l. ULUSLARARASI SPOR HUKUKU KURULTAYI - Ankara Barosu

I. Uluslararası Spor Hukuku Kurultayı
lamasında her şey delil olabilir, yani delil serbestisi ilkesi geçerlidir. Diğer taraftan
karar veren hâkim delil olarak ileri sürülen hususların delil olabilme, yani
ispat değerini serbestçe takdir eder. Buna da delillerin serbest değerlendirilmesi
ilkesi denir. Bu iki ilke bugün modern ceza yargılamasında vicdani delil sistemini
oluşturmaktadır. Bu ilke Ceza Muhakemesi Yasası, madde 217’de olduğu
gibi, futbol disiplin yargılamasında da kabul edilmektedir. Nitekim Disiplin
Talimatı nın 63. maddesine göre disiplin kurulunun delillerle ilgili olarak mutlak
takdir hakkı bulunmaktadır ve disiplin kurulu üyeleri delillerin takdirinde
vicdani kanaatlerine göre karar verirler.
Ceza yargılamasında vicdani delil sisteminin geçerli olması karar verenlerin
keyfi hareket edebileceği anlamına gelmez. Her şeyden önce maddi sorunun ispatı
işinde kullanılan delil vasıtalarının sunulmuş ve hukuk düzenince kabul edilen
araçlardan olması gerekir. Sunulmayan, dosyada mevcut olmayan, sadece karar
verenin psi kolojisinde kaynağın bulabilen tasarruflar keyfi olanların başında gelir.
Diğer yan dan ceza yargılamasında delil serbestliğinin bulunması delillerin kaynaklarının,
elde edilme yöntem ve esaslarının kanunla konulması kuralını ortadan
kaldırmayacağı gibi, delillerin takdirinde de hâkimin vicdani kanaatine itibar
edilmiş olması da kay nağını, elde ediliş usul ve esaslarını kanunda bulmayan bir
delille karar verenin cezalandırılma kararının verilebileceği anlamına gelmez. Dolayısıyla
ceza muha kemesi hukukunda delil serbestliği ilkesi sınırsız değildir, bu
ilkenin sınırı insanlık onuru ve yasaların belirleyeceği sınırlar içinde delil elde
etme ve bunları yargılama da kullanmaktır. Nitekim gerek Ceza Muhakemesi Kanunumuzun
madde 216/2/a, 217/2 ve gerekse Disiplin Talimatı bu delillerin
yargılamada kullanılamayacağını, reddedileceğini açıkça belirtmişlerdir. Disiplin
Talimatının 63. maddesinin 2. fık rasında aynen, insan onurunu zedeleyen deliller
reddedilir denilmektedir. Bu insan onuru nedir? Somut olayda karar veren hangi
delilleri insan onuruna uyun, hangi delillerin insan onuruna uygun olmadığı ve
de reddedilmesi gerekeceği konusunda karar verecektir, bunları burada örneklemek
hem zor, hem de lüzumsuzdur.
Diğer yandan karar veren bütün araştırmalara rağmen bir sonuca varamazsa ın
dubio pro reo, yani şüpheden sanık yararlanır, şüphe sanığın lehine yorumlanır
kuralına başvurulacaktır. Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar kimsenin suçlu
sayılamayacağı bir Anayasa kuralıdır (masumiyet karinesi). Bu karine Anayasamızın
38/4. maddesinde açıkça hükme bağlanmıştır. Şüphe sanığın lehine yorumlanır,
kabul edilir, delil külfeti itham eden makama düşer gibi yukarıda sözü edilen
kavramlar esasında bu genel kuralın sonuçlarıdır, hatta sanığın susma hakkı da bu
kuralın bir sonucudur. Anayasanın bu kuralı yalnızca ceza usulü alanında değildir,
diğer ceza uygulamaları gibi disiplin hukuku uygulamalarına da hitap eder.
Çünkü Anayasa hükmü bu kuralı sınırlı tutmamıştır. Anayasada yer almış temel
kurallar sadece idare, yasamayı ve yargıyı değil özel ve tüzel kişileri de bağlayan
kurallardır. (md.11)
75