Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
6.<br />
miotach gospodarczych [por. za³. Nr 3, str. 20]. Brak<br />
regu³ i naruszanie w³asnych przepisów reguluj¹cych<br />
zaopatrzenie tych podmiotów przyczynia³o siê do zak³óceñ<br />
w ich funkcjonowaniu, prowadzi³o do nadmiernych<br />
wydatków i strat. Nieprzejrzystoœæ dzia³añ towarzysz¹cych<br />
procesom zaopatrzenia sprzyja³a korupcji<br />
i zarazem ogranicza³a osi¹gane efekty. W badanym<br />
okresie tylko 11 spoœród 24 kontrolowanych podmiotów<br />
mia³o wewnêtrzne przepisy normuj¹ce w wystarczaj¹cy<br />
sposób organizacjê tego procesu. W 7 z nich<br />
w ogóle nie wydano takich przepisów, a w 6 mia³y one<br />
ogólnikowy charakter lub regulowa³y niewielki zakres<br />
sfery zaopatrzenia.<br />
W wiêkszoœci podmiotów nie przestrzegano wewnêtrznych<br />
unormowañ: stosowano tryby wyboru inne<br />
ni¿ okreœlone w przepisach, nie by³y dope³niane wymogi<br />
proceduralne (sytuacja ta dotyczy³a przeciêtnie<br />
co trzeciej z³otówki wydatkowanej na zaopatrzenie).<br />
W praktyce znacz¹c¹ rolê odgrywa³ natomiast tryb<br />
zaopatrzenia z wolnej rêki (36,4% globalnego zaopatrzenia).<br />
W 20 podmiotach stwierdzono nieprawid³owoœci<br />
w zawartych umowach: zamieszczanie w nich<br />
postanowieñ nieprecyzyjnych lub wzajemnie sprzecznych,<br />
niezgodnych z wewnêtrznymi lub ogólnie obowi¹zuj¹cymi<br />
przepisami prawa, a tak¿e niezabezpieczaj¹cych<br />
w nale¿yty sposób interesy ekonomiczne.<br />
Liczne by³y wypadki niew³aœciwej realizacji umów<br />
(stwierdzono je w 17 podmiotach), polegaj¹ce na: nieterminowym<br />
wykonywaniu zobowi¹zañ, tolerowaniu<br />
wystawiania faktur na kwoty wy¿sze od umownych,<br />
wyp³acaniu nale¿noœci w terminach wczeœniejszych od<br />
okreœlonych w umowach, a tak¿e na nieegzekwowaniu<br />
przewidzianych kar.<br />
Sprawne funkcjonowanie systemu zaopatrzenia<br />
zapewniaj¹ce minimalizacjê kosztów zakupu, przy zachowaniu<br />
po¿¹danej jakoœci, wymaga – mimo braku<br />
ustawowego obowi¹zku – istnienia przepisów wewnêtrznych<br />
normuj¹cych tê sferê, co przyczynia siê<br />
do przejrzystoœci procedur i utrudnia wyst¹pienie korupcji.<br />
Sprzyja tak¿e wyborowi najlepszych dostawców<br />
i wykonawców. Bior¹c powy¿sze pod uwagê, Izba<br />
wnios³a o usprawnienie przez organy za³o¿ycielskie<br />
przedsiêbiorstw (przedstawicieli organów reprezentuj¹cych<br />
Skarb Pañstwa w spó³kach) nadzoru nad procesami<br />
zaopatrzenia, zw³aszcza zaœ nad porz¹dkowaniem<br />
kryteriów i trybów wyboru kontrahentów. <strong>NIK</strong><br />
uzna³a tak¿e za konieczne utworzenie skutecznego<br />
systemu nadzoru i kontroli nad dzia³alnoœci¹ osób<br />
pe³ni¹cych funkcje kierownicze w tych podmiotach.<br />
Kieruj¹cy przedsiêbiorstwami (spó³kami) zawieraj¹<br />
bowiem wielomilionowe kontrakty bez kontroli, co obci¹¿one<br />
jest powa¿nym ryzykiem tworzenia siê uk³adów<br />
korupcyjnych na styku interesu publicznego i prywatnego.<br />
DowolnoϾ w podejmowaniu decyzji<br />
Wyniki kontroli wykonania planu finansowego<br />
Pañstwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepe³nosprawnych<br />
w 2002 r. potwierdzi³y istnienie znanych<br />
z wczeœniejszych kontroli faktów wskazuj¹cych<br />
na dowolne dysponowanie przez Zarz¹du Funduszu<br />
œrodkami na rzecz podmiotów gospodarczych korzystaj¹cych<br />
ze wsparcia PFRON. W uchwa³ach Rady<br />
Nadzorczej i Zarz¹du nie by³y okreœlane terminy sk³adania<br />
wniosków. Nie zdefiniowano tak¿e w sposób<br />
precyzyjny „szczególnych wzglêdów” oraz kryteriów<br />
ró¿nicowania pomocy. Sytuacja ta nie sprzyja³a rozpatrywaniu<br />
wniosków przez Zarz¹d PFRON w sposób<br />
gwarantuj¹cy równe traktowanie wszystkich podmiotów<br />
ubiegaj¹cych siê o przyznanie pomocy finansowej.<br />
Kryteria oceny sytuacji ekonomicznej wnioskodawców<br />
powinny wiêc byæ – zdaniem <strong>NIK</strong> – bezwzglêdnie<br />
przestrzegane. W przeciwnym razie rozdzia³<br />
dotacji nastêpuje uznaniowo, co niew¹tpliwie<br />
sprzyja korupcji.<br />
Dowolnoœæ oraz inne mechanizmy – nadmiar kompetencji,<br />
lekcewa¿enie dokumentacji, nadu¿ywanie<br />
us³ug doradczych i eksperckich, ujawniono w wyniku<br />
kontroli przygotowania i realizacji przedsiêwziêcia<br />
pn. Rozbudowa i modernizacja Miêdzynarodowego<br />
Portu Lotniczego Warszawa-Okêcie Terminal-<br />
2 [por. za³. Nr 3, str. 32]. Przeprowadzono przetarg i w<br />
jego wyniku zawarto 12 listopada 2002 r. umowê na<br />
prace o wartoœci 200 mln dol. USA z Konsorcjum FBL,<br />
mimo i¿ PP Porty Lotnicze nie mia³y zapewnionych<br />
œrodków na ten cel (rachunek symulacyjny do okreœlenia<br />
skali niezbêdnych œrodków przeprowadzono<br />
dopiero po og³oszeniu przetargu). Umowê z bankiem<br />
na finansowanie inwestycji zawarto natomiast w grudniu<br />
2002 r., tj. po podpisaniu kontraktu z wybranym<br />
wykonawc¹. Zamówieniem objêto zarówno opracowanie<br />
projektu rozbudowy portu, jak i realizacjê tego projektu,<br />
czyli wykonanie robót budowlanych. Przyjmuj¹c<br />
tak¹ opcjê, inwestor nie móg³ wiêc mieæ, do czasu<br />
236