Les Quodlibets Onze, Douze, Treize et Quatorze - Boston College

278 MAGISTRI GODEFEIDI DE FONTIBTJS
timeat malum poenae quam malum culpae, licet timere poenam non sit
malum culpae 81 , tamen omittere malum culpae quantum ad actum exte-
riorem rémanente culpa quantum ad actum interiorem ad evitandum 32
malum poenae, quod quidem malum culpae non omitteretur si poena non 33
timeretur, hoc est malum culpae.
Sed secundum hoc videretur quod nullus servaret praecepta, omittendo
scihcet actus exteriores malos 34 timoré 35 poenae aeternae quia [Cod. R,
fol. 229 V a ] licet sic observando praeceptum possit vitari poena temporalis 36
ab homine infligenda 37 quae non respicit nisi ad actum exteriorem, non tamen
poena aeterna. Cum enim aliquis eligit et vult simpliciter et absolute hominem
interficere, hoc tamen omittit ne faciendo incurrat poenam aeternam, sed,
vit praedictum est [Cod. V, fol. 226 V a ], in sic omittendo 38 peccat ; ergo
per hoc poenam aeternam non évitât ; frustra ergo propter hoc omitteret,
immo ex quo sive faciendo 39 sive non faciendo illam poenam incurrere de-
beret, omnino illud 40 ageret 41 , quia
non esset aliquid ipsum retrahens, quia
nec malum culpae in qua 42 iam dicitur esse, nec timor mali poenae, quia ad
illam evitandam 43 omissio talis actus non valet ; et cetera 44 .
Dicendum quod licet 43 per hoc non évadât talis 46 aeternam poenam
totaliter, evadit 47 tamen aliquahter ; quia non in tantum punitur. Item licet
secundum rei veritatem poenam huiusmodi non évadât, secundum suam
tamen aestimationem omittens sic peccare ex timoré illam evadit, in quantum
scihcet quadam aestimatione confusa non omnino explicita 48 aestimat
se poenam huiusmodi evasurum, cum scihcet advertit principaliter et in actu
de illo actu exterioris peccati non de actu interiori, et attendens 40 quod per
illum poenam aeternam incurreret, ex hoc etiam iuxta hoc attendit etiam 50
solurn circa illum actum exteriorem cogitando quod illum omittendo poenam
aeternam evitabit, sicut S1 etiam lii qui se ipsos interimunt volentes fugere
maie esse in poenas et quietem quae est contraria poenis volunt adipsisci,
ad hoc solum attendentes quod hi qui poenis carent sunt in quiète et ex hoc
aestimantes quod per cessationem huiusmodi poenarum aliqualiter consequuntur
bene et 52 in quiète esse, ideo se perimunt ut poenas cessare faciant
propter futuram quietem aestimatam, quam tamen non acquirunt.
Sed quid dicetur de praeceptis Ecclesiae sive quorumcumque praelatorum,
si observentur tali timoré ahcuius poenae 53 temporahs adiectae, utrum
etiam in sic servando sit peccatum, videtur quod non. Quia si transgredienti
sufficit poenam statutam 54 sufferre, ergo in servando sufncit quod ad vita-
tionem poenae intentio habeatur. Sed ita contingit in aliquibus praeceptis
de quibus dicitur quod sunt vere praecepta et tamen non obligant nisi ad
poenam.
Sed ad hoc est intelligendum quod omne praeceptum potens iuste 55
[Cod. Q, fol. 181 R b ] obligare est praeceptum iuris naturalis aliquo modo
vel per se et immédiate sicut praecepta decalogi vel per deductionem ex illis