Les Quodlibets Onze, Douze, Treize et Quatorze - Boston College

94 MAGISTRI GODEFEIDI DE FONTIBUS
quod magis expedit ad bonum commune ;
et cum magna diligentia débet
ratio[Cod. Q, fol. 151 R b ]cinando et consiliando inquirere quae sunt talia
agibilia in particulari quae ad bonum commune inducendum et conservandum
magis valent ;
nono :
et talia et non alia débet pro viribus efficere.
Unde dicit Augustinus (3), decimo nono De Civitate, capitulo decimo
Episcopi inductum 10 est vocabulum quod illisquibus praeficitur super-
intendit curam illorum gerens, ut intelligat non se esse episcopum qui prae-
esse desiderat non prodesse, quia prout dicit Apostolus n (4), Secunda ad
Corinthios, decimo et decimo tertio : potestatem
dédit Deus praelatis non in
destructionem sed in aedificationem. Et quia, ut idem dicit Apostolus (5),
Ad Eomanos, decimo tertio : non est potestas nisi a Deo ; quae autem a Deo
sunt, ordinata sunt ; ideo praelati a Deo ordinatam potestatem 12 debent 13
sic ordinate conservare quod unus per alium non impedi[Cod.P, fol. 274 V a ]
atur, sed potius adiuvetur. Habens ergo potestatem [Cod. V, fol. 197 V b
]
superiorem quantum 14 ad id quod inferiori de iure communi competit
nihil habet regulariter immutare ; nec débet ab illo aliquid de his quae
sibi de iure competunt auferre, nisi in casu cum forte talis casus evenerit
in quo ad utilitatem communitatis expedit quod aliquid ab inferiori de iure
sibi competens auferatur.
Si autem superior faceret aliqua in subtrahendo ab inferioribus potes-
tatem sibi debitam quae 15 manifeste vergerent in detrimentum communitatis,
non esset sustinendum. Immo nec ille esset in officio tolerandus nisi se corri-
geret. Principatus enim boni et praecipue ecclesiastici non debent esse tyran-
nici. Et 16 ideo ecclesiastici principes debent principari, sicut competit optimae
politiae 17 , in qua scilicet princeps non intendit ad bonum proprium, sed ad
bonum subditorum qui non sunt servi, sed liberi habentes potestatem se
opponendi principi 18 si velit tyrannizare in ipsos.
Per haec patet quid dicendum sit ad quaestionem qua quaeritur utrum
superior possit auferre ab inferiori illud quod sibi secundum suam dignitatem
et iurisdictionem de iure competit. Et est dicendum quod non regulariter,
sed in casu potest. Si ergo dominus Papa videret quod canonici alicuius eccle-
siae in electione consueverunt esse discordes aut forte minus bonas personas
eligere consueverunt, et ex hoc rei publicae plura incommoda contingunt, si
propter bonum commune eis subtrahat papa potestatem eligendi ad tempus
ut sic et canonici corrigantur et eccîesiae utiliter provideatur, non est hoc malum
nec illicitum. Et consimiliter 19 intelligendum est de ommibus aliis quae
dominus Papa circa potestatem inferiorum velre[Cod. P,fol. 274 V b ]stringen-
do vel suspendendo quantum ad aliquos actus facere consuevit, quod illos
sic facere débet prout ad honorera Dei et Eccîesiae utilitatem magis proficua
videbuntur.
Nec alias hoc de 20 iure facere potest. Et ideo vigesima quinta, quaestione
secunda, capitulo De Ecclesiasticis, dicit Gregorius (6): sicut nostra defen-