Les Quodlibets Onze, Douze, Treize et Quatorze - Boston College

DBOIMUM tkktii ,M QUODLIBETXJM E8TIO III l'«T
relativa in agente respectu patientu el e convei o quae exigit motam médium
et aliquid |»t agens eonstitutuui m |.;i -uni '". prOUl in actil
sivo, antequam ait actio et passio dicitur esse potentia activi
et actione ac 145 passione terminata, illud quod habuit '" rationem agentis
in hominibus dicitur pater )47 ; et illud quod habet rationem constitua di-
citur filius. Et in aliis forte aliquid simile. Non tamen débet "• dici quod
huiusmodi respeetus habeant rationem actionis el passionis proprie Loquendo
sed in ipso motu fundantur 11 " immédiate respectas qui ad rationem actionis
et passionis immédiate requiruntur.
Praeterea dicere quod est quaedam habitudo in agente ad illud ''" quod
et quod
per ipsum producitur [Cod. Q, fol. 167 R'| et illa dicitur actio :
est quaedam habitudo in patiente ad illud quod in ipso pruducitur, et illa
est passio 151 ; et negare 152 praedictas babitudines unius motus lM secundum
rem ut se habet diversimode ad activum et passivum et secundum quae vere
sumitur actio et passio, est omnino irrationabile 134 .
Non obstante ergo quod actio habet principium in agente. puta :
poten-
tiam activam, illud tamen principium non 15S est ipsa 156 actio. née in illo
per se et immédiate fundatur ;
sed in illo quod ab agente per illud princi-
pium producitur. Et simihter intelligendum est de passione. Maie ergo dici-
tur quod est quaedam actio absoluta sic dicta a privatione oppositae passio-
nis ; quia sicut impossibile est ab eo quod per agens producitur separare
habitudinem relativam ut est ab agente in passum 157 . quae
ad 158 actionem
pertinet, ita impossibile est 159 ab eodem separare habitudinem relativam
ut est 160 in passo m ab agente quae pertinet ad passionem.
Praeterea dicere quod aliquid [Cod. P, fol. 306 V a ] ununi et idem
secundum rem 162 quod est vera actio, vere dicatur passio sic quod ut 1M respicit
illud quod habet rationem agentis extrhiseci efncienter 164 agentis quod
respicit aliquid aliud ut passum 165 , dicatur passio [Cod. V, fol. 213 R b ] :
ut autem respicit illud 166 quod habet rationem agentis intrinseci agents
formaliter sit vere actio, non autem vera passio. est inconvénient, ut infra
videbitur.
Praeterea dicere quod aliquid dicatur 16 " vere et realiter actio absoluta 1S8
contradictoria impheat, appellando actionem verani et realem ahquid exis-
tens in ahquo subiecto realiter ab illo differens et esse in actu accipiens
exeimdo de vera potentia in actum. De ratione enim agentis est quod irn-
portet 169 respectum ad ahquid [Cod. R, fol. 214 V b ] sub ratione passivi.
et e converso. Sicut ergo non potest 17 ° poni agens vel patiens 171 absolutum.
ita etiam nec potest 172 poni quod ahquid quod 173 reahter est vere actio vel
passio sit actio vel passio absoluta.
Aut ergo oportet dicere quod omnes taies perfectiones per modum
actionis vel passionis significatae respectu agentis extrhiseci quod vere et
proprie habet rationem agentis sive efficientis, sunt vere aetiones et non