Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Tytu³ kontroli Cel Zakres<br />
Restrukturyzacja sektora<br />
obronnego<br />
Ocena opracowywania, wdra¿ania<br />
i monitorowania kolejnych rz¹dowych<br />
programów restrukturyzacyjnych sektora<br />
obronnego oraz efektów dzia³añ<br />
dostosowawczych prowadzonych<br />
przez wybrane spó³ki sektora, przy<br />
wykorzystaniu œrodków publicznych.<br />
Kontrol¹ objêto Ministerstwo Gospodarki<br />
– obecnie Ministerstwo Gospodarki,<br />
Pracy i Polityki Spo³ecznej, Ministerstwo<br />
Skarbu Pañstwa i 15 spó³ek<br />
sektora obronnego.<br />
W opinii <strong>NIK</strong>, zasadniczy cel restrukturyzacji sektora obronnego – zapewnienie<br />
Synteza<br />
stabilnoœci finansowej i perspektyw rozwoju bran¿y – nie zosta³ osi¹gniêty. W latach<br />
1996-2002 podejmowane by³y 3 próby restrukturyzacji sektora obronnego, znane jako Program 1996, Program 1999<br />
i Program 2002. Dwie pierwsze <strong>NIK</strong> ocenia negatywnie pod wzglêdem celowoœci i rzetelnoœci. Choæ merytorycznie poprawne,<br />
nie zosta³y one zrealizowane, poniewa¿ przy ich wdra¿aniu nie zadbano o stworzenie warunków prawnych,<br />
finansowych i organizacyjnych umo¿liwiaj¹cych powodzenie zak³adanych przedsiêwziêæ.<br />
W latach 1996-2002 w 26 spó³kach tego sektora zatrudnienie zmniejszy³o siê o 47%. Pomimo wsparcia pañstwa<br />
w wysokoœci 7,7 mld z³, w badanym okresie ekonomiczno-finansowa kondycja bran¿y zbrojeniowej charakteryzowa³a siê<br />
m.in. zbyt ma³ymi – w stosunku do posiadanych mocy produkcyjnych – mo¿liwoœciami zbytu, wysokimi kosztami produkcji,<br />
nisk¹ rentownoœci¹ oraz wysokim zad³u¿eniem. Nie zosta³a tak¿e przeprowadzona planowana prywatyzacja tego sektora,<br />
z 26 przewidzianych do prywatyzacji spó³ek sprzedano akcje zaledwie 2. Uzyskane z prywatyzacji przychody mia³y w 65%<br />
zostaæ przeznaczone na restrukturyzacjê bran¿y, jednak z powodu braku przepisów wykonawczych nie by³o to mo¿liwe.<br />
Brak skutecznych rozwi¹zañ systemowych w kolejnych rz¹dowych programach restrukturyzacyjnych sprawia³, ¿e<br />
wysi³ki podejmowane przez poszczególne podmioty dawa³y tylko doraŸny skutek. Koncentrowa³y siê one przede wszystkim<br />
na odsuwaniu momentu utraty p³ynnoœci, a próbowano to osi¹gaæ przez redukcjê zatrudnienia i zbywanie zbêdnego<br />
maj¹tku. Na plan dalszy schodzi³o natomiast usuwanie przyczyn strukturalnych, przeprowadzenie konwersji i koncentracji<br />
produkcji.<br />
W badanym okresie nie zachowano, w opinii <strong>NIK</strong>, w³aœciwej korelacji miedzy polityk¹ przemys³ow¹ pañstwa prowadzon¹<br />
wobec sektora obronnego, a dzia³aniami poszczególnych spó³ek. W wypadku tej specyficznej ga³êzi jest ona niezbêdna,<br />
to pañstwo bowiem ustala rodzaj i wielkoœæ zamówieñ specjalnych, wp³ywa na kierunki i skalê eksportu oraz<br />
stwarza mo¿liwoœci wejœcia zagranicznych inwestorów bran¿owych.<br />
Wspó³pracê Ministerstwa Skarbu Pañstwa z Ministerstwem Gospodarki podczas realizacji Programu 1999 <strong>NIK</strong> ocenia<br />
negatywnie z punktu widzenia celowoœci i rzetelnoœci. Ci¹¿y³ nad ni¹ konflikt wokó³ obsadzania stanowisk w radach<br />
nadzorczych oraz praktyka nieprzesy³ania przez MSP ministrowi w³aœciwemu do spraw gospodarki ostatecznych ofert<br />
prywatyzacyjnych. Nie mog³o to sprzyjaæ p³ynnoœci i dynamice realizacji procesów restrukturyzacji i prywatyzacji spó³ek<br />
sektora obronnego, poniewa¿ – w opinii Izby – Minister Skarbu Pañstwa w nieuzasadniony sposób ogranicza³ mo¿liwoœci<br />
dzia³ania Ministrowi Gospodarki.<br />
W realizacji Programu 2002 du¿a rola przypada spó³kom dominuj¹cym w poszczególnych grupach kapita³owych:<br />
PHZ BUMAR – w grupie amunicyjno-rakietowo-pancernej i Agencji Rozwoju Przemys³u – w grupie lotniczo-radioelektronicznej.<br />
To one w³aœnie bêd¹ w praktyce prowadziæ restrukturyzacjê wchodz¹cych w ich sk³ad spó³ek sektora. <strong>NIK</strong> zwraca<br />
jednak uwagê, ¿e wobec powy¿szych uwarunkowañ dochodziæ mo¿e do konfliktu interesów miêdzy ich wewnêtrzn¹ polityk¹,<br />
a celami Programu 2002.<br />
Wa¿niejsze wnioski<br />
– konsekwentne wdra¿anie procesu<br />
przekszta³ceñ strukturalnych w spó³kach<br />
przemys³owego potencja³u obronnego;<br />
– zobowi¹zanie zarz¹dów grup kapita³owych<br />
– BUMAR i ARP – do dokonywania<br />
systematycznych ocen i aktualizacji<br />
realizowanych programów restrukturyzacyjnych,<br />
pod k¹tem ich dostosowania<br />
do Programu 2002;<br />
– przygotowanie precyzyjnych i czytelnych<br />
zasad kszta³towania sk³adów<br />
rad nadzorczych w spó³kach sektora<br />
obronnego.<br />
24
Change language