PHỎNG VẤN TÁC GIẢ MINH VÕ - Giao cảm

Nơi trang 359, sau khi nói về cái tật hay tránh né một cách lép vế của Võ nguyênGiáp, Vũ thư Hiên đã thuật lại trường hợp của Tướng Lê Liêm đã được ông Hồ đồng ývề quan điểm ‘’nên tránh bị cuốn vào cuộc đấu tranh giữa hai cường quốc xã hội chủnghĩa’’ và hy vọng trong hội nghị sẽ đưọc ông Hồ lên tiếng bênh vực. ‘’Nhưng ông Hồtránh ánh mắt của ông, quay đi nơi khác’’.‘’Điều tôi không ngờ là Bác đã hứa, nhưng lại không giữ lời. Lê Liêm kết luận. Tôikhông hiểu vì lẽ gì’’. (trang 360)Mẹ tác giả đã từng là một chiến sĩ cách mạng bên cạnh ông Hồ, đã từng tôn thờ,cung phụng săn sóc ông những lúc ông đau ốm. Nhưng đến khi thấy chồng bị bắt màông Hồ làm ngơ, thì ‘’trong lòng bà ông Hồ chí Minh chết vào đêm cha tôi bị bắt. (bà bảocon:) Lòng người khôn lường, con ạ! Mới biết không thiếu gì kẻ quên đạo làm người khingồi vào ghế vương giả’’. (trang 28)Về tội ác giết hàng vạn người trong cải cách ruộng đất, tác giả cho biết ‘’chatôi khẳng định người chịu trách nhiệm chính trong việc gây ra những sai lầm trong CảiCách Ruộng Đất là ông Hồ chí Minh chứ không phải Trường Chinh, như đã có sự ngộnhận kéo dài nhiều năm. Trường Chinh là con dê tế thần cho sai lầm của ông Hồ’’.Nhưng cha ông lại bênh ông Hồ khi nói với con rằng ‘’Ông (Hồ) đã buộc lòng phải làmCải Cách Ruộng Đất khi bị Mao nhắc nhở’’. (trang 221)Tác giả đã trích dẫn Hoàng văn Hoan nói về việc ông Hồ yêu cầu họ Mao đưahơn 300 ngàn lính Tàu vào miền Bắc vào nửa cuối thập niên 60. Ông cũng nhấn mạnhlà lúc ấy Hoàng văn Hoan là ủy viên bộ chính trị, nên sự kiện này ông không thể khôngbiết, và đáng tin cậy. Ai cũng biết Hoàng văn Hoan thân Trung Cộng ra mặt từ lâu.(Trang 229)Trong toàn bộ tác phẩm, tác giả nói đến ông Hồ rất nhiều, thuật lại nhiều việc,nhiều nhận xét của người nọ người kia, kể cả của cha ông, mẹ ông nhận xét về ông Hồ.Tổng kết tất cả những sự việc và nhận xét đó, người đọc phải hiểu tác giả kết tội ôngHồ hơn là bênh, tuy ông không đưa ra một kết luận minh thị, xác quyết nào. Ông muốnđộc giả tự kết luận. Hơn nữa ông là người đã từng ngưỡng mộ, nếu không nói là mếnyêu ông Hồ khi còn nhỏ. Cho nên thật khó cho ông để có thể kết tội ông Hồ một cáchphũ phàng khi ông đã lớn khôn và ông Hồ không còn nữa.Cái tâm trạng và cách hành xử này không phải chỉ có ở Vũ thư Hiên mà còn ở rấtnhiều cán bộ, cũng như văn nghệ sĩ đã từng theo kháng chiến chống Pháp và đã từnghoan hô ông Hồ, mặc dầu ngày nay họ tỉnh ngộ và nhận ra bộ mặt thật của ông ta.Tưởng cũng nên xem tác giả nói gì về một số nhân vật ngồi làm vì trong cácchức vụ nhà nước như Nguyễn lương Bằng, Tôn đức Thắng chẳng hạn:‘’Đến nhà cách mạng cao niên rất mực hiền lành Tôn đức Thắng cũng khôngthoát khỏi con mắt cú vọ của Lê đức Thọ. Mà cụ đâu phải người thèm muốn chứcquyền. Với đám con cháu, cụ Tôn bảo: ‘’Tụi bay đừng có kêu tao bằng phó chủ tịchnước, nghe ngứa con ráy lắm! Người ta đặt đâu tao ngồi đó, chứ tao không màng cáichức chi hết’’. Ngoài việc dự các nghi lễ long trọng bắt buộc phải có mặt cụ, cụ khônglàm một việc nào khác ngoài một việc là sửa xe đạp. Làm phó chủ tịch nước, ông thợmáy ngày truớc buồn tay buồn chân. Hết xe đạp hỏng cho cụ chữa, anh em bộ đội bảovệ và nhân viên phục vụ phải lấy xe của người nhà mang vào cho cụ kẻo ngồi không cụbuồn. Thương cụ quá nhiều khi họ còn làm cho xe trục trặc đi để giắt đến nhờ cụ sửagiùm. Một người bạn tôi quen thân với cụ Tôn, cha anh trước kia là đàn em cụ, vào thờigian nghị quyết 9...cụ dắt anh vào phòng riêng thì thào: ‘’Mày có thấy lính kín theo mầytới đây không mầy ?’’ Anh ngạc nhiên quá. Tưởng anh lo lắng cho cụ, cụ mỉm cười hiền51PHẢN KHÁNG PHẢN TỈNH THỰC HAY HƯ