Les Quodlibets Onze, Douze, Treize et Quatorze - Boston College

326 MAGISTRÏ GODEFBIDI DE FONTIBXJS
est amandus, in quantum scilicet principium et causa essendi omnibus aliis
entibus. Unde dicit Philosophus (16) octavo Ethicorum :
« Est autem
ad parentes amicitia filiis et hominibus ad deos ut ad bonum et superexcel-
lens 114 essendi enim causae » ; et caetera. Et sic patet quod non videtur secundum
intentionem Philosophi quod proprie dicta amicitia sit quaedam
virtus generalis. Nec taies modi amicitiarum proprie loquendo pertinent ad
amicitiam proprie dictam, sed magis ad iustitiam, ut dictum est. Unde dicit
Philosophus (17) in octavo Ethicorum :
« Amicitia non est ad inanimata
nec iustum sed neque 115 ad bruta animalia neque 116 ad servum secundum
quod servus sed secundum quod homo. Videtur enim quoddam iustum esse
omni homini ad omnem potentem cum ipso communicare lege compositione
seu conventione. Servus ergo secundum quod 117 homo communicare poterit
amicitia cum domino. »
Praeterea si secundum Philosophum ponenda sit aliqua amicitia
quae sit una virtus communis, quaeritur quid sit obiectum eius quod débet
esse générale vel commune. Aut enim illud est bonum totius communitatis et
sic non est nisi iustitia legalis ; nam et si bonum commune et bonum unius-
cuiusque 118 ut ad communitatem pertinet, a virtuoso ametur et promoveatur
cum hoc habeat rationem debiti, ut patet ex praedictis, et cum in 119 hoc
non [Cod. R, fol. 237 R a ] attendatur 120 principaliter ad aliquam determinatam
personam quae principaliter ametur et cuius bonum principaliter
quaeratur, ideo hoc ad iustitiam pertinet non ad amicitiam proprie dictam.
Cum enim dicitur quod amicitia generalis est respectu boni honesti vel respectu
finis ultimi naturahter chligibilis quod volumus unicuique secundum
modum et condicionem suam et 121 quantum in nobis est 122 ad hoc 123 agimus
ut illud quilibet assequatur, constat quod talis amicitia non habet proprie
[Cod. P, fol. 348 V b ] rationem amicitiae qua amatur aliquid amore amicitiae
sed concupiscentiae, quia bonum honestum et finem ultimum sive assecu-
tionem finis ultimi amamus 124 nobis 12S et proximis 126 , amore 127 autem ami-
citiae amamus directe proximos volendo et faciendo eis bona. Sic autem 128
amare proximos sub ratione boni communis in quantum scilicet volumus
unicuique bonum et honestum etiam et bonum commodum secundum quod
est aliquid communitatis cui per se hoc bonum volumus, quia hoc bonum sic
proximis volitum licet non sit per se obiectum amicitiae, id est 129 aliquid
quod per se et propter se ametur, est tamen obiectum iustitiae ; ideo per-
tinere videtur ad iustitiam legalem proprie et non ad amicitiam proprie
dictam ;
tali enim virtuti maxime convenit quod dicitur [Cod. Q, fol. 188 V b
]
de iustitia legali, scilicet quod est alienum bonum quoniam ad alterum est,
alii enim conferentia operatur.
Patet ergo quod secundum Philosophum non ponitur aliqua amicitia
quae sit amicitia 13 ° proprie dicta a iustitia essentialiter et perfecte distincta
nisi illa qua diligitur unus, aut si plures diliguntur 131 , pauci
sunt ;
et requirit