PHỎNG VẤN TÁC GIẢ MINH VÕ - Giao cảm

trong thời gian du học này ông đã được chứng kiến tại chỗ việc tân lãnh tụ cộng sảnnước này hạ bệ thần tượng Staline, mở đầu một giai đoạn mới, chủ trương ‘’các nướccó xu hướng chính trị khác nhau có thể sống chung hòa bình’’.Trong hồi ký, Vũ thư Hiên đã nói rõ ông làm cách mạng, cũng như ông theo chủnghĩa duy vật chỉ vì cha mẹ ông làm cách mạng và theo chủ nghĩa duy vật, vì lúc ấy duyvật là cái mốt. Vậy thôi. (trang 177)Trong số gần chục tác phẩm của mình, Vũ thư Hiên có nhắc đến, (trang 419),những cuốn: ‘’Đường Số 4’’, bị lên án vì chủ nghĩa ấn tượng, ‘’Đêm mất ngủ’’, bị Tố Hữugọi là ‘’bất mãn với chế độ hiện hành’’, ‘’Đêm cuối cùng ngày đầu tiên’’, bị ông Nguyễnchí Thanh đánh. Cuốn ‘’Miền Thơ Ấu”, xuất bản năm 1988, được ông viết trong xà lim,bằng những cây viết mà vợ ông lén đưa cho ông trong lúc tên cai ngục ngó đi chỗ khác.Cuốn thứ năm được ông nhắc đến (trang 179) là tiểu thuyết ‘’Pháo Đài Xanh’’ nói vềquê nội của ông do cảm tình gắn bó với cái quê nghèo bùn lầy nước đọng hơn cái quêngoại ở Thủ Đô là nơi ông sống nhiều hơn. Ngoài ra người ta cũng được biết tác phẩmđầu tay của ông là vở kịch ‘’Lối Thoát’’ ra đời khi ông mới 20 tuổi. Năm 1962 ông cóthêm cuốn ‘’Bông Hồng Vàng’’, dịch từ một tác phẩm tiếng Nga. Tập truyện ngắn ‘’ĐêmMùa Xuân’’ của ông do nhà xuất bản Lao Động cho ra năm 1963 đã bị thu hồi vì sai lậptrường.Cuốn ‘’Đêm Giữa Ban Ngày’’ không biết sẽ chịu số phận gì, nếu nó được công bốở trong nước. Chỉ biết tác giả nó đã bị đâm và chết hụt ở Liên Xô cũng vì nó.Sơ lược nội dung tác phẩmCuốn ‘’hồi ký chính trị của một người không làm chính trị’’ mang tên ‘’Đêm GiữaBan Ngày’’, na ná như tên tác phẩm của Arthur Koestler mà dịch giả Daphner Hardydịch là ‘’Darkness At Noon’’. Tác phẩm của Koestler là tiểu thuyết dựa vào người thực,việc thực trăm phần trăm. Còn Đêm Giữa Ban Ngày là hồi ký có những đoạn hơi ‘’vănvẻ’’ quá khiến có người bảo không phải văn hồi ký.Sách gồm có 41 chương tổng cộng 767 trang, thuật lại cuộc đời lao 1976. (tháng9.1967 đến ngày 2.12) tù của tác giả trong gần 9 năm trường, từ 24 Trong quãng thờigian đó tác giả đã lần lượt trải qua những ngày biệt giam ở xà lim Hỏa lò (Hà Nội), xàlim Huyện Bất Bạt, rồi chuyển đến các trại cải tạo Tân Lập (Phú Thọ) và cuối cùng là trạiPhong Quang gần biên giới Hoa-Việt.Tác phẩm mở đầu như chuyện tiểu thuyết, một cảnh xi nê. Người ta đón đườngbắt cóc ông đem đi biệt tăm lúc ông đang cỡi xe đạp trên đường phố Hà Nội vào mộtngày hưu chiến dịp Lễ Giáng Sinh, 1967. Mãi 27 tháng sau gia đình mới được thôngbáo chỗ ông bị giam để thăm nuôi, mỗi năm chỉ hai lần. Người mà ông phải đối đầutrong các cuộc hỏi cung là cục phó cục chấp pháp Huỳnh Ngự được nhắc đến nhiềunhất trong cuốn hồi ký. Y tiêu biểu cho lớp cán bộ trung thành với đảng, một mẫu ngườitrong guồng máy áp chế của xã hội ‘’Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa’’ thời ấy. Người tacũng thấy ở y cái mặt nạ đạo đức giả mà những lãnh tụ thời ấy thường đeo. Nhưng vốnnóng tính y đã nhiều lần đánh rớt nó trong những buổi hỏi cung khó khăn mà tác giảkiên quyết giữ vững lập trường bất khuất của mình, coi thường những lời hứa hẹn hayđe dọa của y. Tuy nhiên nhìn chung người ta phải công nhận cái tài dụ dỗ và khéo dẫndắt tù nhân tới những điều mà y muốn. Trong toàn bộ, tác phẩm cho thấy cái pháp lýcủa chế độ là cố tạo ra bằng chứng, không được, thì dựa vào lời cung khai của nạnnhân để buộc tội. Cho nên có rất nhiều người không có tội vẫn bị xử hay bị giam. Vì, tuycấm tra tấn, nhưng những lời đe dọa, những hình phạt cùm, phạt biệt giam trong mộtthời gian dài khiến nhiều người mất kiên nhẫn, đành nhận tội để được yên thân.44PHẢN KHÁNG PHẢN TỈNH THỰC HAY HƯ