PHỎNG VẤN TÁC GIẢ MINH VÕ - Giao cảm

cửa hàng cũng chẳng đủ vải bán. Vì vậy mà trong thơ Nguyễn chí Thiện ta thấy‘’Những thiếu nhi điển hình chế độThuở mới đi tù trông thật ngộLon xon không phải mặc quần...’’.Trong ‘’Con Gái Thủy Thần’’ của Nguyễn huy Thiệp cũng ‘’5, 6 đứa trẻ cởi truồngđi ăn cắp mía ban đêm’’. Và trong tiểu thuyết của Xuân Vũ thì có cả một đảng KhỏaThân, ‘’Đảng Nhộng’’ mà số đảng viên lên tới cả triệu. Và cũng Xuân Vũ, sỗ sàng hơn:‘’May quần, để vú tô hô. May áo thì để bộ đồ em ra’’.Ăn uống thiếu thốn thì khỏi nói. Hãy nhìn vào mâm cơm của gia đình cán bộChính, trong ‘’Những Thiên Đường Mù’’ của Dương thu Hương. Hay thái độ giành ăngiữa các con của bác sĩ Bích, trong ‘’Nổi Loạn’’ của Đào Hiếu. Cả gia đình trong năm1978 bữa cơm chỉ toàn bo bo, khoai, ngô, sắn! Hay cảnh bé Thức 4 tuổi của Phùng giaLộc chỉ được ăn khoai với ‘’thật nhiều rau’’.Chả cứ gì dân quê. Hai đại trí thức Trần Đức Thảo, Nguyễn Mạnh Tường cũngđói phải bán sách quý cho người ta gói đồ để có tiền mua thức ăn, phải ăn thịt cóc chocó chút protít. Nguyễn Hữu Đang cũng vậy. (‘’Bữa chả cóc’’ của Phùng Quán) Và cuốicùng, hãy nghe Ngọc trong Nổi Loạn đặt những câu hỏi thảm thiết:‘’Có nơi nào trên trái đất này con người phải chui rúc vào đống lá chuối khô đểngủ trong suốt mùa Đông giá rét ? Trẻ con không có quần mặc, chỉ một chiếc áo vải tảtơi khoác ngoài đứng co ro trong gió ? Những bữa cơm quanh năm chỉ có cà muối vàrau muống ? Và người chết phải bó chiếu đem chôn ?‘’Có xứ sở nào trên mặt đất này, mà người dân cam chịu và hài lòng với kiếpsống hẩm hiu tăm tối như vậy ?’’Những hàng trên là do những người cộng sản cũ, hay thân cộng hầu hết còn ởtrong nước viết, không dám nói hết sự thực. Nếu họ được viết tự do để xuất bản ởngoại quốc thì sự thực đó sẽ ra sao ?Tháng 7 vừa qua cơ sở Ngày Nay Publishing ở Houston, Texas đã cho pháthành cuốn ‘’Những mảnh đời rách nát’’ dầy 350 trang chứa đựng hàng trăm câu chuyệnbi thương, cảnh sống cùng cực, sống dở chết dở, không thể tưởng tượng nổi củanhững gia đình thương phế binh của Việt Nam Cộng Hòa trong một phần tư thế kỷ quaở miền Nam Việt Nam. Chỉ một vài truyện thôi cũng đủ làm cho người đọc nát lòng:Nào thằng Nô, thằng Phát, 12 và 14 tuổi con của tử sĩ Nguyễn Văn Thuận thuộcSư Đoàn Dù, quê Long An hàng ngày chui dưới cống rãnh bắt cá bán để kiếm tiền sinhsống. Trong lúc chúng cố làm thêm tiền để đem về quê cho mẹ giỗ bố, đã bị trận mưanhư thác giết chết dưới cống.Nào phế binh Hớn cụt một chân lại ho lao, phải đi bán nhang sinh sống, khi băngqua đường bị xe cán chết. Vợ anh là Liên cùng với mấy vợ phế binh khác đi buôn củilậu. ‘’Liên có đứa con trai lớn tên Đức, nhanh nhẹn giúp mẹ rất đắc lực. Nhưng chị Mạcvới bé Hoa mới 5 tuổi thì thật là khó khăn, nguy hiểm khi nhảy tầu, vừa bế con vừa tuôncủi. (...) Về đến Ga Thủ Đức, chị Liên vẫn không thấy thằng Đức đâu...Đến ngày hômsau Liên mới biết được rằng, khi xe qua Cầu Biên Hòa, con chị đã bị đà ngang đánh vỡđầu, rơi xuống đường ray, thây xác bây giờ không biết nằm đâu’’. Cuối cùng Liên phảiđi bán máu rồi kiệt sức một ngày kia nằm ‘’chết cứng đờ trên ghế đá ở một công viênChợ Lớn’’.Cái cảnh dân nghèo phải đi bán máu nuôi gia đình ở Việt Nam rất phổ biến,chẳng cứ gì các thương phế binh, cả hai phía.Nào hai phế binh, Hoàng Thụy và Sơn thiếu ăn phải đi ăn mót cơm thừa của236 PHẢN KHÁNG PHẢN TỈNH THỰC HAY HƯ