PHỎNG VẤN TÁC GIẢ MINH VÕ - Giao cảm

của cấp lãnh đạo Việt Nam. Nguyên cái nhan sách đã thấy có gì mới lạ và kéo chú ýngười đọc. Vì vậy cuốn sách này là một trong hai cuốn sách Việt ngữ đầu tiên mà tôiđọc khi mới tới Mỹ chưa được 3 tháng. Cuốn kia là Hoa Địa Ngục, của Nguyễn chíThiện. Cả hai cuốn đều có bầy trong ngăn ‘’Sách Việt Ngữ’’ của một thư viện Mỹ mà tôilui tới. Hoa Địa Ngục và Hoa Xuyên Tuyết đều gợi nhớ tới hoa máu (Huyết Hoa) của LýĐông A. Nhưng trong ba thứ hoa, thì đối với tôi Hoa Xuyên Tuyết quyến dũ hơn. Cónhiều lý do. Nhưng lý do đáng nói ở đây là vì nó nói lên nỗi lòng của một người đã đểphần lớn cuộc đời phục vụ ảo tưởng xã hội chủ nghĩa, đến nay mới chồi lên được từbăng tuyết. Ngỡ ngàng, ưu tư, khắc khoải, trăn trở, ân hận, sám hối:‘’Từ sau 1975...Đã bao lần tôi thầm thốt lên: Ôi! Số phận của con người! Cuộcchiến tranh đã hao phí hàng triệu sinh linh, đều là con em đất Việt, đồng bào ruột thịt cả.Để làm gì ? Để đến nỗi này chăng ? Nói là giải phóng đất nước, giải phóng đồng bào,mà sao hàng trăm ngàn người lại phải vào tù...Nhân danh lẽ phải ? Nhân danh lẽ côngbằng ? Nhân danh Cách Mạng ? Tôi chẳng sao lý giải nổi nữa! Và cách mạng hy sinhchiến đấu để làm gì ? Để sau toàn thắng cuộc sống của dân ta còn lầm than bi đát hơncả thời chiến tranh...’’ (trang 12)‘’Đã hơn 15 năm nay, cho đến tận hôm nay, khi cầm bút để khởi đầu một cuốnsách, tôi cảm thấy ngày càng rõ ràng và sâu sắc nhân dân Việt Nam đang là cả mộtkhối bất hạnh lớn trên thế gian này. Nỗi đau này không của riêng ai, nó ắt phải có cănnguyên của nó. Hay là ông cha ta đã phạm tội gì tầy đình lắm để con cháu ngày nayphải gánh chịu món nợ tiền kiếp ? Ắt không phải như vậy. Đã mấy năm nay tôi cố tìm ralời giải... (trang 5)Các bạn hãy coi đây là tâm sự, là lời tâm huyết của một người đi trước nhận tộilỗi của thế hệ mình, của chính mình trước thế hệ trẻ thân yêu và tin cậy’’. (trang 6)Cũng như Vũ thư Hiên, Bùi Tín đã nói rất nhiều về những nhà lãnh đạo, từ Hồ chíMinh trở xuống cho đến Nguyễn văn Linh và cả một số cấp bộ, thứ trưởng và tướnglãnh cộng sản. Ông nói một cách bình tĩnh, khen lẫn chê, không hằn học cũng khôngkiêng nể.Đối với ông Hồ chí Minh, ông vẫn giữ tình cảm tốt không nghĩ ông Hồ giả hình,đóng kịch. Mà là ‘’cách ứng xử có văn hóa, có tình cảm thật ở một con người ‘’rấtngười’’, lại lịch lãm’’. Về chuyện ông Hồ có vợ Bùi Tín còn viết: ‘’Tôi rất thích thú đượcnhà sử gia Pháp D. Hemery cho biết ông Hồ đã có thể hai lần có vợ. Đó là cô đảng viênđảng xã hội Marie Brière ở Paris (vào cuối những năm 1920) và cô nữ hộ sinh TăngTuyết Minh ở Quảng Châu Trung Quốc tháng 10 năm 1928’’.Nhưng Bùi Tín không dám nói ông Hồ hoàn toàn vô tội trong cải cách ruộng đất,mặc dầu ông bào chữa: Do áp lực của các cố vấn Trung Quốc: ‘’...do ý thức sùng báiTrung Quốc rất phổ biến lúc bấy giờ, bởi thái độ mù quáng tự ty mà theo tôi ông Hồcũng phạm phải’’. (trang 112-113)Về Trường Chinh ông khen là người có nhiều đức tính tốt và rất cẩn thận trongkhi viết cũng như nói, nên đã nhận thêm một bí danh là ‘’Thận’’, bên cạnh bí danh‘’Nhân’’. Nhưng Bùi Tín cũng thuật lại câu chuyện sau đây thật buồn cười cho thấy ôngĐặng xuân Khu đã mãn nguyện vì những cái rất ư tầm thường: ‘’Một hôm khi kể xong,khi chờ ăn cơm, ông kéo riêng tôi vào buồng ngủ (đây là biệt dinh 1, nơi nghỉ của VuaBảo Đại và gia đình hồi xưa), chỉ chiếc giường có nệm gấm vàng thêu rồng và chănvàng thêu phượng cùng với hai chiếc gối gấm vàng, chúm miệng lại, nói rất nhỏ như đểkhoe: Chú vào đây, chú biết không, đây là phòng ngủ, kia là giường, nệm, chăn gối củavua Bảo Đại và Hoàng Hậu Nam Phương đó! Lúc ấy bà Trường Chinh ngồi ngay trên153 PHẢN KHÁNG PHẢN TỈNH THỰC HAY HƯ