Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tytu³ kontroli Cel Zakres<br />
Wykorzystanie œrodków<br />
publicznych Agencji<br />
Restrukturyzacji<br />
i Modernizacji Rolnictwa<br />
na dop³aty<br />
do oprocentowania<br />
kredytów bankowych<br />
na rzecz rolnictwa<br />
Ocena prawid³owoœci wykorzystania<br />
dop³at do oprocentowania bankowych<br />
kredytów inwestycyjnych w rolnictwie.<br />
Kontrol¹ objêto 38 jednostek: Ministerstwo<br />
Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Agencjê<br />
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,<br />
centrale: Banku Gospodarki ¯ywnoœciowej<br />
SA, Powszechnej Kasy Oszczêdnoœci<br />
Banku Polskiego SA, Banku Polska<br />
Kasa Opieki SA, Gospodarczego<br />
Banku Wielkopolskiego SA, 23 banków<br />
(oddzia³ów) udzielaj¹cych kredytów preferencyjnych,<br />
7 oœrodków doradztwa rolniczego<br />
i 2 regionalne centra doradztwa<br />
rozwoju wsi i obszarów wiejskich.<br />
Œrodki uzyskane przez Agencjê – w ramach dotacji przekazanej przez Ministerstwo<br />
Synteza<br />
Rolnictwa i Rozwoju Wsi – pozwoli³y na realizacjê dop³at do rolniczych kredytów inwestycyjnych.<br />
Udzielono ich: w 2000 r. – 17,8 tys. na sumê prawie 1,5 mld z³, w 2001 r. – 17,7 tys. na kwotê 2 mld z³, i w ci¹gu<br />
3 kw. 2002 r. – 16,9 tys. na kwotê prawie 1,6 mld z³. Przeznaczano je, w pierwszej kolejnoœci, na realizacjê podstawowych<br />
przedsiêwziêæ inwestycyjnych, na zakup gruntów, na utworzenie b¹dŸ urz¹dzenie gospodarstw rolnych przez osoby poni¿ej<br />
40 <strong>roku</strong> ¿ycia, na przedsiêwziêcia w ramach programów bran¿owych, na tworzenie miejsc pracy poza rolnictwem i na osadnictwo<br />
rolnicze. Œrednia kwota kredytu przyznanego w 2000 r. wynosi³a 82 tys. z³, co stanowi³o 64% kosztów inwestycji, zaœ<br />
w 2001 r. – 115 tys. z³ (67% kosztów). Ich oprocentowanie kszta³towa³o siê na poziomie 8,05% – 8,75% w stosunku rocznym.<br />
Agencja udziela pomocy finansowej na realizacjê inwestycji w rolnictwie, przetwórstwie rolno-spo¿ywczym i w us³ugach<br />
maj¹cych m.in. na celu poprawê efektywnoœci produkcji, lepsze wykorzystanie zasobów pracy i poprawê jakoœci<br />
produkcji ¿ywnoœciowej. Pomoc tê Agencja realizuje m.in. przez udzielanie dop³at do oprocentowania kredytów. Warunkiem<br />
ich otrzymania jest przedstawienie przez kredytobiorcê planu zamierzenia inwestycyjnego pozytywnie zaopiniowanego<br />
przez oœrodek doradztwa rolniczego. Oœrodki wydaj¹ takie opinie nieodp³atnie.<br />
W ocenie <strong>NIK</strong> kierunki i zakres rzeczowy finansowego wspomagania rolnictwa by³y przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju<br />
Wsi oraz Agencjê wytyczane w³aœciwie. Podwy¿szono m.in. kwoty objêtych dop³atami kredytów na zakup nieruchomoœci rolnych<br />
i urz¹dzanie gospodarstw rolnych – do 2 mln z³, na dzia³y specjalne produkcji rolnej, us³ugi w rolnictwie i nowe miejsca pracy poza<br />
rolnictwem – do 4 mln z³, na przetwórstwo rolno-spo¿ywcze – do 8 mln z³. Opracowano te¿ 6 sektorowych programów rozwojowych,<br />
bêd¹cych podstaw¹ do utworzenia 6 bran¿owych linii kredytowych, przeznaczonych na wspieranie restrukturyzacji i modernizacji<br />
mleczarstwa, przemys³u miêsnego, przetwórstwa ziemniaków na skrobiê, wspólnego u¿ytkowania maszyn i rybo³ówstwa.<br />
Generalnie pozytywna ocena dzia³alnoœci Agencji nie mo¿e jednak przes³aniaæ ujawnionych nieprawid³owoœci. Stwierdzono<br />
m.in., ¿e nadzór nad wydatkowaniem œrodków publicznych na dop³aty nie by³ wykonywany skutecznie. Agencja przeprowadzi³a<br />
w badanym okresie 93 kontrole dop³at do kredytów, obejmuj¹c nimi zaledwie ok. 0,27% ogólnej liczby umów. W wyniku tych<br />
kontroli zakwestionowano dop³aty do kredytów inwestycyjnych w wysokoœci ponad 7,4 mln z³ (0,3% kwoty udzielonych dop³at).<br />
Z ustaleñ kontroli wynika tak¿e, i¿ dotychczas nie funkcjonuje system analizowania finansowych i rzeczowych efektów<br />
wspomagania dop³atami do oprocentowania kredytów. Ministerstwo dokona³o takich analiz jedynie w odniesieniu do kredytów<br />
udzielanych na wspólne u¿ytkowanie maszyn oraz na rybo³ówstwo. Z kolei Agencja analizowa³a efekty rzeczowe<br />
tylko w odniesieniu do powierzchni gruntów rolnych nabytych za wspierane kredyty. Zdaniem <strong>NIK</strong>, bie¿¹ce monitorowanie<br />
efektów preferencyjnego kredytowania usprawni³oby wykonywanie nadzoru nad wykorzystaniem œrodków publicznych.<br />
Izba negatywnie oceni³a stwierdzone wypadki odp³atnego sporz¹dzania planów inwestycyjnych przez pracowników oœrodków<br />
doradztwa rolniczego. Najczêœciej ci sami ludzie opiniowali te projekty – co by³o niezbêdnym warunkiem otrzymania dop³at.<br />
<strong>NIK</strong> uwa¿a, i¿ jest to zjawisko korupcjogenne.<br />
Wa¿niejsze wnioski<br />
– zapewnienie skutecznie funkcjonuj¹cego<br />
nadzoru nad wykorzystaniem<br />
i rozliczaniem œrodków przeznaczanych<br />
na dop³aty do oprocentowania<br />
kredytów;<br />
– wdro¿enie systemu monitorowania<br />
efektów rzeczowych stosowania dop³at<br />
do kredytów inwestycyjnych;<br />
– zapobie¿enie odp³atnemu sporz¹dzaniu<br />
planów inwestycyjnych przez pracowników<br />
oœrodków doradztwa rolniczego,<br />
a nastêpnie ich opiniowaniu w ramach<br />
procedury przyznawania dop³at.<br />
65
Change language