PHỎNG VẤN TÁC GIẢ MINH VÕ - Giao cảm

của Hồ chí Minh chẳng những đã tràn ngập mà còn vượt ra ngoài bờ cõi’’. (trang 510-511)Nơi trang 249, sau khi đã thuật lại lời người cô và chính vợ mình khuyên khôngnên theo cộng sản, Vũ Thư Hiên đã thuật lại lời một người bạn là tiểu đoàn trưởng Đíchcũng cảnh giác ông y như vậy. Hãy nghe Đích nói về ông Hồ chí Minh, qua lời thuật củatác giả:‘’Tôi không bực vì vụ án, lầm là chuyện thường, huống hồ trong vụ này tôi cũngcó cái sai. Nhưng tôi sai là một chuyện. Cái cách đồng chí đối xử với nhau thế nào làchuyện khác. Nhà tù cho tôi thấy một điều: Không có tình đồng chí! Chúng ta nhầm. Bâygiờ tôi mới hiểu. Ông Hồ không phải đồng chí của ta, ông ấy cũng là vua như cácông vua khác, lại không phải vua hiền. Ông ấy biến những con người lương thiệnthành những con quỷ. Ông ấy là quỷ vương’’.Hẳn trong đầu tác giả đã phải có ý nghĩ tiêu cục về ông Hồ đến độ nào đó ôngmới thuật lại nguyên lời nói trên.Nơi Chương 15, khi thuật lại trường hợp ông Dương bạch Mai đột tử với nhiềunghi vấn, tác giả đã để cho người đọc kết luận ông bị đầu độc. Tác giả cũng nói đếnchuyện Họ Dương chống Mao, họ Dương thân các người Trốt Kít như Pham văn Hùm,Tạ thu Thâu, Trần văn Thạch, cả ba người này, tác giả nói là đều bị Việt Minh giết. Sauđó ông trưng dẫn lời Hồ chí Minh báo cáo cho quốc tế cộng sản năm 1939, khẳng định:‘’Đối với bọn tờ rốt kít không thể có một thỏa hiệp hay nhân nhượng nào cả. Phải lộtmặt nạ chúng như là tay sai của Phát xít, phải tiêu diệt chúng về chính trị’’.Những điều tác giả viết khiến người đọc thấy ngay: Dương bạch Mai chống Mao,thân tờ- rốt-kít. Hồ chí Minh đòi phải tiêu diệt Tờ-rốt-kít. Dương bạch Mai đột tử ngaytrước khi đại hội trung ương sắp sửa họp để ra nghị quyết 9 đầu năm 1964. Nghị quyếtnày chủ trương theo đường lối của Mao, ngấm ngầm chống Khrutsh-chev.Trưng dẫn lời ông Hồ nói trên, sau khi thuật lại các sự việc cụ thể về Dương bạchMai, hẳn tác giả muốn dẫn độc giả đến kết luận: Ông Hồ, nếu không chỉ thị thủ tiêu họDương, thì cũng đồng ý hay làm ngơ cho đàn em thi hành.Mấy trang đầu Chương 33 Vũ thư Hiên đã dành để nói lên ‘’sự kính mến’’, thậtlòng hay giả dối của tên cai ngục Huỳnh Ngự đối với Hồ chí Minh, khi y phá bỏ khoảngcách thường có giữa cai tù và phạm nhân, thân hành vào trong xà lim, ‘’hiền lành ngồixuống bên cạnh tôi’’ để báo ‘’tin buồn’’, mắt rưng rưng: ‘’Bác của chúng ta...Bácđã...đã...Bác mất rồi!’’ Hãy nghe phản ứng của tác giả trước cái chết đó:‘’Ý nghĩ đầu tiên đến với tôi là cùng với cái chết của ông Hồ bọn chuyên quyềncàng rảnh tay hoành hành. Nói gì thì nói ông Hồ còn sống vẫn là một vật cản. Bởi vì ôngta đã hô hào đoàn kết, ông có đạo đức giả khi nói thế thì ông cũng không cho phép cấpdưới bóc nốt cái vỏ của câu nói. Không còn quyền, nhưng ông còn cái uy cái thế, buộcchúng phải nể. Có làm gì chúng cũng phải ngó ông một cái, xem ông phản ứng ra sao.…Tin ông Hồ qua đời không làm tôi xúc động. Tôi không vui mà cũng chẳngbuồn. Bây giờ đối với tôi ông là người dưng. Ông đã bị xóa sổ trong trí nhớ của tôi. Ôngđã đi khỏi cuộc đời tôi.…Tôi cũng chẳng căm thù người đứng đầu cái nhà nước đang hành hạ tôi. Tôibiết ông không phải là thủ phạm. Nói cách khác không phải đầu vụ. Cũng không phải tôimuốn bào chữa cho ông Hồ. Khi ông đã kề đùi kề vế với Duẫn, với Thọ, thì mọi việc làmcủa họ ông đều có dự phần, vinh cũng như nhục.‘’Nhưng tôi tin nhận xét của cha tôi ông Hồ không phải người ác. Không hiểu saoông lại làm ngơ để xảy ra vụ án thảm khốc này’’. (trang 579)50PHẢN KHÁNG PHẢN TỈNH THỰC HAY HƯ