PHỎNG VẤN TÁC GIẢ MINH VÕ - Giao cảm

Lon xon không phải mặc quầnChiếc áo tù dài phủ kín chânKhông phải Nguyễn chí Thiện chỉ chửi chế độ, kể khổ của mình và của nhân dân.Cũng như bất cứ nhà thơ nào, ông cũng nói đến ‘’Nàng Thơ’’, ‘’Nàng Mơ’’, đến rượu,đến trăng. Hai bài thơ về trăng trong tập 2 (trang 118 và 119) của nhà thơ Ngục Sĩ gợingười đọc nhớ tới những vần thơ cuồng nhiệt của Hàn Mặc Tử (9):Bóng nguyệt leo song sờ sẫm gối,Gió thu lọt cửa cọ mài chăn...’’Hay‘’Trăng nằm xõng xoài trên cành liễuĐợi gió đông về để lả lơi’’.Hay‘’Ta nhìn trăng, khôn xiết ngậm ngùi trăng.Ta vãi tung thơ lên tận sông Hằng...’’Sau đây là đôi vần trong số 42 vần thơ của Nguyễn chí Thiện về trăng: (10)‘’...Trăng rất gần mà xa xôi lắmMơ hồ mang ký ức xa xămNhững vầng trăng ngây ngất bao nămTa không đuợc hưởng’’.Và:...Đời ta vắng bóng chị HằngTa thương nhớ thời ‘’ông giẳng ông giăng’’‘’...Có cây đa, có cả chị HằngSống lạnh lẽo một mình trong cung quảngTa thường ngắm và ta thương lắm!Nên những đêm vàng ngọc thơ của ta ơi!Ta vẫn mơ được ôm người như ngàn xưa say sưaLý Bạch...’’Một vài cảm nghĩ riêng về hai tập thơ ‘’Hoa Địa Ngục’’Đúng là những bông hoa đơn sơ mộc mạc nhưng đầy sức sống, sức chiến đấu.Bởi vì chúng đâm chồi và vươn lên từ đắng cay, cơ cực, nhục hình của thân xác lẫntâm hồn. Đúng là hoa địa ngục. Bởi vì người thường sống trong một thế giới bìnhthường không thể làm được những vần thơ như thế. Thơ của những thi nhân đờithường đọc lên phần nhiều nghe như tiếng dương cầm du dương, tiếng sáo dìu dặt,tiếng thì thầm, tiếng thở dài não nuột. Thơ của Nguyễn chí Thiện là tiếng kêu uất hận làtiếng kèn xung trận, là tiếng thét xung phong. Có lẽ vì vậy mà có người lầm bảo đó làtiếng pháo lệnh của lãnh tụ Lý Đông A, một triết gia, một nhà cách mạng trẻ tuổi, đoảnmệnh.Nói thơ Nguyễn chí Thiện đơn sơ nhưng đầy sức sống, bởi vì dường như ôngthấy gì viết nấy, lời, chữ , có sao dùng vậy, không chọn lọc, không trau chuốt. Thậm chícó lúc người đọc có cảm tưởng đọc một áng văn xuôi ứng khẩu. Nhưng vì là những việcthật, người thật, và vì ông chỉ nói sự thật cho nên có sức mạnh của chân lý, của hiệnthực.Thơ Nguyễn chí Thiện còn mang dáng dấp của thơ văn huyền nhiệm. Có nhữngý lồ lộ mà lại đèo thêm ý nghĩa ẩn khuất khôn dò. (Đời tôi là một trường mâu thuẫn Củahồn và xác đẩy xô nhau. 1978) Có lẽ vì tâm trí ông ở trong một trạng thái luôn luôn bị đè140 PHẢN KHÁNG PHẢN TỈNH THỰC HAY HƯ