PHỎNG VẤN TÁC GIẢ MINH VÕ - Giao cảm

10.- Ngày 10.9.1990 Trần văn Trà ký một văn kiện của hội cựu chiến binh gửimột số lãnh đạo đề nghị đưa Võ nguyên Giáp trở lại bộ chính trị, đặt làm chủ tịch nhànước rồi sau đại hội VII lên làm tổng bí thư, còn Trà sẽ giữ bộ quốc phòng. Nhưngchuyện không thành và âm mưu bại lộ, khiến Trà rơi vào thế thất sủng. Nhờ trở mặt vớinhóm Nguyễn Hộ, Tạ bá Tòng, để đoái công chuộc tội nên mới không bị kỷ luật.CHƯƠNG XXVẪN ĐÊM GIỮA BAN NGÀYQua gần 500 trang sách chúng tôi đã cố tóm tắt ý kiến của khoảng 60 người phêbình, nhận xét về chủ nghĩa Mác Lê-nin, chế độ xã hội chủ nghĩa nói chung và tìnhtrạng xã hội xã hội chủ nghĩa Việt Nam nói riêng, cũng như về đảng cộng sản, các nhàlãnh đạo cộng sản ở trong nước. Họ toàn là những người trước kia đã lầm theo cộngsản. Hơn nữa phần lớn họ còn đôi chút cảm tình hay liên hệ với chế độ. Hầu hết họ cònđang sống trong lòng chế độ đó. Tóm lại họ vốn không phải là những người chống cộngthuộc ‘’phe quốc gia’’. Vì vậy những ý kiến của họ được coi như những lời phê bìnhtương đối nhẹ, hoặc vì không dám nói nặng hơn, sợ bị thủ tiêu, bị thanh trừng, bị cô lập,bỏ đói, vì mình đã ở trong rọ, bị thắt hầu bao rồi. Hoặc vì họ đã ít nhiều có liên hệ vớicộng sản trong dĩ vãng. Có người đã từng nhúng tay vào tội ác trong khi phục vụ chếđộ, nay nói mạnh không được, vì không muốn tự kết tội mình ? Mặc dầu cũng có ngườinhư Bùi Tín đã hơn một lần minh thị nói lên hai tiếng ‘’sám hối’’.Qua những lời phát biểu của họ, bạn đọc đã thấy mức độ phản tỉnh của mỗingười và mức độ của mỗi lời phát biểu không đồng đều. Đó là do ảnh hưởng của họcthuyết Mác và các lớp chính huấn để lại trong mỗi người có khác nhau. Mặt khác hoàncảnh họ đang sống, nỗi lo sợ họ đang có đối với công an, mật vụ, luôn rình rập, đe dọamỗi người cũng khác nhau.Dầu sao thì người ngoại quốc cũng xem ra chú ý đến những gì cán bộ cộng sảncũ nói xấu và phê bình chế độ, nhiều hơn những gì người quốc gia chống cộng nói. Vìngười ngoài cuộc có lý phần nào để nghĩ rằng chúng ta không khách quan, nói xấucộng sản vì thù hận, vì là nạn nhân cộng sản, vì mặc cảm thua trận.Hơn nữa chúng tôi muốn dùng chính những lời của họ để chứng minh một cáchkhách quan với phía bên kia rằng đây là những gì phe các anh nói, chứ không phảichúng tôi nói, vậy các anh có bảo là chúng tôi bịa không ?Vì soạn phẩm gồm rất nhiều ý kiến của 60 người, về nhiều vấn đề phức tạp trongđó có những ý kiến trái ngược nhau chung quanh những huyền thoại về ‘’anh hùng’’,‘’người yêu nước’’ Hồ chí Minh, hào quang chiến thắng Điện Biên, ‘’đại công của đảngcộng sản’’ đánh đuổi thực dân, thống nhất nước nhà, sự nghiệp đồ sộ có tính ‘’nhânbản’’ của Mác v.v...’’ cho nên đặc biệt chương này sẽ trải dài hơn trăm trang để chúngtôi có thể trình bày một vài ý kiến riêng rất giản lược về chủ nghĩa Mác, con người vàhoạt động của ông Hồ chí Minh, sự phức tạp của cuộc chiến tranh quốc cộng trong bathập niên, nhất là về lý do tại sao xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam lại sống lâu hơn ở cácnước Đông Âu...Chương này sẽ chia làm 3 đoạn:Đoạn I. Đúc kết và bổ túc các ý kiến và nhận xét của các tác giả trong soạnphẩm.Đoạn II. Tại sao cho đến nay cộng sản Việt Nam vẫn tồn tại và Việt Nam vẫn bị‘’mây mù thế kỷ’’ (Bùi Tín) che phủ, hay đúng ra vẫn ở trong tình trạng ‘’đêm giữa banngày’’ (Vũ thư Hiên) ?234 PHẢN KHÁNG PHẢN TỈNH THỰC HAY HƯ