Sprawozdanie z działalności NIK w 2003 roku (plik PDF)

Tytu³ kontroli Cel Zakres
Realizacja przez organy
administracji rz¹dowej
zadañ wynikaj¹cych
z ustawy o us³ugach
turystycznych
Ocena dzia³añ organów administracji
rz¹dowej, w zakresie realizacji ustawy
o us³ugach turystycznych.
Kontrol¹ objêto: Ministerstwo Gospodarki,
Pracy i Polityki Spo³ecznej
i 16 urzêdów wojewódzkich.
Synteza
Najwy¿sza Izba Kontroli pozytywnie oceni³a dzia³ania wojewodów w zakresie wydawania
zezwoleñ na prowadzenie dzia³alnoœci polegaj¹cej na organizowaniu imprez
turystycznych oraz na poœredniczeniu na zlecenie klientów w zawieraniu umów o œwiadczenie us³ug turystycznych.
Wymóg ten, wprowadzony ustaw¹ o us³ugach turystycznych, ma chroniæ interesy konsumentów, gdy¿ ustawa normuje
odpowiedzialnoœæ organizatora turystyki za niewykonanie lub nienale¿yte wykonanie umowy.
W latach 2001-2003 (I kw.) wojewodowie wydali ponad 1,1 tys. zezwoleñ na organizowanie imprez turystycznych. Ich
wydanie poprzedzone by³o sprawdzeniem, czy podmiot spe³nia³ wymogi dotycz¹ce m.in. wymaganych kwalifikacji osób
kieruj¹cych turystyk¹ oraz posiadania umowy ubezpieczenia na rzecz klientów. Warunkiem uzyskania zezwolenia jest
bowiem posiadanie zabezpieczenia finansowego dzia³alnoœci na wypadek roszczeñ klientów, co jest zgodne z dyrektyw¹
90/314/EWG o podró¿ach i wycieczkach turystycznych sprzedawanych w formie pakietu us³ug.
Krytyczne uwagi wzbudzi³y niekonsekwentne dzia³ania wojewodów, którzy nie korzystali z fakultatywnego uprawnienia,
jakie stwarza art. 9 ust. 2 ustawy o us³ugach turystycznych, mianowicie cofania lub ograniczania zakresu zezwolenia
w razie nieusuniêcia stwierdzonych nieprawid³owoœci. Tymczasem w koñcu I kwarta³u 2003 r. by³o 148 przedsiêbiorców,
którzy nie przestrzegali wymogu posiadania gwarancji lub umowy ubezpieczenia obejmuj¹cej ca³y okres prowadzonej
dzia³alnoœci.
Stwierdzono, i¿ minister w³aœciwy ds. turystki rzetelnie prowadzi³ Centralny Rejestr Zezwoleñ w zakresie us³ug turystycznych.
Izba zwróci³a jednak uwagê, ¿e w MGPiPS nie zosta³y opracowane procedury sta³ego monitorowania tego
rejestru pod k¹tem sprawdzenia, czy przedsiêbiorcy posiadaj¹cy zezwolenia maj¹ wa¿ne zabezpieczenie finansowe.
Zdaniem NIK, zbyt ma³a liczba kontroli, aczkolwiek wykonywanych w sposób prawid³owy, w niewystarczaj¹cym stopniu
umo¿liwia w³aœciwe sprawowanie nadzoru nad podmiotami œwiadcz¹cymi us³ugi turystyczne i eliminowanie stosowania
niedozwolonych klauzul w umowach i warunkach uczestnictwa. Chodzi m.in. o klauzule wy³¹czaj¹ce obowi¹zek zwrotu
konsumentowi uiszczonej zap³aty za œwiadczenie niespe³nione w ca³oœci oraz nak³adanie na konsumenta, który nie
wykona³ zobowi¹zania lub odst¹pi³ od umowy, obowi¹zku zap³aty ra¿¹co wygórowanej kary umownej lub odstêpnego.
Minister w³aœciwy ds. turystyki w badanym okresie przeprowadzi³ tylko szeœæ kontroli przedsiêbiorców, natomiast wojewodowie
(w latach 2001-2002) przeprowadzili 474 kontrole u organizatorów i poœredników turystycznych.
Mimo stwierdzenia niewielkich uchybieñ, pozytywnie oceniono dzia³ania wojewodów dotycz¹ce zaszeregowania obiektów
hotelarskich i ich kategoryzacji. Poprawnie realizowano szkolenia, organizowano egzaminy, potwierdzano i nadawano
uprawnienia przewodników turystycznych i pilotów wycieczek.
Wyniki kontroli wykaza³y nieterminowoœæ rozpatrywania odwo³añ od decyzji wojewody przez Ministra Gospodarki,
Pracy i Polityki Spo³ecznej, jako organu II instancji. Z 68 odwo³añ, jakie w badanym okresie wp³ynê³y do ministra, opóŸnienia
dotyczy³y 17 spraw i wynosi³y od jednego dnia do ponad miesi¹ca.
Wa¿niejsze wnioski
– opracowanie procedur wdra¿aj¹cych
sta³e monitorowanie – przez Ministerstwo
Gospodarki, Pracy i Polityki
Spo³ecznej oraz wojewodów –
danych zawartych w Centralnym Rejestrze
Zezwoleñ, zw³aszcza dotycz¹cych
zabezpieczeñ finansowych;
– rozwa¿enie mo¿liwoœci zwiêkszenia
liczby kontroli, szczególnie przedsiêbiorstw
prowadz¹cych dzia³alnoœæ organizatorów
turystyki i poœredników
turystycznych, w celu eliminowania
praktyki stosowania niedozwolonych
klauzul w umowach i warunkach
uczestnictwa;
– przyjêcie rozwi¹zañ organizacyjnych
zapewniaj¹cych za³atwianie spraw
w postêpowaniu odwo³awczym w obowi¹zuj¹cych
terminach, a w razie jego
niedotrzymania stosowanie pisemnego
zawiadamiania stron o przyczynach
oraz nowym terminie za³atwienia sprawy.
26