Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tytu³ kontroli Cel Zakres<br />
Zwalczanie<br />
przestêpczoœci<br />
i nadu¿yæ w obrocie<br />
towarowym z zagranic¹<br />
przez wyspecjalizowane<br />
komórki S³u¿by Celnej<br />
Ocena przygotowania S³u¿by Celnej<br />
do zwalczania przestêpstw i wykroczeñ<br />
w obrocie towarowym i dewizowym<br />
z zagranic¹ za pomoc¹ wyspecjalizowanych<br />
komórek realizuj¹cych<br />
dzia³ania rozpoznawcze i prowadz¹cych<br />
powtórne kontrole celne i postêpowania<br />
przygotowawcze.<br />
Badaniami kontrolnymi objêto: G³ówny<br />
Urz¹d Ce³ (w likwidacji), izby celne<br />
w Bia³ymstoku, Gdyni, Krakowie,<br />
Warszawie i Wroc³awiu oraz Ministerstwo<br />
Finansów. Kontrola prowadzona<br />
by³a we wspó³pracy metodycznej<br />
z ekspertami z Narodowego Urzêdu<br />
Kontroli Wielkiej Brytanii (National<br />
Audit Office).<br />
<strong>NIK</strong> krytycznie oceni³a sposób, w jaki S³u¿ba Celna wykorzystywa³a powtórne kontrole<br />
celne oraz dzia³ania rozpoznawcze do zwalczania przestêpczoœci i nadu¿yæ<br />
Synteza<br />
w obrocie towarowym z zagranic¹, m.in. ze wzglêdu na niewielkie efekty finansowe tej dzia³alnoœci. Jedynie komórki<br />
ponownej kontroli celnej w Legnicy wykaza³y znacz¹cy efekt finansowy – 77% wstêpnych szacunków pokontrolnych.<br />
W pozosta³ych badanych jednostkach wskaŸnik ten wyniós³ œrednio 5%.<br />
Na podstawie informacji Departamentu Kontroli Celnej Ministerstwa Finansów w kontrolowanym okresie administracja<br />
celna przeprowadzi³a prawie 17,6 tys. powtórnych kontroli celnych, w wyniku których stwierdzono, ¿e szacunkowa kwota<br />
uszczupleñ z tytu³u nale¿noœci celnych wynios³a ponad 410 mln z³. W ocenie <strong>NIK</strong>, danych tych nie mo¿na jednak uznaæ za<br />
finansowy efekt powtórnych kontroli celnych. MF nie dysponowa³o bowiem pe³nymi danymi o wyegzekwowanych kwotach,<br />
a udostêpnione kontrolerom <strong>NIK</strong> dane dotyczy³y nale¿noœci celnych odzyskanych w latach 2001-2002 (I pó³rocze). W wyniku<br />
powtórnych kontroli celnych odzyskana z tego tytu³u kwota wynios³a w tym okresie ³¹cznie 9,6 mln z³.<br />
Nie uda³o siê, jak to zak³ada³a Strategia dzia³ania polskiej administracji celnej do <strong>roku</strong> 2002, obj¹æ powtórn¹ kontrol¹<br />
celn¹ w skali <strong>roku</strong> 10% ogólnej liczby podmiotów dokonuj¹cych obrotu towarowego z zagranic¹. W Strategii dzia³ania<br />
polskiej administracji celnej do <strong>roku</strong> 2004, jako nowy termin wykonania tego zadania, wskazano 30 czerwca 2004 r.<br />
Istotnym utrudnieniem w dok³adnym okreœleniu efektywnoœci powtórnych kontroli celnych i dzia³alnoœci rozpoznawczej<br />
by³ brak informacji o kosztach funkcjonowania komórek powo³anych do zwalczania przestêpczoœci i nadu¿yæ, co<br />
wynika³o z niewprowadzenia obowi¹zku wykazywania takich danych (uzyskane przez <strong>NIK</strong> informacje dotyczy³y jedynie<br />
wydatków osobowych poniesionych przez te komórki).<br />
Izba krytycznie oceni³a os³abienie organizacyjne kontroli wewnêtrznej S³u¿by Celnej. Zadania Departamentu Kontroli<br />
Wewnêtrznej zlikwidiowanego GUC przej¹³ trzykrotnie mniej liczny wydzia³, podporz¹dkowany departamentowi MF, który<br />
powinien nale¿eæ do jednostek podlegaj¹cych jego kontroli. Zdaniem <strong>NIK</strong>, istotne jest powi¹zanie kontroli wewnêtrznej<br />
z wszelkimi formami kontroli i audytu w administracji celnej. Nale¿y jednak pamiêtaæ, ¿e zadania audytu wewnêtrznego<br />
(okreœlone w ustawie o finansach publicznych) nie zastêpuj¹ zadañ kontroli, która powinna byæ wykonywana w S³u¿bie<br />
Celnej przez jej szefa.<br />
<strong>NIK</strong> nie stwierdzi³a, aby administracja celna dokonywa³a szacunków ogólnego wskaŸnika przestêpstw i nadu¿yæ w obrocie<br />
towarowym z zagranic¹ (zarówno wykrytych, jak i niewykrytych). Doœwiadczenia Wielkiej Brytanii (przekazane przez<br />
National Audit Office w ramach wspó³pracy z <strong>NIK</strong>) wskazuj¹, ¿e jest to mo¿liwe w odniesieniu do niektórych kategorii<br />
oszustw lub przedmiotu przestêpstwa. Metodologia wypracowana przez brytyjskie s³u¿by celne umo¿liwia uzyskanie dok³adnych<br />
szacunków i analiz o stratach w dochodach z ce³ i podatków, ponoszonych z tytu³u oszustw celnych.<br />
Wa¿niejsze wnioski<br />
– wypracowanie metodyki okreœlenia<br />
realnych efektów finansowych powtórnych<br />
kontroli celnych;<br />
– dokonywanie analizy kosztowej<br />
funkcjonowania komórek odpowiedzialnych<br />
za zwalczanie przestêpczoœci<br />
i nadu¿yæ;<br />
– wzmocnienie kontroli wewnêtrznej<br />
sprawowanej przez szefa S³u¿by Celnej;<br />
– rozwa¿enie mo¿liwoœci wykorzystania<br />
brytyjskich doœwiadczeñ dotycz¹cych<br />
metodologii szacunku wielkoœci<br />
przemytu.<br />
19
Change language