PHỎNG VẤN TÁC GIẢ MINH VÕ - Giao cảm

những con người, những người nghèo tội nghiệp, tôi không thể nào trông đợi là họ cóthể ít hèn nhát, ít bất xứng và ít sa đọa hơn’’. (trang 325-327)Vài cảm nghĩ về trường hợp Luật Sư Nguyễn Mạnh Tường:Một con người có thể nói là đại trí thức, cực kỳ thông minh, vì chỉ trong 4 năm đãlấy hai văn bằng Tiến Sĩ, thế mà hầu suốt đời lận đận, quá nửa đời sống trong tủi nhụccùng khổ, cô đơn, cô đơn ngay bên cạnh vợ con, bạn bè. Tuy trong đau khổ và cô đơn,ông vẫn tự hào là ông đã sống cho quê hương. Nhưng thử hỏi, quê hương được gì ởông ? Chế độ đã không để cho ông phát huy tài năng của mình. Những gì ông làm, họlên án. Những gì ông nói họ bịt tai, trừ phi ông nói theo họ. Nhưng ông lại không thể nóitheo họ. Nếu cái chế độ này qua đi, một chế độ khác sáng suốt hơn, công bình hơn thìông cũng sẽ được đánh giá công bình về những lời ông nói. Nhưng hãy tưởng tượng,nếu chế độ này cứ tiếp tục thì ai sẽ trả lại danh dự cho ông ?Khi ông đi theo Việt Minh cộng sản, chắc ông không ngờ đuợc rằng đó lại là mộtchế độ tàn bạo, phi nhân đến như vậy. Và ngay sau Cải Cách Ruộng Đất, ông vẫn cònnghĩ nó có thể tốt hơn nếu chịu nghe ông mà sửa đổi. Chỉ hơn ba chục năm sau, ôngmới thấy nó bất trị đến mức nào. Những lời kết án của ông trong cuốn hồi ký đã mãnhliệt hơn những lời phê bình trong bài tham luận năm 1956. Dưới đây chúng tôi xin chéplại nguyên văn lời bình luận của Minh Võ viết cách đây gần 40 năm về bài tham luận nóitrên. Những lời bình luận này đã được in trong cuốn ‘’Sách Lược Xâm Lăng của CộngSản’’, xuất bản lần đầu năm 1963:‘’(Sau khi trích dẫn nhiều đoạn trong bài tham luận). Những lời trên đây thốt ra từcủa miệng của một nhà trí thức trong chế độ miền Bắc và ngay tại hội nghị mặt trận,trước sự hiện diện của các cấp lãnh đạo của ‘’đảng lãnh đạo’’ quá đủ để chứng minhmột cách hùng hồn rằng Cải Cách Ruộng Đất đã gây đau thương và đặc biệt là chonông dân miền Bắc. Những lời trên đây cho ta thấy nhận xét của nhà văn Pháp GérardTongas không có gì là quá đáng.‘’Có một điều làm cho các nhà nghiên cứu tình hình miền Bắc phải suy nghĩnhiều. Đó là việc đảng lao động vẫn không ngớt tuyên bố rằng Cải Cách Ruộng Đất đãthắng lợi, mặc dù những tiếng than van của nhân dân, các lời phẩm bình của các ký giả,các nhà quan sát quốc tế và trí thức Hà Nội.Tại sao với bao nỗi thống khổ, oan ức, bao xác chết chồng chất, mà Cải CáchRuộng Đất lại có thể coi là thành công ? Là bởi vì cộng sản không lý luận như chúng ta,cũng không lý luận như Luật Sư Tường. Luật Sư Tường tuy nói rằng ‘’ta là duy vật’’nhưng thực ra ông không có ý cho người nghe hay người đọc hiểu rằng chữ ‘’ta’’ đógồm cả ông ở trong. Vì lý luận của ông không có mùi duy vật chút nào hết. Sở dĩ ôngdùng chữ ‘’ta’’ ở trong bài diễn văn rất nhiều lần, chỉ là để cho dễ nói với cán bộ cộngsản, coi như một cuộc ‘’tự phê bình’’ chứ không phải một cuộc phê bình đảng.Thực ra đứng trên lập trường cộng sản, duy vật, vô thần, đối với thái độ cho rằngkhông có gì vĩnh cửu, không có gì tuyệt đối, kể cả các nguyên tắc tinh thần, luân lý, thìmấy nguyên tắc pháp lý hay nhân đạo mà ông Tường nêu lên có đáng gì đối với họ ?Ông Tường có nói đến cách mạng, nhưng cách mạng của ông Tường là thứcách mạng dân tộc, hay ít ra là cách mạng nhân dân. Còn cách mạng của cộng sảnthực chất là cách mạng giai cấp, cách mạng vô sản. Vậy thì những lời ông phê bình làphản cách mạng cái khẩu hiệu quá tả kia (‘’thà chết 10 còn hơn sót một địch’’) đâu cógiá trị gì theo lập trường của người cộng sản ? Vì thế họ sẽ kết án lại ông Tường, cũngnhư các người khác là phản cách mạng, và rồi ông Tường sẽ bị quản thúc, bị đưa đi cảihuấn cho đến khi chấp nhận lập trường của cộng sản, từ bỏ lập trường dân tộc theo lối188 PHẢN KHÁNG PHẢN TỈNH THỰC HAY HƯ