PHỎNG VẤN TÁC GIẢ MINH VÕ - Giao cảm

lên nắm quyền đã ‘’cởi mở’’ chủ trương 4 hiện đại hóa đưa nền kinh tế Trung Quốc đilên rất nhanh trong thập kỷ trước. Còn Triệu Tử Dương thì sau vụ Thiên An Môn đã bịmất chức và quản thúc (ngày 24.6.1989).Có người cho rằng vì họ Đặng khi rút lui đã không thuyết phục được cho nhữngnhân vật bảo thủ già nua trong đảng rút lui theo (tương tự Lê đức Thọ khi rút lui đã kéođược Phạm văn Đồng và Trưòng Chinh lui theo), nên ông ở vào cái thế kẹt, không đủmạnh, không dám noi gương Gorbachev, bất đắc dĩ phải theo số đông trong đảng đồngý cho lệnh đàn áp phong trào đòi dân chủ của sinh viên. Nhưng cũng có thể Đặng TiểuBình muốn chơi trội hơn Gorbachev, đi một con đường riêng, theo kiểu Tầu.Trong khi đó thì tại Việt Nam xuất hiện Câu Lạc Bộ Kháng Chiến của nhómNguyễn Hộ, Tạ bá Tòng...với chủ trương rõ rệt muốn quay sang tư bản chủ nghĩa (xinxem Chương 7). Lập trường của nhóm này rõ rệt dứt khoát đến độ có nhiều ngưòi hyvọng nó sẽ có thể là một thứ Công Đoàn Đoàn Kết Việt Nam. Cho nên mới có chuyệnmột số tổ chức của ngưòi Việt Hải Ngoại, (như danh sách đã nêu trên) tuyên bố sẵnsàng ủng hộ, và còn tôn Nguyễn Hộ làm lãnh tụ cho phong trào đòi dân chủ trong nước.Nhưng khi thấy phong trào đòi dân chủ của thanh niên sinh viên Trung Quốc bịdẹp một cách phũ phàng, thì một số thành viên trong ban lãnh đạo Câu Lạc Bộ nhưTrần bạch Đằng, Võ trần Chí và nhất là Trần văn Trà, những kẻ cơ hội chủ nghĩa, đãquay lại phản bội Câu Lạc Bộ, biến nó thành một thứ tổ chức ngoại vi, tay sai của đảng.Nhưng Trần văn Trà, một kẻ có tham vọng và nhiều mánh lới đã ngửi thấy mùicon bài Võ nguyên Giáp. Ông ta bèn vận động để họ Võ nắm chức tổng bí thư hay chủtịch nhà nước, với ông ta là bộ trưởng quốc phòng, nắm quân đội trong tay, hầu cóphương tiện tính chuyện đảo chính để trở thành Yeltsin. Ngày 10.9.1990 Trà đã nhândanh chủ tịch hội cựu chiến binh Sài Gòn gửi lên trung ương đảng kiến nghị đưa Võnguyên Giáp trở lại bộ chính trị và giữ chức chủ tịch nhà nước. Kiến nghị có chữ ký của26 ‘’đồng chí’’ và danh sách của 150 ‘’đồng chí’’ khác.Ngày 13.12.1989 một người nữa, đứng hàng thứ 9 trong bộ chính trị là Trần xuânBách (sinh năm 1925), đã đọc một bài diễn văn quan trọng tại trụ sở của hội khoa họcvà kỹ thuật, được đài Hà Nội phát lại trong ngày 5.1.1990, và tờ Far East EconomicReview ngày 1.2.1990 trích đăng lại những điểm quan trọng có tính cách phê bìnhđường lối chính sách hiện hành, và cổ võ cho một cuộc đổi mới về chính trị cho cânbằng với đổi mới kinh tế: ‘’Chúng ta không thể nào đi với một chân cao, một chân thấp,hay đi một chân được’’. Mặc dầu trong bài diễn văn này ông không dám đòi đảng giảithể, nhưng ông đề xuất đảng cộng sản hãy cùng với các đảng khác thi đua trong thểchế đa nguyên, đa đảng (bắt chước Hungari và Bulgari).Trong Chương 14 chúng tôi đã viết khá dài về nhân vật này. Vì đề xuất của ôngkhông đúng lúc, hay không hợp với đường lối của đảng, nên chỉ ít lâu sau ông đã bị gạtra khỏi bộ chính trị và trung ương đảng. Nhưng lúc ấy vẫn còn có tin đồn Trần xuânBách có thể thay thế Nguyễn văn Linh làm tổng bí thư trong đại hội VII, mặc dù tin từphái bộ ngoại giao thì lại nói có phần chắc Đỗ Mười mới là người thay thế Nguyễn vănLinh đang lâm trọng ‘’bệnh’’.Sự việc Bùi Tín sang Pháp vào tháng 9.1990 để từ hải ngoại gửi về nước ‘’bảnkiến nghị của một công dân’’ nêu lên vấn đề đổi quốc hiệu, đổi tên đảng v.v...cũngchứng tỏ trước đó không lâu đã có một tổ chức nào đó âm thầm chuẩn bị đưa Võnguyên Giáp trở lại bộ chính trị, nắm những chức vụ có thực quyền để thay đổi chế độ.Nhất là nếu ghi nhận rằng thời gian đó rất gần hạn kỳ tổ chức đại hội VII. Sau đại hộinày, thấy mọi sự không được như tính toán và mong ước, vì quyền lực vẫn nằm gọn279 PHẢN KHÁNG PHẢN TỈNH THỰC HAY HƯ