Sprawozdanie z działalności NIK w 2003 roku (plik PDF)

prowadzone nierzetelnie lub choæby tylko nieudolnie – zamiast spodziewanych zysków przynieœæ mog¹ straty
stanowi¹ce potencjalne zagro¿enie dla interesów Skarbu Pañstwa. Nios¹ te¿ ze sob¹ wysokie ryzyko wyst¹pienia
korupcji. Wyniki kontroli obejmuj¹cych pojedyncze zak³ady, ca³e bran¿e lub ga³êzie przemys³u, potwierdzaj¹
w znacznym stopniu te obawy.
Badania zwi¹zane z przekszta³ceniami w³asnoœciowymi ujawni³y przede wszystkim trudnoœci, na jakie napotyka³
ten proces od samego pocz¹tku transformacji ustrojowej i które spowodowa³y, w znacznej mierze, ¿e
restrukturyzacja i prywatyzacja nie przynosi³y zadowalaj¹cych efektów. Prowadzone by³y bez wyraŸnego planu,
niekonsekwentnie, wed³ug zmieniaj¹cych siê koncepcji i za³o¿eñ, modyfikowanych niejednokrotnie ju¿ w trakcie
realizacji. Przed³u¿a³o to ca³¹ procedurê i niekorzystnie oddzia³ywa³o na sytuacjê finansow¹ restrukturyzowanych
zak³adów. Izba wskazywa³a wielokrotnie na przewlek³oœæ postêpowañ, spory i niejasnoœci kompetencyjne,
brak koncepcji lub ich nadmiar, niekonsekwencjê, nieprzestrzeganie obowi¹zuj¹cych przepisów, wysokie, a do
tego zbyteczne koszty prywatyzacji, np. niecelowe wydatki ponoszone na opracowanie zbêdnych analiz i ekspertyz.
Wszystko to nie tylko spowolni³o i zak³óci³o sam proces restrukturyzacji, ale spowodowa³o te¿, ¿e nie
w pe³ni zosta³y osi¹gniête niektóre strategiczne cele prywatyzacji przedsiêbiorstw i spó³ek, takie jak unowoczeœnienie
produkcji, dop³yw nowych technologii i œrodków na inwestycje, zdobycie nowych odbiorców i rynków
zbytu. Nie bez znaczenia by³ równie¿ niezadowalaj¹cy w wielu wypadkach efekt finansowy prywatyzacji, szczególnie
wówczas, gdy preferowanym celem przekszta³ceñ by³o utrzymanie miejsc pracy lub wynegocjowanie
korzystnego dla pracowników pakietu socjalnego.
Specyficzne problemy nios³a ze sob¹ restrukturyzacja sektora rolnego, obejmuj¹ca w praktyce ca³okszta³t
dzia³añ administracji publicznej prowadzonych w celu umo¿liwienia rolnictwu szybszego rozwoju, a mieszkañcom
wsi – stworzenia szansy poprawy warunków ¿ycia i awansu cywilizacyjnego. Nie zawsze by³y to przedsiêwziêcia
œciœle skonkretyzowane. Stanowi³y one raczej proces z³o¿ony z wielu poczynañ wp³ywaj¹cych na osi¹gniêcie
spodziewanego efektu jedynie poœrednio. W tej sytuacji badania NIK sprowadza³y siê g³ównie do kontrolowania
zgodnoœci z prawem za³o¿eñ i przebiegu poszczególnych programów, jak równie¿ stosowania instrumentów
polityki rolnej, ich efektywnoœci, a tak¿e prawid³owoœci wykorzystania zaanga¿owanych œrodków
publicznych. Rezultaty realizacji poszczególnych projektów i gospodarowania powierzonymi œrodkami by³y jednak
zró¿nicowane.
2.
191