AC 09 2008 (PDF, 1.76 MB) - Federale Overheidsdienst Justitie ...

2064 HOF VAN CASSATIE 25.9.08 - Nr. 505
geval te verrijken.
De toekenning van een BTW van 21 pct. op de waarde die het door ongeval beschadigde
voertuig bezat voor het ongeval, komt evenwel neer op een verrijking voor de getroffene,
indien hij, om in het bezit van dat voertuig te komen, slechts 21 pct. op 15 pct. - winstmarge
van de verkoper - van de aankoopprijs uit zijn vermogen heeft moeten betalen.
De schade van de persoon aan wie een zaak is ontnomen, is gelijk aan de vervangingswaarde
van die zaak, dat is het bedrag dat nodig is om een soortgelijke zaak te kopen.
Te dezen is de soortgelijke zaak een tweedehandsvoertuig bij de aankoop waarvan
slechts een verlaagde BTW verschuldigd was, die niet berekend wordt op de aankoopprijs
maar alleen op de winstmarge van de verkoper".
2. Uit de vaste rechtspraak van het Hof volgt dat "iedere persoon aan wie een zaak door
een onrechtmatige daad ontnomen werd, recht heeft op herstel van zijn vermogen door de
teruggave van die zaak", dat "de benadeelde partij, wanneer teruggave niet mogelijk is,
recht heeft op de vervangingswaarde van die zaak, dat is het bedrag dat noodzakelijk is
om een soortgelijke zaak te kopen" en dat, "indien de getroffene geen BTW-plichtige is en
die belasting bijgevolg niet kan aftrekken of terugvorderen overeenkomstig de bepalingen
van het BTW-wetboek, die belasting begrepen is in het bedrag dat nodig is om die zaak te
kopen" (Cass., 17 september 2003, P.03.0348.; Cass., 9 januari 1997, C.96.0095.F; Cass.,
8 januari 1997, P.96.0457.F).
Het Hof heeft in zijn voornoemde arresten tevens eraan herinnerd dat "de benadeelde
partij vrij beschikt over de haar verschuldigde vergoeding en dat het bedrag van de vergoeding
niet kan variëren naargelang van het gebruik dat de benadeelde partij ervan zal
maken".
"De omstandigheid dat (de benadeelde partij) haar tweedehandsvoertuig door een tweedehandsvoertuig
heeft vervangen, voor de aankoop waarvan al dan niet belasting over de
toegevoegde waarde verschuldigd is, doet aldus niet terzake".
3. Hoewel die rechtspraak het beginsel huldigt dat de getroffene vrij kan beschikken
over de hem verschuldigde vergoeding en de BTW-regeling die is toegepast op de ter vervanging
van het door het ongeval beschadigd voertuig aangekochte wagen, geen invloed
kan hebben op het bedrag van de vergoeding waarop de getroffene recht heeft, spreekt ze
zich daarentegen niet uit over de invloed van dit gegeven - de toegepaste regeling - bij de
aankoop van het door het ongeval beschadigd voertuig.
Het Hof heeft in zijn voornoemd arrest van 9 januari 1997 geoordeeld dat, wanneer een
voertuig dat "nieuw was aangekocht", vernield wordt in een ongeval en de benadeelde
partij geen BTW-plichtige is, de belasting over de toegevoegde waarde, "berekend volgens
het bij de wet vastgestelde tarief voor de aankoop van een nieuw voertuig" begrepen
is in de vergoeding waarop zij recht heeft.
4. Te dezen volgt uit de vaststellingen van het bestreden vonnis dat het "voertuig" van
de verweerder" "tweedehands is aangekocht" en dat het niet wordt betwist dat hij "de
BTW enkel heeft betaald op een gedeelte van de voor zijn tweedehandsvoertuig betaalde
prijs".
Het bestreden vonnis oordeelt dat "het niet terzake doet dat het beschadigde voertuig
een gebruikt voertuig is dat de eigenaar tweedehands heeft gekocht of door schenking
heeft verkregen", dat "het feit dat het door ongeval beschadigde voertuig nieuw dan wel
tweedehands is gekocht en één of meer eigenaars gehad heeft, geen belang heeft" en dat er
"in dit geval geen sprake is van enige verrijking".
Het besluit daaruit dat "(de verweerder), die geen BTW-plichtige is, dus recht heeft op
het bedrag, dat overeenkomt met de waarde voor het ongeval, vermeerderd met 21 pct.
BTW, ook al was het beschadigde voertuig tweedehands aangekocht" en het veroordeelt