Les Quodlibets Onze, Douze, Treize et Quatorze - Boston College

208 MAGISTRI GODEFRIDI DE FONTIBUS
Et consimiliter 400 etiam est intelligendum in omnibus aliis terminis
significantibus substantiam quod si in illis substantiis differunt realiter esse
et essentia, possent poni termini spéciales per quos esse exprimèrent, licet
hoc magis convenienter fiât in terminis accidentalibus et formis substantia-
libus aliquibus, quia accidentia sunt formae quaedam et actualitates. Et
similiter etiam formae substantiales ;
et ideo per terminos verbales qui signi-
ficant per modum actus possunt significari. Unde potest dici forma format
vel informat in generali, et anima animât in speciali. Sed non videtur j3osse
dici quod talia quae per huiusmodi terminos spéciales importantur, suit
aliqua realiter difîerentia. Ergo similiter dicendum est hoc in terminis quantumcumque
generalibus. Quod enim una et eadem res non possit significari
per taies terminos sic diversos [Cod. 0» fol. 169 R b ] non débet dici. Idem
enim significant lectio, légère, lector, legens, et sic de aliis, quantum ad id
quod per taies terminos primo et per se ut 401 principale significatum inipor-
tatur. Inconveniens ergo est 402 dicere quod esse et essentia différant realiter.
Nec valet iïlud quo hoc arguunt aliqui dicentes quod illud quod est
indifferens ad aliquem habitum et eius privationem est aliud reahter a tah
habitu ;
rum includit ; ideo ; et cetera.
sed essentia est indifferens ad esse et non esse, quia neutrum isto-
Si enim accipiatur essentia 403 pro subiecto et ipsum esse pro aliquo
habitu et non esse pro privatione, ita quod ipsa essentia dicat aliquam enti-
tatem quae in hac sua [Cod. P, fol. 310 V a ] entitate manens nunc sit
sub habitu illo, nunc sub privatione, sicut diaphanum respectu lucis et tene-
brae ; sic esset verum quod dicitur. Sed non est ita. Quia licet essentia,
quando intelligitur sub esse, intelligatur verum ens in actu et non ens solum
in potentia ; tamen quando intelligitur sub non esse non intelligitur iam
sed solum in potentia.
amplius essentia sub sua entitate actuali vel in actu 404 ,
Ex quo patet quod non sunt aliud ipsa essentia et ipsum esse. Quia,
cum intelligitur essentia sub non esse, non [Cod. V, fol. 215 Rb ] sic
etiam intelligitur esse in potentia. Et cum intelligitur essentia sub esse,
intelligitur essentia in actu et etiam esse in actu 405 .
Est ergo [Cod. R, fol. 217 Ra ] intelligendum circa istam indifferentiam
essentiae 406 respectu esse et non esse, quod unumquodque quod
nomine entis creati intelligitur, habet hanc indifferentiam ; quod 407 cum
non sit quoddam necesse esse secundum suam essentiam et naturam et secundum
suum esse, distinguitur in actum et potentiam, sic scilicet quod
essentia angeli est indifferens 408 ad essentiam in potentia et ad essentiam
in actu. Ab aeterno enim essentia angeli 409 fuit essentia in potentia non in
actu ;
sed per creationem facta est essentia in actu. Et similiter est de esse
angeh quod esse angeli ab aeterno fuit esse in potentia et per creationem
factum est esse in actu. Quia ergo essentia est indifferens ad essentiam in
actu et ad essentiam in potentia, ideo etiam dicitur indifferens ad esse in