Les Quodlibets Onze, Douze, Treize et Quatorze - Boston College

24 MAGISTRI GODEFRIDI DE FONTIBUS
fol. 251 V b
] quod quando talia occurrunt intellectui, apprehenduntur sub
ratione convenientis ;
et secundum hoc statim fit voluntas in actu. Unde dicit
quod aliquis movet se ad volendum beatitudinem vel aliquid 32 huiusmodi
per afïectionem commodi, quia etiam cum talis dormit sic est dispositus
quod 33 cum taie quid venit ei in mentem ut de illo cogitet, statim vult illud.
Et secundum hoc dicendum quod, cum respectu illorum 34 virtuosorum
actuum qui 35 subsunt facultati naturali ad hoc quod aliquis secundum appetitum
prompte et convenienter inclinetur in illis, requiritur aliquis habitus
virtuosus [Cod. R, fol. 184 R b ] in ipso appetitu sic ipsum disponens vel
afîiciens et conformans, sicut patet intemperato 36 qui in actus temperantiae
non inclinatur propter defectum habitus temperantiae, in quos 37 tamen
temperatus inchnatur propter praesentiam habitus virtuosi ; multo magis
respectu actuum virtuosorum qui facultatem naturalem 38 excedunt pro-
portionalis 39 habitus requiritur.
Et secundum hoc est dicendum in proposito quod caritas et gratia est
necessaria ad salutem, tum quia quicquid sine illa facere possemus non esset
a Deo acceptum neque gratum Deo et praecipue in statu corrupto in quo
omnes sumus fihi irae. Nec etiam in statu innocentiae essent opéra nostra Deo
sic accepta quod per illa vitam aeternam meremur- quod tamen ponebat
Pelagius (5) ; tum quia praeter hoc etiam caritas est habitus in voluntate
qui ipsam sic afficit et diligibilibus 40 ex caritate sic conformât quod per hoc
inchnatur ad quosdam actus dilectionis ad quos sine [Cod. Q, fol. 140 R b
]
ista non inclinaretur. Sed ex hoc quod voluntas habens caritatem, sic potest
fieri in aliquo actu dilectionis in quo non fieret sine ista, non arguitur quod
sit potentia vel ratio formalis qua talis actus elicitur ; sed est quaedam dis-
positio modo praedicto elevans istam voluntatem et cum hoc 41 etiam 42
quandam conformitatem in ea causans 43 ad diligendum ex caritate ut, cum
talia apprehenduntur, sub hac ratione convenientiae apprehendantur et 44
voluntas in ista inclinatur, et per hoc illa 45 voluntas fiât in [Cod. P,
fol. 252 R a ] actu diligendi ista 46 .
Et ex hoc contingit quod illi qui plura de Deo noverunt, non sunt qui
plus Deum diligunt ; quia non sunt sic dispositi secundum voluntatem, quia
talia quae apprehendunt de Deo, apprehendunt " sub ratione entis simpliciter
et veri quasi 48 spéculative, et non 49 apprehendunt 50 illa sub ratione convenien-
tis et veri quasi practice. Sicut etiam contingit quod illi qui plus sciunt de
moralibus non sunt meliores eadem ratione. Quia, sicut in theologicis notitia
in universali et quasi speculativa non est principium dilectionis caritativae,
sed practica ; et ista coexigit dispositionem quae est caritas in voluntate ;
ita etiam in moralibus, notitia S1 in universali et 52 quasi speculativa de vir-
tutibus non est principium operationis virtuosae, sed notitia practica quae
est principium talis operationis coexigit dispositionem quae est habitus quidam
virtuosus 53 in appetitu.