Les Quodlibets Onze, Douze, Treize et Quatorze - Boston College

348 MAGISTRI GODEFRIDI DE FONTIBUS
respicit bonum sub ratione boni simpliciter, ita iustitia respicit aliquid sub
ratione debiti ;
communis vel particularis ;
sed amicitia non distinguitur per hoc quod est respectu boni
respectu boni communis vel particularis ;
ergo justitia non distinguetur per hoc quod est.
Est dicendum quod loquendo philosophice de amicitia quae est respectu
boni honesti, verum est quod non distinguitur amicitia proprie dicta in communem
respectu 216 boni communis 217 et in specialem respectu boni deter-
minati, quia ad 218 bonum commune quod respicit philosophus tanquam finem
communem non habetur amicitia proprie dicta ut est quaedam virtus ab aliis
distincta, propter causam supra dictam. Verum est tamen quod diversi modi
amicitiarum ponuntur 219 a Philosopho(12) respectu diversarum personarum
22 ° secundum diversas communicationes quae inter aliquos diversimode
inveniuntur. Sed, ut dictum est, amicitia proprie dicta et 221 perfec-
tissime ab aliis virtutibus distincta 222 non est nisi una secundum speciem,
quia ibi non invenitur nisi una ratio formalis, ut patet ex his quae circa hoc
traduntur 223 octavo et nono Ethicorum ; et sic quia respectu boni communis
ratio boni amabilis virtute amicitiae proprie dictae non invenitur nec 224
virtus 22s amicitiae respectu eius ponitur. Sed quia respectu 226 boni communis
ratio debiti proprie invenitur et alia est ratio boni communis quod consistit
in ordine omnium quae ad communitatem pertinent ad se invicem ut sunt
aliquid totius communitatis et alia est ratio boni specialis quod consistit
in ordine unius hominis ad alium aliquem hominem secundum quod est
[Cod. 0, fol. 192 R b ] aliqua persona determinata secundum [Cod. K,
fol. 81 V a ] aliqua bona quibus homines ad invicem communicant respectu
cuius etiam 227 ratio debiti invenitur, ideo virtus quae perficit hominem in
ordine ad ta- [Cod. P, fol. 355 R b ] lia bona diversa erit iustitia et essentia-
liter erit una diversa ab altéra.
Est tamen circa hoc amplius intelligendum quod praeter illam virtutem
amicitiae de qua philosophi habent considerare, est quaedam alia quae etiam
est generalis, qua sic diligitur omne diligibile sub ratione boni, quod non divi-
ditur huiusmodi amicitia secundum quod ea diligitur aliqua persona specialiter
et secundum quod diliguntur omnes diligibiles communiter. Cuius ratio
patet ex 228 his quae circa eius generalitatem sunt supradicta.
Ad aliud cum arguitur quod non oportet ponere virtutem generalem
quae sit iustitia, sed solum quandam amicitiam generalem acquisitam,
quia sicut 229 caritas quae est amicitia supernaturalis sufficienter ordinat
omnes alias virtutes 23 ° morales in suum finem supernaturalem. Nec ad hoc
[Cod. R, fol. 241 V a ] quod hoc fieri possit requiruntur 231 virtutes morales
aliae ab acquisitis infusae, ita etiam videtur quod amicitia acquisita ex natu-
ralibus sufficienter refert omnes alias virtutes in finem hominis naturalem ;
nec requiritur ad hoc faciendum aliqua virtus quae [Cod. V, fol. 238 V a ]
iustitia legahs dicatur.