Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
2.<br />
Omówienie wyników wa¿niejszych<br />
kontroli<br />
1. Nie wszystkie formy prywatyzacji by³y na tyle<br />
efektywne, by mo¿na by³o mówiæ o sukcesie. W czêœci<br />
wypadków nie by³o to nawet win¹ przyjêtej metody,<br />
ale okolicznoœci zewnêtrznych. W wyniku kontroli<br />
zawierania i realizacji umów o oddanie przedsiêbiorstwa<br />
pañstwowego do odp³atnego korzystania<br />
[por. za³. Nr 3, str. 81] stwierdzono bowiem, ¿e<br />
prywatyzacja bezpoœrednia przedsiêbiorstw przez<br />
oddanie ich do odp³atnego korzystania spó³kom utworzonym<br />
z udzia³em pracowników, jako dominuj¹ca forma<br />
prywatyzacji przedsiêbiorstw nadzorowanych<br />
przez wojewodów, natrafi³a w latach 1999-2002 na<br />
przeszkody wynik³e z za³amania koniunktury gospodarczej<br />
i pogarszania siê sytuacji ekonomiczno-finansowej<br />
podmiotów przewidzianych do prywatyzacji.<br />
Spowodowa³y one, i¿ organy za³o¿ycielskie przekazywa³y<br />
przedsiêbiorstwa w z³ej kondycji. Stanowi³o to<br />
– zdaniem Izby – negatywn¹ przes³ankê do stosowania<br />
wspomnianej formy prywatyzacji. Odpowiedniejsza<br />
by³aby œcie¿ka prywatyzacji bezpoœredniej, drog¹<br />
wniesienia przedsiêbiorstwa do spó³ki z udzia³em<br />
Skarbu Pañstwa, pracowników i inwestora zewnêtrznego.<br />
W sytuacji recesji gospodarczej i trudnoœci z pozyskaniem<br />
wiarygodnych inwestorów, od 2001 r. zdecydowanie<br />
zmniejszy³a siê liczba finalizowanych postêpowañ.<br />
Przebieg oraz stan zaawansowania, na<br />
koniec czerwca 2002 r., prywatyzacji podmiotów, dla<br />
których organami za³o¿ycielskimi s¹ wojewodowie, nie<br />
gwarantowa³y zakoñczenia zamierzonej prywatyzacji<br />
bezpoœredniej wszystkich ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw<br />
– najpóŸniej do czasu uzyskania przez Polskê<br />
cz³onkostwa w Unii Europejskiej. Zdaniem <strong>NIK</strong>,<br />
od realizacji iloœciowych zamierzeñ prywatyzacyjnych<br />
wa¿niejsze by³o jednak dobre przygotowanie projektów.<br />
Warto podkreœliæ, ¿e w wiêkszoœci badanych<br />
umów interesy Skarbu Pañstwa zosta³y zabezpieczone<br />
w sposób nale¿yty. Znalaz³y siê w nich m.in. postanowienia<br />
dotycz¹ce zap³aty uzgodnionej ceny, sposobu<br />
zabezpieczenia niesp³aconej czêœci nale¿noœci,<br />
poniesienia przez spó³ki ustalonych nak³adów inwestycyjnych<br />
i zobowi¹zania o charakterze socjalnym.<br />
Umowy zawiera³y ponadto klauzule umo¿liwiaj¹ce ich<br />
rozwi¹zanie w wypadku niewywi¹zywania siê kontrahentów<br />
z przyjêtych zobowi¹zañ, zaœ ustalenia dotycz¹ce<br />
kontroli spó³ek i wgl¹du do ich dokumentów<br />
umo¿liwia³y Ministrowi Skarbu Pañstwa nadzór nad<br />
ich realizacj¹.<br />
2. W wyniku kontroli likwidacji i gospodarowania<br />
mieniem polikwidacyjnym oraz mieniem przejêtym<br />
przez Skarb Pañstwa po rozwi¹zaniu umowy<br />
o oddanie przedsiêbiorstwa do odp³atnego<br />
korzystania [por. za³. Nr 3, str. 22] <strong>NIK</strong> za ma³o efektywn¹<br />
formê prywatyzacji uzna³a tak¿e likwidacjê<br />
przedsiêbiorstw w trybie art. 19 ustawy o przedsiêbiorstwach<br />
pañstwowych, stanowi¹c¹ w latach 1997-2002<br />
oko³o 1/3 ogó³u przekszta³ceñ. Czêœciej ni¿ w co trzecim<br />
wypadku koñczy³a siê ona bowiem upad³oœci¹ likwidowanych<br />
podmiotów, przy czym tylko czêœciowo<br />
uda³o siê zaspokoiæ roszczenia wierzycieli. W rezultacie<br />
335 zakoñczonych likwidacji, do Skarbu Pañstwa<br />
wp³ynê³o 134 mln z³, czyli zaledwie 30% wartoœci ksiêgowej<br />
likwidowanego mienia.<br />
Przyczyn¹ ma³ej skutecznoœci tej metody by³o<br />
podejmowanie likwidacji przedsiêbiorstw w sytuacji,<br />
gdy ich maj¹tek nie wystarcza³ do zaspokojenia wierzycieli.<br />
Organy za³o¿ycielskie nie stara³y siê bowiem,<br />
aby decyzje o likwidacji podejmowane by³y jedynie<br />
w sytuacji dysponowania przez nie odpowiednim maj¹tkiem.<br />
Wiêkszoœci badanych likwidacji nie uda³o siê<br />
zakoñczyæ w planowanym terminie, co powodowa³o<br />
wzrost ich kosztów. Sprzedaj¹c mienie przedsiêbiorstw<br />
likwidatorzy dopuszczali siê praktyk nielegalnych i nierzetelnych,<br />
przy braku reakcji organów za³o¿ycielskich.<br />
Izba krytycznie oceni³a przy tym stosowanie niejednolitych<br />
kryteriów i zasad wynagradzania likwidatorów,<br />
m.in. w celu motywowania ich do terminowego i efektywnego<br />
przeprowadzenia likwidacji.<br />
<strong>NIK</strong> nie wnios³a uwag do utworzenia Funduszu<br />
Mienia Polikwidacyjnego i Funduszu Gospodarowania<br />
Mieniem, które w kwietniu 2002 r. po³¹czono<br />
w Fundusz Skarbu Pañstwa. Œrodki funduszy, zgodnie<br />
z ich przeznaczeniem, wykorzystywano na dofinansowanie<br />
likwidacji przedsiêbiorstw i zagospodarowania<br />
mienia Skarbu Pañstwa. Zwrócono natomiast<br />
uwagê na potrzebê wypracowania koncepcji efektywnego<br />
zagospodarowania mienia przedsiêbiorstw,<br />
zwracanego po rozwi¹zaniu umów o odp³atne korzystanie.<br />
W badanym okresie, ze wzglêdu na niewywi¹-<br />
192
Change language