Les Quodlibets Onze, Douze, Treize et Quatorze - Boston College

274 MAGISTBI GODEFRIDI DE PONTIBUS
possit unde solvat ; sed, ut positum est, per lucrum quod ex arte posset con-
sequi, satisfacere [Cod. Q, fol. 180 R a ]
posset. Et ideo vel religio tenetur
pro ipso satisfacere, si videlicet ipsum sic obligatum scienter recepit et
habet bona de quibus posset satisfacere ; aut
débet permittere illum uti
arte sua in religione, si hoc convenienter fieri possit ; aut de licentia ordinis
illa débet uti extra. -Aut 83 etiam si praeciperetur sibi quod hoc non faceret,
nihilominus hoc facere teneretur propter maiorem obhgationem praecedentem
et maiorem auctoritatem contrarium praecipientis quam hoc prohibentis.
Ex quibus 84 sequitur quod in hoc etiam non débet dici transgressor
voti, quia nullo voto potuit se ad hoc adstringere 85 quin semper intelhgeretur
quod non ligaretur 86 nisi praedictis suppositis. Immo quia, ut dictum est,
religiosus in 87 quantum 88 huiusmodi est in statu perfection non religioso,
perfectio autem principaliter consistit in operibus per se virtuosis de quibus
dantur praecepta, ipse magis intelhgitur obligatus ad praecepta servanda
quam alius. Et ideo quocumque casu 89 posito in quo religiosus, si non esset
professus, teneretur ad observationem alicuius praecepti decalogi, in illo
magis tenetur praeceptum huiusmodi servare quam si non esset religiosus.
Si dicatur quod verum est si est sibi possibile, sed per votum religionis
fit hoc sibi impossibile, quia per votum paupertatis fit nihil habens unde
solvere possit, per votum oboeclientiae fit impotens ad 90 agendum ahquid
contra praeceptum superioris, et cetera ; non valet. Quia verum est quod
impotentia involuntaria in quam homo incidit involuntarie excusât ;
sed si
voluntarie ahquis faciat se impotentem ad solvendum, puta : si bona unde
solvere posset abiciat vel manus de quibus posset operari abscindat, hoc non
excusât illum, sic scilicet quod in hoc a debito sit absolutus sic quod nec
peccet non solvendo postea propter huiusmodi impotentiam. Immo graviter
peccat in faciendo sic se 91 impotentem. Sed si postea doleat 92 de hoc quod
sic se reddidit impotentem et quod est factus non solvendo et habet volun-
tatem satisfaciendi si posset 93 , excusât eum 94 impossibilitas a peccato de
non satisfaciendo. Sed in proposito casu 95 non contingit huiusmodi impossibilitas
vera et proprie dicta. Quia, ut dictum est, cum renuntiat omnibus
praesentibus et futuris, intelhgitur hoc facere quantum 96 ad ea quae simph
citer sua sunt et in quibus nulli est obhgatus. Similiter 97 cum obligat se
ad oboediendum superiori, intelhgitur sine praeiudicio alterius. Et ideo obli-
gatio religionis de iure non potest 98 talem proprie reddere impotentem.
Similiter " [Cod. Q, fol. 180 R b ] etiam est intelligendum in omnibus aliis
casibus praeceptorum quod religiosus magis tenetur illa observare quam si
non esset religiosus et gravius peccat non observando.
Nec [Cod. R, fol. 229 R a ] tamen propter hoc est dicendum quod in
talibus casibus debeat talis dimittere religionem vel fieri non religiosus,
redeundo scilicet ad saeculum sive ad 10 ° statum saecularem ; immo in hoc
[Cod. V, fol. 226 R a ] ostendit se bonum et perfectum religiosum, si ad tem-