PHỎNG VẤN TÁC GIẢ MINH VÕ - Giao cảm

những ai quen biết ông đều hiểu ông không làm nổi trò gì trong những việc lẽ ra ôngphải làm...‘’...Ông không nuốn mất lòng một ai, nhất là mất lòng cấp trên. Quả nhiên đúng.Một đồng chí cũ thương mẹ tôi đến nói với Phạm văn Đồng chuyện cha tôi bị bắt. Ôngnghe rồi thở dài nói: ‘’Việc tập thể quyết định, tôi làm gì được!’’ (trang 27)Lê đức Thọ (tên thật Phan đình Khải):Vũ thư Hiên coi Thọ là kẻ chủ mưu ‘’vụ án xét lại chống đảng’’ mà cha con ông lànạn nhân, nên ông đã nói đến con người này ở rất nhiều chương, và đã để hầu trọnChương 31 để nói riêng về y và hai người em là Đinh đức Thiện (tên thật: Phan đìnhDinh) và Mai chí Thọ (Phan đình Đống), với những cá tính và thói xấu của từng người.Ông cũng kể lại câu chuyện về ‘’mồ mả’’ với khoa ‘’phong thổ’’ do một người cháu ruộtcủa Lê đức Thọ, mà tác giả bảo là một nhà khoa học hẳn hòi, kể cho ông nghe vào năm1966 là năm thế lực của Thọ bao trùm ở miền Bắc, trong chức vụ trưởng ban tổ chứctrung ương đảng, mà y đã cải tổ và biến nó thành bộ máy quyền lực cực lớn cho đảngvà cho riêng mình. Câu chuyện phong thổ này cũng như câu chuyện ông thầy bói mùtiên đoán đúng phoóc về số phận của tác giả đã tác động không ít đến định kiến củangười duy vật trong ông. Hãy đọc vài câu của Vũ thư Hiên nhận xét về Lê đức Thọ:‘’Con người cao to tóc bạc trắng, với giọng nói cố ý kéo dài bắt người nghe chờđợi câu tiếp theo, để lại trong tôi ấn tượng nhạt nhẽo và khó chịu. Tôi dị ứng với nhữnggì không thật. Trong Lê đức Thọ tôi nhìn thấy đầy dẫy của giả. Mọi người khúm núm sợsệt. Tôi dửng dưng, bằng con mắt lạnh lùng.‘’Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa đã ở tuổi 30, chính quyền đã vững vàng, đámlãnh tụ đã học thuộc bài lên xe xuống ngựa xênh xang, đệ tử bâu quanh như ruồi thấymật. Một chút khiêm tốn giả vờ, một chút bình dân đóng kịch, trộn với rất nhiều phôtrương quyền thế, là nét nổi bật trong Thọ. Nói tóm lại một tên hãnh tiến điển hình’’.(trang 548)Tác giả có thuật lại lời của Nhạc Sĩ Văn Cao và của nhà khoa học Bùi quangTrừng nói với ông về mộng lập liên bang Đông Dương với Lê Đức Thọ làm tổng bí thư.Do đó việc xua quân sang Cam Bốt năm 1978 là chính y chủ động vì mục đích đó:‘’Cuộc phiêu lưu quân sự (sang Cam Bốt, Minh Võ) được tiến hành theo sángkiến và sự chỉ đạo của Lê đức Thọ đã làm cho khoảng 52.000 chiến sĩ chết trận,200.000 chiến sĩ bị thương...‘’...Thọ đã chết trước khi phải ra đứng trước vành móng ngựa một phiên tòa liêntịch hai nước, với tư cách tội phạm chiến tranh.‘’Người duy nhất đủ tư cách thay mặt Thọ hôm nay là Lê đức Anh’’. (trang 562-563)Vũ Thư Hiên đã thuật lại lời Hoàng minh Chính kể cho ông nghe có lần Lê đứcThọ đã nói với Hoàng minh Chính: ‘’...Nó (một bà nọ) phải hiểu đảng là tao, là tao đâynày! Còn đi xin ở chỗ nào nữa ?’’ (trang 329)Cái người tự cho mình là hiện thân của đảng cộng sản Việt Nam, cái đảng tự phụlà đảng yêu nước hơn bất cứ đảng nào ấy được Vũ thư Hiên nói đến như một tên làmtay sai cho thực dân Pháp, phản bội các chiến sĩ cách mạng, mặc dầu ông bảo chỉ nghengười ta nói, nhưng không phải không đáng tin cậy:‘’...Vào thời gian này, những cựu tù nhân Sơn La kể lại, Lê đức Thọ một hồi đượcCousso lấy ra làm tạp dịch tại nhà y. Cũng vào thời gian này một số việc bí mật của banlãnh đạo tù nhân bị lộ’’.Cha tác giả và Tướng Đặng kim Giang cùng bị giam ở Sơn La cùng thời gian đó58PHẢN KHÁNG PHẢN TỈNH THỰC HAY HƯ