới thiệu dài 13 trang sách này, Lê Triết đã trích dẫn khá nhiều câutrong tác phẩm để làm chứng cho lập luận của ông. Trước khi trưng dẫn theo ý riêngchúng tôi xin lựa một vài câu đã được Lê Triết đem vào bài tựa của ông.Trước hết Lê Triết so sánh Nguyễn chí Thiện với Cao Bá Quát. Ông nhắc lại 4câu thơ danh tiếng một thời của họ Cao:Một chiếc cùm lim chân có đế.Hai vòng xích sắt bước còn vương.VàBa hồi trống dục, đù cha kiếp!Một phát gươm đưa...(bỏ) mẹ đời!130 PHẢN KHÁNG PHẢN TỈNH THỰC HAY HƯ