Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tytu³ kontroli Cel Zakres<br />
Udzielanie przez Skarb<br />
Pañstwa oraz niektóre<br />
osoby prawne porêczeñ<br />
i gwarancji<br />
Ocena udzielania porêczeñ i gwarancji<br />
w imieniu Skarbu Pañstwa oraz<br />
przez Bank Gospodarstwa Krajowego<br />
– ze œrodków Krajowego Funduszu<br />
Porêczeñ Kredytowych, jak równie¿<br />
prawid³owoœci ich udzielania<br />
przez niektóre osoby prawne.<br />
Kontrol¹ objêto: Ministerstwo Finansów,<br />
Bank Gospodarstwa Krajowego,<br />
Agencjê Rozwoju Przemys³u, Agencjê<br />
Rynku Rolnego oraz Agencjê Restrukturyzacji<br />
i Modernizacji Rolnictwa.<br />
Skarb Pañstwa ma dominuj¹cy udzia³ w kwocie porêczeñ i gwarancji udzielonych<br />
Synteza<br />
przez podmioty sektora finansów publicznych – w okresie od koñca 1999 r. do koñca<br />
I pó³r. 2002 r. wzrós³ on z 95% do 98%. Najwy¿sza Izba Kontroli pozytywnie ocenia udzielanie porêczeñ i gwarancji<br />
w imieniu Skarbu Pañstwa przez Ministra Finansów i Radê Ministrów, nie stwierdzaj¹c nieprawid³owoœci w ich dzia³aniu<br />
i podejmowaniu decyzji w tym zakresie. Skala niewymagalnych zobowi¹zañ Skarbu Pañstwa z tytu³u udzielonych porêczeñ<br />
i gwarancji oraz sp³aty ze œrodków bud¿etowych porêczonych i gwarantowanych zobowi¹zañ nie zagra¿a³y stabilnoœci<br />
finansów publicznych i bud¿etu pañstwa, a ustanawiane zabezpieczenia pokrywa³y wartoœæ zobowi¹zañ z tego tytu³u.<br />
W ocenie <strong>NIK</strong>, Ministerstwo Finansów rzetelnie rozpatrywa³o wnioski o udzielenie porêczeñ i gwarancji, a decyzje<br />
o ich udzieleniu podejmowano zgodnie z wymogami ustawy o porêczeniach i gwarancjach. Miêdzy 1 stycznia 1999 r.<br />
a 30 czerwca 2002 r. do Ministerstwa wp³ynê³y 32 wnioski o porêczenia i gwarancje. Skarb Pañstwa udzieli³ w tym okresie<br />
25 gwarancji i porêczeñ na kwotê 17,9 mld z³.<br />
Wyp³aty kwot porêczonych i gwarantowanych realizowane by³y prawid³owo, zgodnie z zawartymi umowami. <strong>NIK</strong> odnotowa³a<br />
jednak wypadek 22-dniowego opóŸnienia wyp³aty, co spowodowane by³o brakiem mo¿liwoœci uiszczenia zobowi¹zania<br />
przed otrzymaniem od kredytodawcy wezwania do zap³aty. Mimo to za opóŸnienie trzeba by³o zap³aciæ karne<br />
odsetki.<br />
Systemowym uzupe³nieniem porêczeñ i gwarancji udzielanych w imieniu Skarbu Pañstwa s¹ porêczenia i gwarancje<br />
udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego z Krajowego Funduszu Porêczeñ Kredytowych. W badanym okresie BGK<br />
udzieli³ 846 porêczeñ o ³¹cznej wartoœci 201,8 mln z³. BGK nie wykorzystywa³ w pe³ni limitów porêczeñ z KFPK, na co<br />
wp³yw mia³y tak¿e czynniki niezale¿ne od banku, m.in. ustawowe ograniczenie rodzajów kredytów, które mog¹ byæ objête<br />
porêczeniem z KFPK. <strong>NIK</strong> krytycznie natomiast ocenia, ¿e do czasu zakoñczenia kontroli, mimo up³ywu <strong>roku</strong> i trzech<br />
miesiêcy od nowelizacji ustawy o porêczeniach i gwarancjach rozszerzaj¹cej zakres mo¿liwych porêczeñ, BGK nie dostosowa³<br />
swych uregulowañ wewnêtrznych do znowelizowanej ustawy, co de facto wstrzyma³o jej wejœcie w ¿ycie. Izba<br />
ocenia te¿, ¿e instrukcje wewnêtrzne BGK dotycz¹ce rozpatrywania w trybie zwyk³ym wniosków o porêczenia z KFPK nie<br />
by³y dostosowane do celów i specyfiki porêczeñ. Przy ocenie zdolnoœci kredytowej podmiotów wystêpuj¹cych o porêczenia<br />
z KFPK by³a stosowana metodologia obowi¹zuj¹ca przy udzielaniu kredytów w ramach dzia³alnoœci komercyjnej BGK.<br />
<strong>NIK</strong> krytycznie ocenia w okresie objêtym kontrol¹ brak w Agencji Rozwoju Przemys³u procedur wewnêtrznych okreœlaj¹cych<br />
zasady i tryb udzielania porêczeñ i gwarancji. Stosowanie takich procedur <strong>NIK</strong> uwa¿a za celowe, bowiem pomoc<br />
w formie porêczeñ i gwarancji powinna odbywaæ siê na podstawie przejrzystych i jednolitych procedur. Ich brak umo¿-<br />
liwia³ dowolne, w znacznym stopniu, kszta³towanie i ró¿nicowanie warunków, na których by³y udzielane porêczenia i gwarancje.<br />
<strong>NIK</strong> ujawni³a te¿ nieustanawianie przez ARP zabezpieczeñ na wypadek roszczeñ z tytu³u porêczeñ i gwarancji.<br />
Wa¿niejsze wnioski<br />
– stosowanie takich zapisów<br />
w umowach gwarancji, które –<br />
w przypadku opóŸnieñ powsta³ych na<br />
skutek zwlekania przez kredytodawcê<br />
z wyst¹pieniem do Ministra Finansów<br />
o wyp³atê kwoty gwarantowanej<br />
– nie bêd¹ obligowa³y Skarbu Pañstwa<br />
do zap³aty odsetek za zw³okê;<br />
– wprowadzenie w Banku Gospodarstwa<br />
Krajowego regulacji wewnêtrznych<br />
umo¿liwiaj¹cych udzielanie<br />
gwarancji z Krajowego Funduszu<br />
Porêczeñ Kredytowych;<br />
– opracowanie metodologii oceny<br />
zdolnoœci kredytowej podmiotów ubiegaj¹cych<br />
siê o porêczenia lub gwarancje<br />
z tego Funduszu w trybie zwyk³ym,<br />
która uwzglêdnia³aby cele i specyfikê<br />
tej formy pomocy;<br />
– ka¿dorazowe okreœlanie w umowach<br />
gwarancji i porêczeñ Agencji<br />
Rozwoju Przemys³u terminu ich wa¿-<br />
noœci i ustanawianie zabezpieczeñ na<br />
wypadek roszczeñ wynikaj¹cych z tytu³u<br />
wykonania obowi¹zków porêczyciela<br />
lub gwaranta.<br />
12
Change language