l. ULUSLARARASI SPOR HUKUKU KURULTAYI - Ankara Barosu

Uluslararası Standartlar nelerdir?
I. Uluslararası Spor Hukuku Kurultayı
Her ülkenin ve her federasyonun uyması gereken dört Dopingle Mücadele
ulusla rarası standardı var. İlki, Her yıl yenilenen Yasaklı Listesi Standardı. İkincisi
Doping Kontrol Standardı, üçüncüsü Laboratuarlar Standardı ve dördüncüsü de
Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası Standardı. Laboratuar Standartları laboratuarları
ilgilen diren standartlar çok detaylı, analizlerin nasıl yapılması gerektiğini, akreditasyonun
nasıl alınması gerektiği, laboratuarda hangi kurallara uyulması gerektiği
konusunda detaylı bilgiler veriyor. Yasaklı Listesi standardına bakacak olursak,
yasaklı listesi nin oluşmasında her yıl belirli sıklıkla toplanan bir liste komitesi
var. Bunlar güncel bilimsel literatürü, dikkate alarak listede değişiklik yapılıp yapılmayacağına
karar veriyorlar. Verdikleri bu kararı ülkeler, federasyonlar, sporla
ilgili kuruluşlardan olu şan ve Dopingle Mücadele Kurallarına imza koyan imza
sahibi taraflara gönderiyor lar. İmza sahibi taraflar da müzakereler yapıyor ve Eylülün
20’siyle 30’u arasında da WADA’nın Internet sitesinde yayınlanıyor, ülkelere
gönderiliyor ve 1 Ocaktan itibaren geçerli Yasaklı listesi yürürlüğe girmiş oluyor.
Burada liste komitesinin dikkat ettiği birkaç kriter var. Bir maddenin doping
ola bilmesi için ya da yasaklı listesine girebilmesi için üç kriterin irdelenmesi gerekiyor.
Birincisi, eğer madde sportif performansı artırıyorsa, ikincisi ciddi yan
etkileri varsa ve üçüncüsü spor ruhunu olumsuz etkiliyorsa ve bu üç kriterden
ikisi o maddede varsa maddeler ve yöntemler yasaklı olarak kabul edilebiliyor.
Tek tek yasaklı maddelerden bahsetmeyeceğim, ama sadece gruplardan bahsedeceğim.
Yasaklıları iki gruba ayırabiliriz: Maddeler ve yöntemler. Maddeleri de
iki gruba ayırıyoruz. Karşılaşma içi ve karşılaşma dışında, yani kullanımı her zaman
yasaklı olan maddeler, anabolik maddeler, hormonlarla ilişkili maddeler ve Beta 2
agonistler, hormon antagonistleri ya da modülatörleri, idrar söktürücüler ve diğer
maskeleyici maddeler, sporcunun hiçbir dönemde bunları kullanmaması gerekiyor.
Yine hiçbir dönemde kullanılmaması, uygulanmaması gereken yöntemler var.
Bunlar da oksijen transferinin artırılması, kimyasal ve fiziksel manipülasyon ve
gen dopingi. Üzerinde çok detaylı durmayacağım, çünkü çok fazla vaktimiz yok.
Bir de karşılaşma sırasında kullanımı yasak olan, ama antrenman döneminde
sporcu nun kullanmasının yasaklanmadığı bazı maddeler var. Bunlar uyarıcılar,
narkotikler, kannabinoidler, glukokortikoidler antrenman döneminde eğer sporcu
bunları kulla nırsa alınan örneklerde bu maddeler analiz edilmiyor.
Bazı spor dallarında serbest, bazı spor dallarında yasaklı olan maddeler var: Alkol
ve beta bloke edici gibi maddeler, bunlar da bazı spor dallarında o sporcuya
avantaj sağlıyorlar.
Dopingle Mücadele nasıl yapılıyor?
Öncelikle doping kontrollerinden bahsedeceğim. Doping kontrolleri de karşılaşma
içi ve karşılaşma dışı olmak üzere ikiye ayrılıyor. Karşılaşma dışı doping
255