AC 09 2008 (PDF, 1.76 MB) - Federale Overheidsdienst Justitie ...

1892 HOF VAN CASSATIE 9.9.08 - Nr. 458
2. Uit de stukken waar Uw Hof acht vermag op te slaan, inzonderheid het tussenvonnis
van de correctionele rechtbank te Leuven van 24 mei 2006, blijkt dat verweerster D.V.
telefoongesprekken heeft gevoerd met verschillende eisers en dat zij die privé-gesprekken
heeft opgenomen, zonder dat haar gesprekspartners hiervan op de hoogte waren. Nadien
heeft zij deze opnames aangewend in de strafzaak die resulteerde in de veroordeling van
eisers. Zowel uit het vonnis van de correctionele rechtbank te Leuven van 27 oktober
2006 als uit het bestreden arrest blijkt dat de feitenrechters bij het vormen van hun
overtuiging, omtrent het bewezen zijn van de te laste gelegde feiten, rekening hebben
gehouden met de inhoud van de telefoongesprekken. In het tussenvonnis van 24 mei 2006
had de eerste rechter immers reeds geoordeeld: ‘de opnames kunnen dan ook worden
aangewend als bewijsmateriaal’; voorafgaand aan hun redengeving in verband met het
bewezen zijn van de te laste gelegde feiten oordeelden de appelrechters: ‘uit al het
voorgaande dient besloten te worden tot de rechtmatige bewijsgaring door de opname van
de gevoerde telefoongesprekken’.
3. In een arrest van Uw Hof van 9 januari 2001 3 werd geoordeeld dat hij die een
telefoongesprek voert, het recht op eerbiediging van zijn privé-leven, zijn gezinsleven,
zijn huis en zijn briefwisseling 4 , niet kan inroepen ten aanzien van de deelnemer aan dit
gesprek, daar hijzelf deze deelnemer deelachtig maakt aan het voorwerp van dat recht.
De feiten die aan de basis lagen van die strafzaak bestonden erin dat personen, als
ontvangers van telefoongesprekken, die zich bekloegen over bedreigingen, die gesprekken
op geluidsband opnamen als bewijs van de bedreigingen, zonder dat de oproepers ‘zich
daarvan bewust waren’. Het bestreden arrest oordeelde dat een persoon, die als ontvanger
deelneemt aan een telefoongesprek, geen inbreuk pleegt op artikel 8 EVRM wanneer hij
dit telefoongesprek op geluidsband opneemt, en dat hij zijn eigen privacy niet kan
schenden en evenmin de privacy schendt van de oproeper daar deze juist vrijwillig de
boodschap meedeelt aan de ontvanger.
VERSTRAETEN geeft, onder verwijzing naar het arrest van Uw Hof, de regel als volgt
weer: “Een persoon die als ontvanger deelneemt aan een telefoongesprek, pleegt geen inbreuk
op het recht tot respect voor het privé-leven vermits hij als ontvanger bij het opnemen
van het gesprek geen inbreuk kan plegen op zijn eigen privacy en evenmin de privacy
schendt van de oproeper daar deze juist vrijwillig de boodschap meedeelt aan de ontvanger
en laatstgenoemde zodoende uit eigen beweging betrekt in zijn privé- of gezinsleven”
5 .
De regel die Uw Hof formuleerde in het arrest van 9 januari 2001, waarbij de
voorziening tegen het arrest van het hof van beroep te Antwerpen van 22 januari 1999
werd verworpen, is echter veel algemener dan deze die de appelrechters hadden
uitgewerkt, vermits de regel van het cassatiearrest zowel het geval dekt waarin de
ontvanger van het telefoongesprek de opname maakt als dat waarbij de oproeper zelf tot
opname overgaat. In voorliggend dossier is dit laatste nu juist het geval: het gaat om de
situatie waarin de opbeller, de initiatiefnemer van het telefoongesprek, de conversatie
opnam zonder dat de ontvangers dit wisten.
De vraag kan gesteld worden of de lering van het arrest van 9 januari 2001
onverminderd kan worden gehandhaafd.
4. Het staat vast dat telefoonverbindingen onder de begrippen privé-leven en briefwisseling
vallen, waarvan de eerbiediging gewaarborgd is door art. 8 EVRM 6 . Nazicht van de
rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens wijst uit dat onderhavige
3 Cass., 9 januari 2001, A.R. P.99.0235.N, A.C. 2001, nr. 7.
4 Zoals vermeld in de artikelen 8.1 EVRM en 17.1 IVBPR.
5 R. VERSTRAETEN, Handboek Strafvordering, Antwerpen, Maklu, 2007, nr. 1805, p. 876.
6 Cfr. R. DECLERCQ, Beginselen van strafrechtspleging, Mechelen, Kluwer, 2007, nr. 1792, p. 839.