AC 09 2008 (PDF, 1.76 MB) - Federale Overheidsdienst Justitie ...

2074 HOF VAN CASSATIE 26.9.08 - Nr. 508
redenen buiten de wil van de houder van het zakelijk recht, van wie redelijkerwijze niet
kan verwacht worden dat hij een einde stelt aan de leegstand 1 . (Art. 39, §2, Decr. Vl.
Parlement 22 dec. 1995)
(VLAAMS GEWEST T. V.)
Conclusie van de heer advocaat-generaal D. Thijs:
1. Artikel 25 van het decreet van 22 december 1995 houdende bepalingen tot
begeleiding van de begroting 1996 (hierna “Leegstandsdecreet” genoemd), bepaalt dat het
Vlaamse Gewest een heffing oplegt m.b.t. onder meer leegstaande woningen die
opgenomen zijn in een inventaris.
Die heffing is verschuldigd door de houder van bepaalde zakelijke rechten m.b.t. de
woning, waaronder de volle eigendom, zoals blijkt uit artikel 27, § 1, van het
Leegstandsdecreet.
Uit het bepaalde in artikel 172, tweede lid, van de Grondwet volgt dat in het
belastingrecht in beginsel geen beroep gedaan kan worden op billijkheidsredenen of
overmacht om aan de belasting te ontkomen, tenzij de wetgever op die gronden in een
vrijstelling heeft voorzien.
Artikel 39, § 2, van het Leegstandsdecreet, zoals gewijzigd bij decreet van 7 juli 1998 2 ,
voert een vrijstelling van de leegstandheffing in op grond van overmacht:
“De belastingplichtige kan binnen dertig kalenderdagen na de verzending van de aanslag
met een gemotiveerd verzoekschrift in beroep gaan bij de Vlaamse regering (…)
(…)
Wordt het beroep ingewilligd, dan beslist de Vlaamse regering of de heffing geheel of
gedeeltelijk moet betaald worden, dan wel of het gebouw en/of de woning wordt geschrapt
van de lijst. De beslissing kan gesteund zijn op bewezen overmacht.”
Over de toepasselijkheid van het aldus gewijzigde decreet op deze zaak, bestaat geen
discussie: aangezien het decreet van 7 juli 1998 in werking trad op 1 januari 1998 en dus
al in werking was getreden op het ogenblik van de in deze zaak bestreden beslissing die
de gemachtigde ambtenaar nam op 30 april 1999, kon die ambtenaar rekening houden met
overmacht.
2. Uit de vaststellingen van het hof van beroep blijkt dat in deze zaak de
belastingschuldige die eigenaar was van een woning die werd ingeschreven op de
inventaris van leegstaande woningen, de heer A.C., zich in staat van verlengde
minderjarigheid bevond en verbleef in een psychiatrische instelling te Bierbeek, waar hij
op 7 mei 1996 in het bevolkingsregister werd ingeschreven.
Het Hof oordeelde ten deze dat:
- A.C. in de totale onmogelijkheid verkeerde, buiten zijn wil, om effectief te wonen in
de woning waar zijn moeder woonde en hij zelf gedomicilieerd was tot 7 mei 1996;
- Zijn staat van verlengde minderjarigheid een gebeurtenis was die hij niet kon voorzien
en niet kon vermijden en dat alleen daaraan te wijten is dat hij de woning niet effectief
kon bewonen;
- een langdurig verblijf in een psychiatrische instelling als een geval van overmacht kan
worden beschouwd.
3. Eiser in cassatie gaat onder het middel uit van een strikte interpretatie van het begrip
overmacht in artikel 39, § 2, derde lid, van het Leegstandsdecreet. Overeenkomstig de
1 Art. 39, §2 Decr. Vl. R. 22 dec. 1995, zoals vervangen bij art. 6 Decr. Vl. Parl. 7 juli 1998; zie de
conclusie van het O.M.
2 Doch voor de vervanging ervan bij Decr. Vl. Parl., 30 juni 2000, B.S. 17 aug. 2000.