PHỎNG VẤN TÁC GIẢ MINH VÕ - Giao cảm

ngoại biết đến nhờ bài ký ‘’Cái đêm hôm ấy đêm gì’’. Trước đó ông cũng đã có truyệnngắn ‘’Con Bò Thải’’. Cả hai bài đều nói đến cảnh sống khổ cực của người dân nôngthôn, bị cưỡng bách vào hợp tác xã, chịu cảnh áp bức, sống dở chết dở vì thuế nôngnghiệp. Con bò của xã viên khi chưa vào hợp tác xã thì béo tốt, chỉ mấy tháng vào hợptác xã rồi thì chỉ còn da bọc xương, khiến chủ nhân cũ của nó thương hại cố giải thoátcho nó khỏi cái hợp tác tắc trách cha chung không ai khóc, bò chung chẳng ai nuôi ăn...Đó là tóm tắt truyện ‘’Con bò thải’’. Còn bài ký làm Phùng gia Lộc nổi tiếng thì đâyxin trích một vài hàng. Chuyện xảy ra vào cuối năm 1983, ở một xã thuộc Tỉnh Phú Yên,bên bờ Sông Chu, quê của tác giả. Cảnh gia đình tác giả, lúc ông về đến nhà:‘’Vợ tôi bế thằng Văn ngủ khì trong lòng, ngồi bên bếp than vỏ cao su um khói.Bên cạnh, thằng cu Thức bốn tuổi đang liến láu. Còn Học, thằng nhớn, đang học bài ởnhà trên.Thấy tôi về thằng Thức reo lên:- A bố! Bố về là bố về! Có chi không bố ?- Có cái rét cóng đây này!Tôi nói rồi giắt xe vào nhà, mở túi gạo xách xuống bếp khoe:- Ứng được 5 cân gạo!Bà cụ thân sinh ra tôi mệt đã lâu, thấy tôi về, cũng gượng chống gậy xuống bếpsưởi. Cụ bảo:- Mẹ Học đi nấu cơm cho bố va ăn!Tôi hỏi:- Nhà ăn rồi hả mẹ ?Thằng cu Thức đến là hở miệng, cấm có giấu nó được tí gì. Nó nói:- Chỉ nấu cơm cho bà với em thôi! Mẹ với anh Học với con, ăn cháo rau má rồi.Bữa nay mẹ luộc rõ nhiều rau cải.Tôi thấy cay xè trong mắt.- Thế thì nấu thêm thêm vào. Hết thì tao đi bới đất nhặt cỏ, van ông vái bà. Làmcon người mà miếng cơm chín vào bụng vẫn không đủ thì sống thế nào ?(...)...Thấy chỉ nấu mình cơm tôi, lòng tôi lại muốn nổi gai. Vợ tôi bế thằng út vào lótcho nó ngủ trong buồng, rồi lấy cho tôi cái bát đôi đũa. Cuộc chào mời đun đẩy, nhườngnhịn nhau rõ bực. Tôi lùa hai bát với nước dưa chua, rồi bỏ đấy. Bà cụ nài, rồi tôi dỗ,thằng Thức cũng lắc đầu không dám ăn chỗ cơm còn lại. Hắn sợ mẹ. (...)...Hai vợ chồng than với nhau về số thuế nông nghiệp còn thiếu một tạ mười haicân, mà chẳng lấy đâu ra mà trả:Chả nhẽ kiếm liều thuốc chuột cho vào nồi cháo, ăn chết cả nhà cho sướng cáiđời...Bỗng có tiếng kẻng gõ giục giã liên hồi. Kẻng khắp xã: Từ đội 1 đến đội 15, nhưmột sự bùng nổ giây chuyền. Tiếng loa phóng thanh...Danh sách những nhà thiếu thuế...’’ Tiếng chó sủa ôi là chó sủa...Gần một giờ sáng, công an, dân quân đã ập đến các nhà nợ thóc...Tiếng chó sủavang, tiếng lợn kêu eng éc...- Cứ bắt lấy chiếc xe đạp, phích, xô, bắt ráo...Chị Cò Lộc, mở cửa ra!Thằng bé trong buồng khóc thét. Thằng Thức đang ôm tôi, thấy em khóc cũng òakhóc toáng lên. Thằng Học 12 tuổi...cũng níu lưng tôi run bắn. (...)- Theo danh sách đội báo chị còn thiếu hơn tạ thóc. Yêu cầu đem nộp ngay....Bàcụ đáp thay con dâu: Các bác các anh ơi! Có còn cái gì mà nộp. Các anh các bác không221 PHẢN KHÁNG PHẢN TỈNH THỰC HAY HƯ