Les Quodlibets Onze, Douze, Treize et Quatorze - Boston College

196 MAGISTRI GODEFRIDI DE FONTIBTJS
per modum agentis, sed ab agente principali quod agendo formam simul
agit omnia quae illam naturaliter 118 consequuntur. Et erit 119 talis actio
ab agente extrinseco, licet non de novo et post constitutionem ignis talem
actioneni agat, sed in ignis constitutione. Si autem sit actio quae convenit 120
igni sic 121 quod aliquando habet esse talis actio et aliquando non esse, constat
quod non potest esse ab igné ut ab agente, quia igné existente talis actio
semper esset.
Item 122 nihil potest se reducere de potentia ad actum, sed oportet quod
sit ab alio agente etiam 123 différente ab illo quo ignis constituitur in esse.
Item si igni secundum suam formam accidentaient puta :
secundum
calorem 124 , per se competit aliqua 125 actio manens intra, non videtur esse
nisi illa quae signincatur per calorem 126 vel per calefacere. Et similiter etiam
si ei competit per se et essentialiter actio manens intra secundum suam
[Cod. V, fol. 213 Ra ] formam substantia- [Cod. P, fol. 306 Ra ] lem,
non videtur esse nisi illa quae significatur per ignire vel ignescere ; sed calere
vel calescere ut in igné existunt 127 non intelligitur nisi calidum esse actu,
quod nihil aliud est quam ipse calor in actu 12S . Similiter etiam ignire vel
ignescere, prout haec sunt in igné, nihil 129 aliud est quam esse ignem in actu,
quod nihil aliud est formaliter quam ipsa forma substantialis ignis in actu.
Ergo videtur quod nullo modo possit poni aliqua 130 actio manens intra in m
aliquo quae sit ab illo 132 in quo est ut ab agente.
Quae etiam dicuntur circa primum modum praedictum, non valent.
Ex hoc enim quod ponitur quod aliquid est passio respectu ahcuius quod
habet rationem agentis efhcienter 133 , cum non sit passio nisi secundum quod
est in suscipiente, actio autem est secundum quod est ab agente, respectu
eius in quo est nullo modo potest dici aliquid actio realiter ; unum
enim
[Cod. R, fol. 214 V a ] et 134 idem est secundum rem quod dicitur actio
ut 13S ab agente a quo est efficienter 136 , et passio ut in passo 137 in quo reci-
pitur subiective. Ergo sicut respectu agentis efficienter 138 non potest aliquid
dici passio sed tantum actio, ita etiam respectu eius in quo est aliquid sub-
iective non potest dici actio sed tantum passio. Hactenus enim semper con-
suevit dici quod, secundum intentionem Philosophi (8) actio vera et passio
dicunt habitudines non proprie agentis et patientis, sed unius motus vel
transmutationis secundum rem ; quia motus unus et idem secundum quod
est ab alio effective dicitur actio ; secundum quod est in alio subiective
dicitur passio. Et ideo solet dici quod actio non est in agente, sed in passo 139 ;
quia habitudo illa, secundum cuius rationem sumitur actio, fundatur in
motu qui est in passo 140 ; non in agente, sed ab ipso. Dicere enim quod in
motu non sit aliqua 141 realis habitudo respectu agentis ut est aliquid ab
agente in ahud, et etiam ad patiens ut est aliquid in passo ab alio, est incon-
veniens. Per hoc autem non importatur nsi actio et passio.
Si [Cod. P, fol. 306 R b ] autem praeter hoc sit 142 aliqua 143 habitudo