AC 09 2008 (PDF, 1.76 MB) - Federale Overheidsdienst Justitie ...

1920 HOF VAN CASSATIE 11.9.08 - Nr. 464
Het bestaan van een fout aan de zijde van de bewaarder van de zaak dient niet te worden
bewezen, aangezien de aansprakelijkheid alleen gebaseerd is op het gebrek van de
zaak.
Een zaak is evenwel gebrekkig wanneer zij een abnormaal kenmerk vertoont waardoor
zij in bepaalde omstandigheden schade kan veroorzaken.
De oorzaak van het gebrek dient evenwel niet te worden opgespoord, daar het bewijs
van het gebrek dat voortvloeit uit een abnormaal kenmerk op zichzelf reeds volstaat.
Het doet dus niet terzake dat het gebrek is veroorzaakt door een kenmerk van de zaak
zelf dan wel door een oorzaak buiten de zaak, aangezien het gebrek heel goed zijn oorsprong
kan vinden in het gedrag van de bewaarder van de zaak of in een andere uitwendige
oorzaak, zoals het gedrag van een derde.
De schade van de eiseres is in dit geval enkel veroorzaakt door het feit dat een reclamebord
is gevallen op haar in de straat geparkeerd voertuig.
Aangezien een normaal reclamebord niet geacht wordt op geparkeerde voertuigen te
vallen, vertoonde het bord dat de eerste verweerster onder haar bewaring had, derhalve
een abnormaal kenmerk waarvoor laatstgenoemde derhalve aansprakelijk werd op grond
van artikel 1384, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek en waardoor elke opsporing van
de oorzaak van het abnormale kenmerk overbodig werd, althans binnen het kader van haar
aansprakelijkheid voor het gebrek van de zaak.
Na de val van het bord en het bestaan van de daaruit voortvloeiende schade te hebben
vastgesteld ("op 5 april 2000 valt het voorste gedeelte van het reclamebord van de winkel
(van de eerste verweerster) op een geparkeerd voertuig dat aan (de eiseres) toebehoort"),
verwerpt het bestreden vonnis evenwel de op artikel 1384, eerste lid, van het Burgerlijk
Wetboek gegronde vordering van de eiseres op grond dat laatstgenoemde de oorsprong of
de oorzaak van het gebrek van de zaak niet aantoont ("Gelet op de toedracht van de zaak
echter vormt het bestaan van een gebrek niet de enige redelijke verklaring voor de val van
het voorste gedeelte van de lichtreclame. In dit geval zijn twee verklaringen voor de val
mogelijk: ofwel het gebrek van de zaak, ofwel de aanrijding door de vrachtwagen van de
vennootschap Flamingo"). Het is van oordeel dat het gebrek ofwel zijn oorsprong moet
vinden in het gedrag van de bewaarder van de zaak, ofwel een kenmerk van de zaak zelf
moet zijn, wat de daad van een derde uitsluit. Hierdoor voegt het niet alleen een voorwaarde
toe aan artikel 1384, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek, maar miskent het bovendien
het wettelijk begrip "zaken die men onder zijn bewaring heeft".
Het bestreden vonnis dat naast het bewijs van het abnormale kenmerk van de zaak - dat
is de val ervan op een geparkeerd voertuig - ook het bewijs vereist van de oorsprong of de
oorzaak van het gebrek van de zaak - namelijk de omstandigheid die het bord heeft doen
vallen - voegt aldus een voorwaarde toe aan het enig vereiste bewijs van het schadeveroorzakende
feit, namelijk het abnormale kenmerk van een zaak en schendt derhalve artikel
1384, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek.
Het bestreden vonnis dat oordeelt dat het gebrek dat de aansprakelijkheid doet ontstaan
zijn oorsprong moet vinden ofwel in het gedrag van de bewaarder van de zaak ofwel een
kenmerk van de zaak zelf moet zijn, wat het gedrag van een derde uitsluit, miskent bovendien
het wettelijk begrip "zaken die men onder zijn bewaring heeft" en schendt derhalve
artikel 1384, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek.
III. BESLISSING VAN HET HOF
A. In zoverre het cassatieberoep gericht is tegen de derde verweerster:
Over de door de derde verweerster tegen het cassatieberoep aangevoerde
grond van niet-ontvankelijkheid in zoverre dit cassatieberoep tegen haar gericht