l. ULUSLARARASI SPOR HUKUKU KURULTAYI - Ankara Barosu

I. Uluslararası Spor Hukuku Kurultayı
idari düzenlemeler yapılması, üye kulüplerin, oyuncu transferleri ve genel finansal
durumları ile ilgili denetim ve kontrollerin yapılması Lega Calcio’nun yetki
alanına giriyor. İtalya’da Rekabet Kurulu’nun vermiş olduğu bir kararla, her kulüp
kendi yayın gelirini elde edebiliyordu, havuz sistemi yoktu, ama 2009 yılından
sonra tekrar havuz sistemine dönülecek.
Çok kısa olarak da Amerika’dan söz etmek istiyorum. Gerçi çok fazla inceleyemedim,
ama Amerika’da da FIFA’ya bağlı bir federasyon yapısı var. Burada üç
tane ulusal lig var. 55 adet eyalet federasyonu profesyoneller, gençler, yetişkinler
için futbolu organize ediyor.
Peki, Türkiye’deki durum nedir? Türkiye’deki durumu da size çok kısa olarak
özetlersem 1922 yılında 16 spor kulübünün birleşmesiyle, ilk başkanlığı Ali Sami
Yen tarafından yapılan Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı kuruluyor. Daha son ra
1936 yılında Türk Spor Kurumu’nun kurulmasıyla başlayan merkezî dönemde
Almanya’dan gelen uzmanların önerileriyle Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü
kuru luyor. Böylece Avrupa spor Modeli’nin aksine Türkiye’de, ülkemizde yukarıdan
aşa ğıya doğru merkeziyetçi bir yapılanma modeli benimsenmiş oluyor.
Başbakanlık’a bağlı Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü 1942 yılında Milli Eğitim
Bakanlığı’na, 1960 yılında tekrar Başbakanlık’a bağlanıyor. 1982 Anayasası’nda
ilk defa spora ilişkin bir maddeye yer veriliyor. 1986 yılında Beden Terbiyesi ve
Spor Genel Müdürlü ğü olarak değiştirilen adı 1989 yılında tekrar Gençlik ve
Spor Genel Müdürlüğü oluyor. 1988 yılında 3461 sayılı Kanun ile Futbol Federasyonu
bağımsız bir hale geliyor, özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişiliğe sahip
olduğu öngörülüyor. Fakat kurulların tartışması, amatör futbolu kimin idare
edeceği tartışması süregeldiği için 1992 yılında yapılan bir değişiklik ile amatör
ve profesyonel tüm futbol faaliyetlerini yürütme Futbol Federasyonu’na veriliyor.
Böylece Gençlik Spor Genel Müdürlüğü ile Futbol Federasyonu ayrı ayrı kutuplarda
olmak üzere ikili bir yapılanma oluşu yor. 1993 yılındaysa gençlik Spor
Genel Müdürlüğü yapmış olduğu bir içtüzükle federasyon başkanlarının seçimle
işbaşına gelmesini öngörüyor. Daha sonra 2004 yılında 3289 sy. Kanun’a eklenen
Ek 9. madde ile, TFF dışındaki (GSGM’ye bağ lı) federasyonlara da,statüleri
GSGM tarafından çerçeve bir statüye uygun olmak koşuluyla, talep üzerine idarî
bir kararla özerklik tanınması mümkün hale geliyor. Bu şekilde de Gençlik ve
Spor Genel Müdürlüğü’ne bağlı federasyonlar, Futbol Fe derasyonu ve diğer özerk
federasyonlardan oluşan üçlü bir yapılanma söz konusu oluyor.
Avrupa’da merkeziyetçi bir spor yapılanmasına sahip tek ülkeyiz. FIFA üyeleri
arasında kanunla kurulmuş tek futbol federasyonuna sahip ülkeyiz, Olimpiyat
Kanunu’na sahip tek ülkeyiz. Avrupa genelinde futbolda söz sahibi ülkeler
arasında bölgesel federasyonların görülmediği tek ülkeyiz. FIFA’nın 2007 tarihli
araştırma ve rilerine göre lisanslı sporcu sayısında maalesef yok denecek kadar
azız. Almanya’da bu sayının nüfusa oranı %7,60, İtalya’da ve İngiltere’de %2,5
görülüyor; bizde ise %0,28... Buna karşın resmi görevlilerde her üç ülkeden de
147