Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tytu³ kontroli Cel Zakres<br />
Realizacja obowi¹zku<br />
szkolnego<br />
Ocena wype³niania przez dyrektorów szkó³<br />
podstawowych i gimnazjów oraz gminy<br />
ustawowych zadañ zwi¹zanych ze spe³nianiem<br />
przez dzieci i m³odzie¿ obowi¹zku<br />
szkolnego, jak równie¿ wywi¹zywania siê<br />
gmin z obowi¹zku bezp³atnego dowo¿enia<br />
uczniów do szkó³ i wykorzystania pomocy<br />
pañstwa na pokrycie zwiêkszonych kosztów<br />
dowo¿enia uczniów.<br />
Kontrol¹ objêto: 3 urzêdy miast i gmin,<br />
5 urzêdów miast, 10 urzêdów gmin<br />
oraz 18 publicznych gimnazjów<br />
i 17 szkó³ podstawowych funkcjonuj¹cych<br />
na terenie tych miast i gmin.<br />
Izba krytycznie oceni³a wykonywanie – przez wiêkszoœæ skontrolowanych gmin,<br />
Synteza<br />
a tak¿e przez dyrektorów szkó³ i gimnazjów – ustawowych zadañ odnosz¹cych siê<br />
do egzekwowania realizacji obowi¹zku szkolnego, co ma m.in. zwi¹zek z ujawnionymi zaniedbaniami w kontrolowaniu<br />
przez dyrektorów szkó³ wykonywania tego obowi¹zku w odniesieniu do dzieci i m³odzie¿y zamieszkuj¹cych w obwodach<br />
kierowanych przez nich placówek. Wiele do ¿yczenia pozostawia³a tak¿e skutecznoœæ postêpowañ prowadzonych w razie<br />
stwierdzenia niespe³nienia obowi¹zku. W kolejnych trzech latach szkolnych 1999-2002 w skontrolowanych placówkach<br />
nie uczy³o siê, bez uzasadnionej przyczyny, od 125 do 149 uczniów (po 3-4 w ka¿dej szkole). Odnosz¹c ten wskaŸnik do<br />
wszystkich dzieci podlegaj¹cych w tym czasie obowi¹zkowi szkolnemu mo¿na by szacowaæ, ¿e do szkó³ nie uczêszcza³o<br />
ok. 63 tys. dzieci. W sprawie tej nale¿y mieæ jednak na uwadze, ¿e w grupie tej znaczny odsetek stanowi¹ dzieci, które<br />
choæ by³y zameldowane w dotychczasowym miejscu zamieszkania, faktycznie wyjecha³y za granicê, a ich rodzice (prawni<br />
opiekunowie) nie powiadomili o tym w³aœciwego dyrektora szko³y.<br />
Oddzieln¹ grupê dzieci nierealizuj¹cych, bez uzasadnionych przyczyn, obowi¹zku szkolnego (pomijan¹ w statystykach<br />
GUS i danych MENiS) stanowili uczniowie, którzy wprawdzie podjêli naukê, lecz sporadycznie uczestnicz¹c w zajêciach<br />
faktycznie obowi¹zku tego nie wype³niali. Sytuacja ta wyst¹pi³a w 31 spoœród 35 objêtych kontrol¹ szkó³ i dotyczy³a<br />
– przeciêtnie w ka¿dym <strong>roku</strong> szkolnym – ok. 35 uczniów (0,1% ich liczby), których nieusprawiedliwiona nieobecnoœæ<br />
wynosi³a nie mniej ni¿ 20% czasu przeznaczonego na naukê.<br />
W sposób nierzetelny wykazywana by³a liczba uczniów uprawnionych do dowo¿enia do szkó³. Tylko 4 gminy wype³nia³y<br />
obowi¹zek przesy³ania dyrektorom szkó³ informacji o aktualnym stanie oraz o zmianach w ewidencji dzieci i m³odzie¿y w wieku<br />
3-18 lat. Ponadto ustalone przez rady gmin plany sieci szkó³ podstawowych i gimnazjów w znacznym stopniu nie spe³nia³y<br />
ustawowych wymogów odnosz¹cych siê do d³ugoœci drogi do szko³y. Je¿eli bowiem uczniowie klas I-IV szkó³ podstawowych<br />
maj¹ do szko³y dalej ni¿ 3 km, a uczniowie klas V-VI i gimnazjum wiêcej ni¿ 4 km, obowi¹zkiem gminy jest zapewnienia im<br />
bezp³atnego transportu i opieki w czasie przewozu lub zwrot kosztów przejazdu œrodkami komunikacji publicznej.<br />
W wyniku kontroli ujawniono tak¿e wiele nieprawid³owoœci w organizacji dowo¿enia, mog¹cych stwarzaæ – zdaniem<br />
<strong>NIK</strong> – nawet zagro¿enie dla ¿ycia i zdrowia uczniów. Nale¿a³o do nich m.in. przewo¿enie autobusami dzieci w liczbie<br />
nadmiernie przekraczaj¹cej dopuszczaln¹ liczbê miejsc, niezapewnienie uczniom w³aœciwej opieki, brak aktualnych badañ<br />
technicznych pojazdów u¿ywanych do przewozu. Izba pozytywnie natomiast oceni³a stworzenie – we wszystkich<br />
kontrolowanych szko³ach, w których uczniowie byli dowo¿eni – mo¿liwoœci skorzystania z do¿ywiania.<br />
Istotn¹ nieprawid³owoœci¹ by³o wyd³u¿anie czasu oczekiwania przez uczniów na rozpoczêcie lekcji oraz na dowiezienie<br />
do domu. W skrajnych sytuacjach czas ten wynosi³ nawet 7 godzin. Krytyczna ocena dotyczy³a tak¿e niewykonywania<br />
przez gminy, w pe³nym zakresie, obowi¹zku umo¿liwienia nauki uczniom niepe³nosprawnym, zw³aszcza przez zapewnienie<br />
im bezp³atnego transportu. Spoœród 1.021 uczniów niepe³nosprawnych uprawnionych w ka¿dym <strong>roku</strong> do dowo¿enia,<br />
gminy nie zorganizowa³y przewozu dla 653 osób.<br />
Wa¿niejsze wnioski<br />
– podjêcie prac legislacyjnych zmierzaj¹cych<br />
do zmiany przepisów ustawy<br />
o systemie oœwiaty w kierunku zdefiniowania<br />
pojêcia „niespe³nianie obowi¹zku<br />
szkolnego”, z uwzglêdnieniem<br />
sytuacji, gdy uczeñ sporadycznie<br />
uczêszcza na zajêcia szkolne;<br />
– ujmowanie w sprawozdawczoœci<br />
informacji o uczniach uczêszczaj¹cych<br />
sporadycznie na zajêcia szkolne;<br />
– uregulowanie spraw dotycz¹cych<br />
obowi¹zku szkolnego uczniów, którzy<br />
choæ s¹ zameldowani na terytorium<br />
kraju, to faktycznie przebywaj¹ poza<br />
jego granicami;<br />
– zapewnienie bezp³atnego transportu<br />
i opieki w czasie przewozu wszystkim<br />
uprawnionym uczniom, w tym<br />
zw³aszcza dzieciom niepe³nosprawnym.<br />
38
Change language